Την εβδομάδα που πέρασε είχαμε ένα ιστορικό γεγονός με την απόφαση του COP 28 για μηδενισμό της χρήσης ορυκτών καυσίμων μέχρι το 2050 και την αντικατάστασή τους με άλλες μορφές ενέργειας που θα έχουν μηδενικό αποτύπωμα στην επιβάρυνση του περιβάλλοντος. Οι ειδικοί με το περιβάλλον κάνουν λόγο για μια σημαντική απόφαση από τη στιγμή που όλες οι χώρες του πλανήτη και πάντως οι πιο αναπτυγμένες, υλοποιήσουν στην πράξη τη μετάβαση σε νέες ήπιες μορφές ενέργειας.
Δεν είμαι ειδικός, όμως ακούω με προσοχή την παγκόσμια επιστημονική κοινότητα κι αυτούς που κάνουν λόγο πως αυτή η απόφαση ήρθε με μεγάλη καθυστέρηση. Και τούτο γιατί οι επιπτώσεις στις κλιματική κρίση τρέχουν με πολύ μεγαλύτερους ρυθμούς απ’ ό,τι είχαν υπολογίσει και Κύριος οίδε πόσα και σε τι μέγεθος ακραία καιρικά φαινόμενα θα ζήσει η ανθρωπότητα μέχρι το 2050 που θεωρητικά θα σταματήσει η ρύπανση από τα ορυκτά καύσιμα. Κι υπό την προϋπόθεση φυσικά πως θα τηρηθεί η συμφωνία γιατί και στο παρελθόν είχαν ληφθεί αποφάσεις, όπως στο Κιότο για παράδειγμα, αλλά στη συνέχεια ελάχιστες χώρες συμμορφώθηκαν με εκείνες τις δεσμεύσεις.
Βλέπετε, τα συμφέροντα είναι τεράστια στις μεγάλες οικονομίες του πλανήτη και ακόμα μεγαλύτερες οι απαιτούμενες επενδύσεις για τη μετάβαση στην ενέργεια χωρίς περιβαλλοντική επιβάρυνση.
Και το 2050 δεν είναι τόσο μακρινό όσο φαίνεται.
Όμως, αν γυρίσουμε στο σήμερα, βλέπουμε με οδύνη τις επιπτώσεις της περιβαλλοντικής κρίσης σε όλα τα επίπεδα. Τόσο σε παγκόσμιο επίπεδο όσο και στα πλαίσια της χώρας μας βλέπουμε για παράδειγμα στη φετινή χρονιά μια τεράστια πτώση της αγροτικής παραγωγής σε σημαντικά προϊόντα απαραίτητα στο κάθε νοικοκυριό. Η φετινή σοδειά στο λάδι είναι μειωμένη ως και 60% σε ορισμένες περιοχές της χώρας και σε συνδυασμό με τη μειωμένη παραγωγή σε όλες τις ελαιοπαραγωγές χώρες της Μεσογείου( Ισπανία, Ιταλία κλπ) διαπιστώνεται στην πράξη πως η τιμή του λαδιού έχει διπλασιαστεί κι είναι αμφίβολο αν θα μειωθεί τις επόμενες χρονιές.
Η παραγωγή των ελληνικών και ευρωπαϊκών αμπελώνων έχει επίσης μειωθεί ως και 60% εξαιτίας της φυλλοξήρας μιας ασθένειας που έχει άμεση συνάρτηση με τις ακραίες καιρικές συνθήκες και τις απότομες μεταβολές από κρύο σε ζέστη και το αντίστροφο. Αποτέλεσμα αυτής της εξέλιξης είναι να πληγεί και το εισόδημα των παραγωγών που θα αναγκαστούν να περάσουν μια δύσκολη χρονιά αλλά και οι καταναλωτές που θα κληθούν να βάλλουν βαθιά το χέρι στη τσέπη για τα οινικά προϊόντα.
Όμοια όμως και στις άλλες ανοικτές καλλιέργειες όπως αυτές της πατάτας και των οσπρίων που έχουν υποστεί τεράστιες μειώσεις στη στρεμματική απόδοση, σε βαθμό που να μην μπορούν να καλύψουν τη ζήτηση και με βάση τους κανόνες της αγοράς όταν η προσφορά δεν καλύπτει τη ζήτηση, οι τιμές αυξάνονται και τον λογαριασμό και πάλι καλείται να τον πληρώσει ο τελικός καταναλωτής.
Το θέμα επομένως δεν είναι μόνο τι θα γίνει το 2050 αλλά πώς θα καταφέρουμε να φθάσουμε ως εκεί.
Τα ακραία καιρικά φαινόμενα όπως οι πλημμύρες και η αύξηση της θερμοκρασίας που ζούμε τώρα, προκαλούν και βαριές επιπτώσεις στο σήμερα της ανθρωπότητας. Δεν είναι κάποια αφηρημένη έννοια ή κάποια επιστημονική θεωρία με βάση την οποία ανεβαίνει η στάθμη της θάλασσας πολύ γρηγορότερα από το λιώσιμο των πάγων στην Αρκτική και την Ανταρκτική!
Πριν δούμε κάποιες παραλιακές πόλεις στη γη να βουλιάζουν κάτω από τη θάλασσα, η ανθρωπότητα δυστυχώς θα νιώθει καθημερινά τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης. Η ανθρωπότητα μέσα στα τελευταία 100 χρόνια κατάφερε να καταστρέψει τον πλανήτη μας και σε συνδυασμό με τον τριπλασιασμό των ανθρώπων που ζουν σήμερα είναι βέβαιο πως δεν θα μπορεί να μας θρέψει και θα γιγαντώσει τις ανισότητες μεταξύ χωρών και ανθρώπων. Και το ερώτημα είναι πώς θα καταφέρουμε να μάθουμε να ζούμε με αυτή τη νέα πραγματικότητα και τι περιθώρια και εναλλακτικές υπάρχουν ακόμα, για να αφήσουμε στην άκρη τα μικρά και να ασχοληθούμε με τα μεγάλα και σημαντικά.