Η ψηφιακή κάρτα εργασίας εφαρμόστηκε την 1η Ιουλίου 2022 στο σύνολο των τραπεζών της χώρας και τις επιχειρήσεις σούπερ μάρκετ με περισσότερους από 250 εργαζόμενους και, σταδιακά, θα επεκταθεί σε όλες τις επιχειρήσεις της χώρας, ανεξαρτήτως μεγέθους και κλάδου δραστηριότητας.
Σκοπός είναι να αλλάξει το εργασιακό τοπίο στην Ελλάδα. Προς το καλύτερο, σωστά;
Όπως σημείωνε τότε το υπ. Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης με αγέρωχο ταρατατζούμ, «η ψηφιακή κάρτα εργασίας -που τέθηκε σε εφαρμογή με τον νόμο 4808/2021 για την προστασία της εργασίας- είναι εγγύηση για την τήρηση του ωραρίου του εργαζομένου, για τις υπερωρίες, για την ορθή εφαρμογή της διευθέτησης του χρόνου εργασίας. Πρόκειται για ένα πρωτοποριακό εργαλείο που επιτρέπει να καταγράφονται με απόλυτη ακρίβεια και σε πραγματικό χρόνο οι ώρες εργασίας όλων των μισθωτών, σύμφωνα με πάγιο αίτημα της ΓΣΕΕ. Είναι ένα μέτρο δικαιοσύνης, που καταπολεμά τα φαινόμενα αδήλωτης και υποδηλωμένης εργασίας και απλήρωτων υπερωριών, καθώς και της εισφοροδιαφυγής, προστατεύοντας τόσο τους εργαζόμενους όσο και τις χιλιάδες επιχειρήσεις, που τηρούν τους κανόνες, από τον αθέμιτο ανταγωνισμό. Μέσω της ψηφιακής κάρτας εργασίας, το αναβαθμισμένο σύστημα ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ, ενημερώνεται σε πραγματικό χρόνο για το ωράριο εργασίας των εργαζομένων και χαρακτηρίζει αυτόματα κάθε ώρα εργασίας ως κανονικό ωράριο – υπερεργασία, υπερωρία ή διευθέτηση, όπως επίσης τα διαλείμματα, τα ρεπό, τις άδειες, μεταξύ άλλων».
Α, ναι, μάλιστα. Αλλά σε ποια χώρα όλα αυτά;
Η Ομοσπονδία Συλλόγων Εργαζομένων στις Υπηρεσίες και το Εμπόριο έχει καταγράψει πολλά από τα κόλπα που εφαρμόζουν κάποιοι εργοδότες για να μην πληρώσουν τον επιπλέον χρόνο εργασίας. Οι καταγγελίες είναι πάρα πολλές και σύμφωνα με αυτές υπάρχουν κάποιες περιπτώσεις που είναι να τραβάς τα μαλλιά σου με αυτά που γίνονται.
Σταχυολογώ κάποια αυτά:
Σε ωρομίσθιους εργαζόμενους επισημαίνεται ότι δεν πρέπει να ξεχνούν να χτυπήσουν την κάρτα τους στο 4ωρο, παρά το ότι συνεχίζουν την εργασία τους μέχρι 8ωρο.
Συνεργεία καθαρισμού -που αναλαμβάνουν εργολαβίες για τράπεζες, πολυκαταστήματα, εγκαταστάσεις και κτιρίων του Δημοσίου και φορέων αυτού, με βασική απασχόληση τις νυχτερινές ώρες που οι εγκαταστάσεις δεν λειτουργούν- εμφανίζουν «χτυπημένες» τις ψηφιακές κάρτες του προσωπικού τους μόνο σε ημερήσιες βάρδιες.
Εταιρείες super markets, logistics, πολυκαταστημάτων -που στις αποθήκες τους απασχολούν, παράλληλα με το δικό τους προσωπικό και προσωπικό εργολάβων (κυρίως μετανάστες), με τις ειδικότητες του «picker» προετοιμασίας παραγγελιών και του φορτοεκφορτωτή- δεν παρέχουν τη δυνατότητα σε αυτή την κατηγορία εργαζομένων να χτυπούν κάρτα εργασίας συνδεδεμένη με το ΕΡΓΑΝΗ. Και όπου δίδεται η δυνατότητα αυτή, οι υπερωρίες δεν καταγράφονται πουθενά.
Εργαζόμενοι που πιάνουν δουλειά στις 5 π.μ. έχουν λάβει «οδηγίες» να χτυπάνε την κάρτα τους στις 6 π.μ., για να μη φανεί στο «Εργάνη» η μία ώρα νυχτερινής απασχόλησης – η οποία πληρώνεται διαφορετικά.
Υπήρξαν κλήσεις σε εργασία για εργαζόμενους που είχαν ρεπό. Δόθηκε η οδηγία όμως, γι’ αυτές τις πολύ «ειδικές» περιπτώσεις οι εργαζόμενοι να μη χτυπήσουν κάρτα.
Προϊστάμενοι ταμείων ζητούν από τους εργαζόμενους σε αυτά τα πόστα να χτυπήσουν την ψηφιακή κάρτα τους στις 9 π.μ., παρά το γεγονός ότι βρίσκονται στη θέση τους από νωρίτερα και εξυπηρετούν πελάτες.
Εταιρείες security που αναλαμβάνουν εργολαβίες 24ωρων – επταήμερων εβδομαδιαίων φυλάξεων εγκαταστάσεων και κτιρίων του Δημοσίου και φορέων αυτού, συνεχίζουν να εφαρμόζουν 12ωρη απασχόληση των φυλάκων, με την ψηφιακή κάρτα των εργαζομένων να είναι μονίμως «χτυπημένη» σε 8ωρες βάρδιες καθημερινές και όχι Κυριακές και αργίες. Και, εννοείται, πάντα σε ημερήσια βάρδια.
Προϊστάμενοι καταστημάτων έχουν ζητήσει από τους εργαζόμενους να τους εκτυπώσουν το QR CODE από τις ψηφιακές κάρτες εργασίας, λέγοντάς τους ότι αναλαμβάνουν οι ίδιοι οι προϊστάμενοι αυτή την «υποχρέωση» χτυπήματος της κάρτας. Πόσο καλοί άνθρωποι…
Οι σχετικές καταγγελίες δεν σταματούν και προφανώς όλα τα παραπάνω δεν συμβαίνουν καθολικά, όπου εφαρμόζεται η ψηφιακή κάρτα εργασίας – μη συζητάμε τα αυτονόητα. Είναι γεγονός, όμως, πως υπάρχουν αυτές οι περιπτώσεις, αυτές οι άθλιες συμπεριφορές εργοδοτών οι οποίες δημιουργούν μια δυστοπική αγορά εργασίας με κατάφορη παραβίαση των εργασιακών δικαιωμάτων.
Εδώ, λοιπόν, υπάρχει άλλο ένα κομμάτι στο οποίο πρέπει να αναλάβει δράση η κυβέρνηση, με διαρκείς ελέγχους και πολύ υψηλά πρόστιμα σε αυτούς τους πονηρούς εργοδότες. Αλλά, όπως έγραψα, ας μη συζητάμε τα αυτονόητα και σας καθυστερώ από τη δουλειά σας, την ίδια στιγμή κατά την οποία δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα πληρωθείτε την υπερωρία…