Λες και το ‘χει η μοίρα μας και μόλις πάμε να σηκώσουμε λίγο κεφάλι, ν’ αρχίσουμε να ονειρευόμαστε καλύτερες μέρες και να αφήσουμε πίσω τα πολλά δύσκολα χρόνια που ζήσαμε με τη χρεοκοπία, νάσου πάλι κάποιοι αστάθμητοι παράγοντες, κάποια απρόσμενα γεγονότα έρχονται να αναστείλουν την ανάταξη.
Αρκεί να σκεφτούμε πώς θα ήταν η χώρα και όλοι εμείς, αν δεν είχαμε την πανδημία, αν δεν είχαμε τη διαρκή απειλή των Τούρκων που μας εξωθούν σε διαρκή εκσυγχρονισμό των αποτρεπτικών μας μηχανισμών, αν δεν είχαμε τις καταστροφικές πυρκαγιές του καλοκαιριού ή αν δεν είχαμε τώρα το νέο φρούτο, αυτό με την ενεργειακή κρίση και την ακρίβεια που απειλεί να ροκανίσει το διαθέσιμο εισόδημα και να υποβαθμίσει κι αυτό το βιοτικό μας επίπεδο.
Τέτοιες μέρες, με τα θετικά νέα από την ανάπτυξη και τις επενδύσεις, θα μιλάγαμε για τα πρόσθετα περιθώρια που υπάρχουν για αύξηση των εισοδημάτων των πολιτών, για τις νέες θέσεις εργασίας που ανοίγονται και για πραγματικές αυξήσεις μισθών με βάση τον ανταγωνισμό για την προσέλκυση εργαζομένων.
Κι όμως, τώρα η δημόσια συζήτηση γίνεται και πάλι για επιδόματα, αποζημιώσεις από καταστροφές κι αν είναι ή όχι είναι επιβεβλημένες οι αμυντικές δαπάνες.
Επιδόματα για την αντιμετώπιση του ακριβού ηλεκτρικού ρεύματος, επιδόματα για το πανάκριβο φυσικό αέριο, επιδόματα για πετρέλαιο θέρμανσης και μέτρα κι άλλα μέτρα στήριξης των ευάλωτων νοικοκυριών εν όψει της βαρυχειμωνιάς που αναμένεται σε όλα τα επίπεδα.
Η συζήτηση αν θα μειωθούν οι φόροι και οι εισφορές, όπως φάνηκε και από το προσχέδιο προϋπολογισμού, αναβλήθηκε για ευθετότερο χρόνο. Επιδόματα και ρυθμίσεις επί ρυθμίσεων και πάλι.
Αλλά ως γνωστόν όταν επικρατεί η επιδοματική πολιτική, η αναπτυξιακή προοπτική πλήττεται βαρύτατα.
Μόλις πριν από έναν μήνα μια σειρά διεθνών οίκων και αναλυτών, έκαναν εκτιμήσεις πως η χρονιά θα κλείσει με ανάπτυξη πάνω από 8%!
Σήμερα και μετά το ξέσπασμα της ενεργειακής κρίσης δεν ακούσαμε ξανά γι’ αυτά τα αισιόδοξα σενάρια και μάλλον η «συντηρητική» πρόβλεψη του πρωθυπουργού, όπως τη θεωρούσαμε τον Σεπτέμβριο, για ανάπτυξη 5,9% θα αποδειχθεί μάλλον πιο κοντά στην πραγματικότητα.
Θα μου πείτε, «λίγο είναι ένα τέτοιο ποσοστό και μάλιστα εν μέσω της πανδημίας και την οικονομία κλειστή για αρκετούς μήνες;». Προφανώς όχι. Αλλά όπως λένε και οι οικονομολόγοι είναι προεξοφλημένη και δεν δίνει μεγαλύτερα δημοσιονομικά περιθώρια για άσκηση πολιτικής ελαφρύνσεων και ενίσχυσης των εισοδημάτων.
Η δε παρεπόμενη ακρίβεια σχεδόν στο σύνολο των καταναλωτικών προϊόντων από τα διαρκή μέχρι τα πρώτης ανάγκης, είναι πλέον μια απτή σκληρή πραγματικότητα.
Και ανεξάρτητα αν οι αιτίες οφείλονται σε εξωγενείς παράγοντες όπως η μειωμένη προσφορά πρώτων υλών από καταστροφές λόγω της κλιματικής κρίσης σε διάφορες περιοχές του πλανήτη, από την αύξηση των ναύλων των πλοίων που διακινούν το παγκόσμιο εμπόριο, την αύξηση της τιμής του πετρελαίου, του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας, η ουσία δεν αλλάζει για τον οικογενειακό προϋπολογισμό, ο οποίος θα κλονιστεί, όσα επιδόματα κι αν διαθέσει η κυβέρνηση γιατί αυτά, απλώς θα αμβλύνουν αλλά δεν θα ισοσκελίσουν τις απώλειες.
Κι ενώ θα ήταν λογικό να περιμένουμε κεντρικές πρωτοβουλίες και αποφάσεις σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς το πρόβλημα αφορά όλους και όχι μόνο συγκεκριμένες χώρες, βλέπουμε και πάλι μια φοβική ηγεσία που βολεύεται πίσω από τους γραφειοκρατικούς και δυσκίνητους μηχανισμούς της.
Προβληματίζονται, ανησυχούν, δηλώνουν ετοιμότητα για αντίδραση αλλά στην ουσία δεν πρόκειται να γίνει τίποτα και στο τέλος η κάθε κυβέρνηση μόνη της θα αναλάβει το κόστος και τις συνέπειες αυτού του τεράστιου κύματος ακρίβειας το οποίο ήδη αποτυπώνεται στον ευρωπαϊκό πληθωρισμό. Ακόμα και στη Γερμανία έχει ξεπεράσει το 4%, ύψος πρωτοφανές στα τελευταία 30-40 χρόνια.
Πληθωρισμός που αν περάσει στα επιτόκια και στο κόστος του χρήματος, τότε θα μιλάμε όντως για την τέλεια καταιγίδα και καταστάσεις πρωτόγνωρες, που κανείς δεν θα ήθελε να ζήσει.