Την περασμένη εβδομάδα οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης έδωσαν σήμα ότι η εξαίρεση από τους αυστηρούς δημοσιονομικούς κανόνες θα ισχύσει και για το 2022, έτσι ώστε οι χώρες-μέλη να διατηρήσουν ελλείμματα με τα οποία θα χρηματοδοτήσουν την οικονομία.
Η εξέλιξη ήταν αναμενόμενη, αφού η επαναφορά των αυστηρών κανόνων για τα ελλείμματα θα ήταν καθαρή οικονομική αυτοκτονία. Οι οικονομίες θα καταρρεύσουν χωρίς κρατική στήριξη και ειδικά η Ευρώπη δεν προβλέπεται να ανακτήσει το έδαφος που έχασε λόγω της πανδημίας σύντομα.
Ωστόσο, η σύγκριση με τα όσα συμβαίνουν στις ΗΠΑ δείχνει ότι η Ευρώπη αποδεικνύεται και πάλι κατώτερη των περιστάσεων, αφού τα μέτρα στήριξης είναι περίπου τα μισά απ’ όσα κινητοποιούνται από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού.
Ενώ στις ΗΠΑ ξεδιπλώνεται το έκτο πακέτο οικονομικής στήριξης, που ανεβάζει το συνολικό ποσό στα 5 τρισ. δολάρια, η Ευρώπη προωθεί με βήματα χελώνας το Ταμείο Ανάκαμψης με τα 750 δισ. ευρώ – εκ των οποίων τα 350 δισ. ευρώ είναι δάνεια.
Το επόμενο βήμα στις ΗΠΑ είναι ένα τεράστιο πακέτο επενδύσεων σε υποδομές, ενέργεια και τεχνολογία που μπορεί να φτάσει και τα 4 τρισ. δολάρια. Ολες οι οικονομικές αναλύσεις καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η αμερικανική οικονομία θα επανέλθει πολύ γρηγορότερα στα προ πανδημίας επίπεδα, ενώ αντίθετα η οικονομία της Ευρωζώνης θα μείνει πίσω και δεν θα έχει καλύψει το κενό τουλάχιστον μέχρι το τέλος του 2022.
Στην εικόνα αυτή συμβάλλει και η πρόοδος των εμβολιασμών, όπου οι ΗΠΑ, αλλά και η Βρετανία, έχουν μεγάλο προβάδισμα. Στις ΗΠΑ ανακοινώθηκε ότι κάθε ενήλικας θα έχει πρόσβαση σε εμβόλιο μέχρι την 1η Μαΐου, ενώ στην Ε.Ε. δεν είναι σίγουρο ότι θα έχει εμβολιαστεί το 70% των ενηλίκων έως τον Σεπτέμβριο.
Στο οικονομικό πεδίο, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύτηκαν στους «Financial Times», υπολογίζεται ότι οι ΗΠΑ θα χρηματοδοτήσουν φέτος την οικονομία με ποσό ίσο με το 11%-12% του ΑΕΠ που είναι τριπλάσιο από το παραγωγικό κενό της οικονομίας, ενώ στην Ευρωζώνη το αντίστοιχο ποσό θα φτάσει το 6% του ΑΕΠ και αντιστοιχεί στο 70% του παραγωγικού κενού. Στην ευρωπαϊκή στήριξη συνυπολογίζονται και τα ποσά που ξοδεύουν τα κράτη-μέλη, αλλά και το Ταμείο Ανάκαμψης.
Παραγωγικό κενό σημαίνει ανεργία και επιχειρήσεις που δεν παράγουν όσο μπορούν και η γρήγορη απορρόφησή του στις ΗΠΑ συνεπάγεται ότι εκεί η ανεργία θα απορροφηθεί πολύ ταχύτερα απ’ ό,τι στην Ευρώπη. Οι ΗΠΑ θα έχουν αύξηση του ΑΕΠ 6,5% φέτος, υψηλότερη από το 3,9% της Ευρωζώνης. Αλλά και πέρυσι το ΑΕΠ της Ευρωζώνης έχασε 6,6%, ενώ εκείνο των ΗΠΑ μόνο 3,5%.
Η Κίνα, από την άλλη πλευρά, προπορεύεται στον έλεγχο της πανδημίας και η οικονομία της είναι η πρώτη που μπήκε σε ανάκαμψη, και μάλιστα ισχυρή, με αύξηση 8,1% του ΑΕΠ φέτος.
Είναι βέβαιο ότι η Ευρώπη θα χάσει έδαφος σε σχέση με τους άλλους μεγάλους πόλους, σε μια περίοδο μάλιστα κατά την οποία ο ανταγωνισμός μεταξύ τους αυξάνεται σε όλα τα επίπεδα.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν στοχοποίησε τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, ενώ έχει ξεκαθαρίσει από την πρώτη στιγμή ότι θα υιοθετήσει σθεναρή στάση σε σχέση με την Κίνα, την οποία θεωρεί στρατηγικό αντίπαλο, καθώς η τελευταία επιχειρεί να ενισχύσει τη διεθνή επιρροή της σε όλα τα μέτωπα.
Ολα δείχνουν ότι οι διεθνείς εντάσεις θα αυξηθούν μετά την πανδημία και η Ευρώπη κινδυνεύει να βρεθεί σε ρόλο κομπάρσου, πιεζόμενη να γίνει δορυφόρος σε έναν από τους δύο μεγάλους πόλους που οδεύουν προς τη μεγάλη γεωπολιτική σύγκρουση.