«Ιταλική δουλειά» (Italian job) χαρακτηρίζεται στα Αγγλικά ένα εκ των έσω παράνομο κόλπο που ανατρέπει την ισορροπία και αφήνει μεγάλο κέρδος σε όσους συμμετέχουν και μεγάλη χασούρα σε όλους τους άλλους. Είχε γίνει και ταινία με την υπέροχη Σαρλίζ Θέρον, μόνο που τώρα την έχουμε, δημοκράτες και Ευρωπαίοι, μπροστά μας ως πολιτικό δράμα με πρωταγωνίστρια την απεχθή Τζόρτζια Μελόνι. Οι οδυρμοί είναι πλέον άχρηστοι. Η Μελόνι κι η ιταλική ακροδεξιά κέρδισαν και θα κυβερνήσουν, άρα είναι στιγμή να σκεφτούμε τις επιπτώσεις στην πορεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Πέρα από ετικέτες –τα περί «φασισμού» προϊδεάζουν ίσως, αλλά δεν αποκαλύπτουν- και πέρα από την -αυτοτελώς οδυνηρή- συμβολική και δημοκρατική επίπτωση της νίκης ενός τέτοιου κόμματος και ενός τέτοιου προσώπου, σημασία έχει η πράξη, δηλαδή η στάση της νέας ιταλικής κυβέρνησης, όποτε συγκροτηθεί και από όποια πρόσωπα και αν αποτελείται, απέναντι στα μεγάλα ευρωπαϊκά ζητήματα. Αναμένοντας, φυσικά, τη δοκιμασία της πραγματικότητας, μπορούμε από τώρα να προσπαθήσουμε να φανταστούμε, βάσει των δειγμάτων γραφής, προς τα πού θα κινηθεί μια κυβέρνηση υπό την ηγεσία της Μελόνι.
Και στα τέσσερα μεγάλα μέτωπα της επικαιρότητας, και που θα συνεχίσουν να απασχολούν την Ευρώπη τους προσεχείς μήνες, είναι σχεδόν βέβαιο ότι η Ιταλία θα αλλάξει στάση και άρα η Ευρώπη βηματισμό. Σε σχέση με τον πόλεμο στην Ουκρανία και τη στάση της Ένωσης έναντι της Ρωσίας, η ίδια η Μελόνι μπορεί να δηλώνει «αντιπουτινική», ωστόσο οι άλλοι δυο αναγκαστικοί συνέταιροί της στην εξουσία –ο Σαλβίνι και ο Μπερλουσκόνι- τάχθηκαν ανοιχτά στο πλευρό του Ρώσου δικτάτορα, ενώ δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι και η ίδια η Μελόνι, υπό την ιδιότητα της Προέδρου των «Ευρωπαίων Συντηρητικών και Ρεφορμιστών», δηλαδή της επίσημης ακροδεξιάς, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, είχε καταψηφίσει τις κυρώσεις μετά την κατάληψη της Κριμαίας.
Η «νέα» Ιταλία αναμένεται να προστεθεί στη μειοψηφική αλλά όχι αδύναμη ομάδα των χωρών που θα φρενάρουν την ευρωπαϊκή ενότητα και αποφασιστικότητα κατά του Πούτιν και υπέρ της Ουκρανίας. Ακόμα πιο ανοιχτά αναμένεται ότι θα ενδυναμωθεί ο άξονας –αποτελούμενος από τις ίδιες, λίγο-πολύ, χώρες, με επικεφαλής την Ουγγαρία και την Πολωνία- αντίστασης, και πάντως απομάκρυνσης από τις αρχές του Κράτους Δικαίου: ο Όρμπαν, φίλος και ίνδαλμα της Μελόνι, περιμένει να βρει ένα σύμμαχο, με δικαίωμα βέτο, στους κόλπους των ιδρυτικών μελών της Ένωσης και έχει πολύ καλές πιθανότητες, αφού τόσο τα στελέχη του κόμματος της Μελόνι στην Ευρωβουλή, όσο και τα αντίστοιχα του Σαλβίνι, ψήφισαν κατά του χαρακτηρισμού της κυβέρνησης της Ουγγαρίας ως «αυταρχικής μέσα από εκλογές/elective autocracy», που με συντριπτική πλειοψηφία υιοθετήθηκε την περασμένη βδομάδα. Δεν είναι ασφαλώς τυχαίο, και δεν εκπλήσσει, που για το αποτέλεσμα των ιταλικών εκλογών πανηγυρίζουν, από χτες το βράδυ, επισήμως ο Όρμπαν, η Λεπέν και η ισπανική Vox και, χωρίς τυμπανοκρουσίες αλλά με βέβαιη απόλαυση, ο Πούτιν.
Αλλά και στα δυο πιο κρίσιμα τεχνικά/πολιτικά ζητήματα της εποχής αναμένονται άμεσες επιπτώσεις.
Στο ενεργειακό πεδίο, η Μελόνι έχει ξεκαθαρίσει ότι θα ρίξει το «βάρος στην Ιταλία», δηλαδή σε εθνική και όχι πανευρωπαϊκή αντιμετώπιση, άρα θα είναι αντίθετη σε μέτρα όπως οι κοινές προμήθειες, τα κοινά κατώφλια εξοικονόμησης και κοινά πλαφόν στις τιμές (εκτός αν τα πλαφόν αυτά βολεύουν την Ιταλία). Στο δε μέτωπο της θεσμικής μεταρρύθμισης, μπορούμε από τώρα να αποχαιρετίσουμε βήματα προόδου και στην κοινή μεταναστευτική πολιτική και στην οικονομική διακυβέρνηση και, πολλώ μάλλον, στην αλλαγή των Συνθηκών προς την κατεύθυνση μεγαλύτερης ενοποίησης: τα φιλόδοξα σχέδια Μακρόν και Σολτς για κοινή άμυνα, ανάπτυξη κλπ θα πρέπει να περάσουν, και μάλλον να τσακιστούν, στις νέες, και πολύ πιο στενές, πύλες της Ρώμης.
Απέναντι σε αυτά τα ενδεχόμενα, που δεν ήρθαν σαν κεραυνός εν αιθρία, οι ευρωπαϊκοί θεσμοί και ο «ευρωπαϊκός δημοκρατικός άξονας» -στον οποίο χωρίς καμία αμφιβολία ανήκει η Ελλάδα-, δεν έχουν πολλά περιθώρια. Κλείνοντας τη μύτη στα πρόσωπα που θα βρουν μπροστά τους –μία Μελόνι στη θέση του Ντράγκι, έναν Σαλβίνι Υπουργό Εξωτερικών ή Εσωτερικών, έναν ακόμα πιο ξύλινο και ξεμωραμένο Μπερλουσκόνι Πρόεδρο της Βουλής ή της Γερουσίας και πάντως αρχιθαλαμηπόλο στη βίλα των οργίων- ηγέτες και χώρες έχουν δυο δυνατότητες: να αποφασίσουν όσο το δυνατόν πιο γρήγορα για ζητήματα (με προεξάρχον το ενεργειακό) που θα φέρουν τη νέα ιταλική κυβέρνηση προς τετελεσμένων και να χρησιμοποιήσουν με τον πιο ευφάνταστο τρόπο το μόνο «όπλο» που καταλαβαίνουν οι ακροδεξιοί: το χρήμα.
Περισσότερο από ό,τι είχαμε φανταστεί θα μπορέσουν να χρησιμεύσουν οι «μηχανισμοί» που πρόσφατα τέθηκαν σε εφαρμογή για τη σύνδεση κονδυλίων με δημοκρατικές «αποδείξεις» -αλλά και μόνο αυτό το γεγονός, συνδεόμενο μάλιστα με μια χώρα σαν την Ιταλία, σφραγίζει την έναρξη μιας θλιβερής στιγμής στην ευρωπαϊκή ιστορία.