Η παρέμβαση των πρώην στην Ελλάδα πάντα υπήρχε σε όλα τα επίπεδα, από τις οικογένειες μέχρι τις κυβερνήσεις, αλλά πλέον η κατάσταση έχει φτάσει σε κωμικοτραγικό σημείο. Πάρτε για παράδειγμα τη Νέα Δημοκρατία. Οι πρώην πρωθυπουργοί Κώστας Καραμανλής και Αντώνης Σαμαράς είναι η σκληρότερη αντιπολίτευση κατά του Μητσοτάκη και της κυβέρνησης του κόμματός του. Δεν χάνουν ευκαιρία να εκφράσουν δημόσια τις διαφωνίες τους για τις πολιτικές του – μάλιστα κρατάνε και «μούτρα» μη συμμετέχοντας στις εκδηλώσεις για τις επετείους του κόμματος. Ο λιθοβολισμός Μητσοτάκη από τους «πρώην» είναι διαρκής.
Στο ΠΑΣΟΚ ο πρώην πρόεδρος και πρώην πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου τάσσεται ανοιχτά στις εσωκομματικές εκλογές κατά του υποψηφίου και νυν προέδρου Νίκου Ανδρουλάκη στηρίζοντας τον Χάρη Δούκα – όχι ο ίδιος είναι η αλήθεια, αλλά ο αδελφός του Νίκος. Ο Γιώργος όμως δεν διαφοροποιείται, απλώς σιωπά με νόημα.
Ο πρώην υποψήφιος για την προεδρία του ΠΑΣΟΚ Χάρης Δούκας μετά τη βαριά ήττα του από τον Ανδρουλάκη και λίγη ώρα μετά την αποδοχή της θέσης που του προσέφερε στο σημαντικότερο πολιτικό όργανο του κόμματος, στο Πολιτικό Κέντρο του ΠΑΣΟΚ, επιτίθεται στον Ανδρουλάκη σχολιάζοντας αρνητικά τη σύνθεση του οργάνου στο οποίο απεδέχθη να συμμετάσχει. Ο πρώην υποψήφιος επιτίθεται την επομένη της ήττας του στον νικητή των εσωκομματικών εκλογών.
Δεν περνάνε δύο ημέρες και ο άλλος πρώην πρωθυπουργός, ο Αλέξης Τσίπρας του ΣΥΡΙΖΑ, παρεμβαίνει με εκδήλωση που οργανώνει το ινστιτούτο του, απευθυνόμενος στον λαό και σε όλους τους πολιτικούς και εξηγώντας τους τι πρέπει να γίνει στην οικονομία. Ο Τσίπρας είναι μεν πρώην πρωθυπουργός, αλλά υποτίθεται ότι δεν διεκδικεί εκ νέου την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, δεν έχει ιδρύσει νέο κόμμα και δεν έχει προσωπικές βλέψεις για να ηγηθεί της Κεντροαριστεράς – τουλάχιστον έτσι διαδίδει. Αλλά οδηγίες δίνει.
Προχθές, ο βουλευτής, πρώην επίτροπος και πρώην δήμαρχος Δημήτρης Αβραμόπουλος έστειλε στα μέσα ενημέρωσης ανακοίνωση με την οποία μας θύμιζε ότι σαν σήμερα, πριν από τριάντα χρόνια, το 1994, είχε κερδίσει στις δημοτικές εκλογές και είχε εκλεγεί δήμαρχος για μια «χρυσή οκταετία» όπως τη χαρακτηρίζει. Εορτάζει δηλαδή την εκλογική νίκη που πέτυχε πριν από 30 χρόνια και μας καλεί να συμμετέχουμε στους εορτασμούς του! Λέει χαρακτηριστικά: «Μοιραζόμαστε σήμερα την επέτειο αυτή με τις Αθηναίες και τους Αθηναίους και όλους όσοι συνέβαλαν στη χρυσή οκταετία 1994-2002, στους οποίους εκφράζω και πάλι τις ευχαριστίες και την ευγνωμοσύνη μου».
Να ’σαι καλά, δήμαρχε, που θυμήθηκες να μας το θυμίσεις.
Αυτά έχω πρόχειρα αυτή τη στιγμή από την πολιτική σκηνή. Ασφαλώς υπάρχουν και άλλα, αλλά επειδή το θέμα είναι η παρέμβαση των πρώην, δεν μπορώ να μην αναφέρω απλώς και μόνο για το αστείο του πράγματος την πιο απίστευτη και εκτός τόπου και χρόνου παρέμβαση από πρώην που έχω ακούσει όσο πίσω θυμάμαι: τη δήλωση της Μαρίας Ιωαννίδου που αποκάλυψε την περασμένη εβδομάδα ότι τα είχε με τον Γιώργο Νταλάρα όταν αυτός τα είχε με τη Βέρα Κρούσκα! Εδώ μιλάμε για πολλές δεκαετίες πριν ο Αβραμόπουλος εκλεγεί δήμαρχος. Πάντως η πρώην «χτύπησε» στο τέλος εκεί που κανείς δεν την περίμενε.
Εν πάση περιπτώσει, τα παραδείγματα παρεμβάσεων των πρώην σε όλους τους τομείς είναι άπειρα, αλλά στην πολιτική έχουν τη σημασία τους.
Το ερώτημα είναι ποια είναι η σημασία των παρεμβάσεων – π.χ. του Κώστα Καραμανλή, ο οποίος αφότου έφυγε από την καρέκλα του πρωθυπουργού σιώπησε επιδεικτικά επί δεκαετίες. Τι θέλει τώρα ο Καραμανλής και τι ο Αντώνης Σαμαράς; Θέλουν την καρέκλα του Προέδρου της Δημοκρατίας, όπως πολλοί αναλυτές υποστηρίζουν; Μπορεί, αλλά δεν θα δρούσαν συντονισμένα, διότι θεωρητικά διεκδικούν την ίδια θέση. Θεωρούν πως είναι ιερό τους καθήκον να προστατεύσουν τη χώρα; Προφανώς και είναι, αλλά και ο Μητσοτάκης έχει το ίδιο ιερό καθήκον, και μάλιστα και την ευθύνη για την προστασία της χώρας, διότι είναι νυν και όχι πρώην. Τι θέλουν, λοιπόν, δύσκολο κανείς να αντιληφθεί.
Εξίσου δύσκολο είναι να καταλάβει κανείς τι θέλει ο έτερος πρώην, ο Τσίπρας, τώρα που το κόμμα το οποίο ο ίδιος συναρμολόγησε από κάθε είδους ακραίες και ετερόκλητες ομάδες διαλύεται σε πολλά κομμάτια. Μέχρι σήμερα δεν έχει παρέμβει (φανερά) στον ΣΥΡΙΖΑ και όσοι λένε ότι κρύβεται πίσω από τις εξελίξεις δεν έχουν κανένα στοιχείο που να επιβεβαιώνει τους ισχυρισμούς τους. Δεν αποκλείεται, αλλά δεν επιβεβαιώνεται. Αυτό που φανερώνει η στάση του είναι ότι ανακατεύεται διακριτικά – προς το παρόν. Τώρα αν ο ΣΥΡΙΖΑ διαλυθεί τελείως και κρίνει ο ίδιος ότι ήρθε η ώρα να ξαναμπεί στην πολιτική σκηνή, αν τον παρακαλέσουν γονατιστοί όλοι, ίσως και να το κάνει. Ισως γι’ αυτό ξαφνικά εμφανίζεται με θεσμικό μανδύα (Ινστιτούτο Αλέξη Τσίπρα) και δίνει διαλέξεις για την οικονομία.
Το να ερμηνεύσουμε πού αποσκοπεί ο πρώην υποψήφιος πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Χάρης Δούκας είναι πέραν κάθε λογικής διαδικασίας. Εχασε παταγωδώς και την επομένη ξεκίνησε «ανένδοτο», συμμετέχοντας όμως στην ηγεσία του κόμματος. Ισως να μην ξέρει τι θέλει, σίγουρα όμως δεν θέλει να κάνει τη δουλειά του – ας μην ξεχνάμε ότι είναι νυν δήμαρχος Αθηναίων, αλλά δεν έχει βρει ακόμη ρόλο που ταιριάζει στη ματαιοδοξία του. Κάτι θα βρει σύντομα, υποθέτω.
Εν κατακλείδι, έχουμε ως χώρα ένα θέμα με τους πρώην και προφανώς οι πρώην έχουν διάφορα δικά τους θέματα, με κοινό χαρακτηριστικό ότι μάλλον δεν ξέρουν να χάνουν, είναι δηλαδή όλοι «bad losers» που λένε και οι Αγγλοσάξονες.
Ισως δεν έχουν καταλάβει και τι σημαίνει η λέξη «πρώην», π.χ. ότι πρώην πρωθυπουργός σημαίνει αυτός που ήταν παλιά αλλά δεν είναι πια. Δεν αποδέχονται πως ο λαός τους απέρριψε και επέλεξε άλλους στη θέση τους και οι άλλοι πρέπει να κάνουν τη δουλειά τώρα και να ακολουθήσουν τη δική τους πορεία, που τελικά, χωρίς καμία αμφιβολία, θα τους οδηγήσει μελλοντικά και αυτούς στη θέση των πρώην. Διότι έτσι είναι, παιδιά, «η ζωή κυλάει δίχως να κοιτάζει τη δική σου μελαγχολία» που έχει πει ο νυν και αεί βάρδος Διονύσης Σαββόπουλος.