Η ελληνική οικονομία θα χρειαστεί πολλά χρόνια για να ξεπεράσει τις καταστροφές από τις πλημμύρες κυρίως του Θεσσαλικού Κάμπου. Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις, θα χρειαστούν από τρία έως πέντε χρόνια για να επανέλθει ο Κάμπος σε πλήρη παραγωγικότητα, το ζωικό κεφάλαιο της χώρας μειώθηκε σημαντικά, οι γεωργικές καλλιέργειες καταστράφηκαν, το ίδιο και πάρα πολλές επιχειρήσεις της περιοχής. Η ασφαλιστική αγορά θα πληρώσει μεγάλο τίμημα, πάνω από 1 δισ. ευρώ, σε αποζημιώσεις, οι τράπεζες θα αντιμετωπίσουν νέα κόκκινα δάνεια λόγω της αδυναμίας των κατοίκων και των επιχειρήσεων της περιοχής να πληρώσουν τις δόσεις τους, ο Προϋπολογισμός θα επιβαρυνθεί πολύ, τα έργα υποδομής που καταστράφηκαν πρέπει να αποκατασταθούν και να δημιουργηθούν επιπλέον νέα για να προστατεύσουν την περιοχή από ανάλογες βροχοπτώσεις στο μέλλον και φυσικά οι κάτοικοι θα πρέπει να αποζημιωθούν με μεγάλα ποσά για να αναστηλώσουν τις κατοικίες τους και να ξαναφτιάξουν τις δουλειές τους. Πέραν αυτών, θα υπάρξουν σοβαρές ελλείψεις σε τρόφιμα (λαχανικά, κρέας, γάλα, τυριά κ.λπ.) και σε γεωργικά είδη, κάτι που σημαίνει ότι θα έχουμε αύξηση των εισαγωγών για όλα αυτά που θα λείπουν.
Με λίγα λόγια, το κόστος είναι τόσο μεγάλο που δύσκολα προς το παρόν μπορούμε να το προσεγγίσουμε με ακρίβεια, αλλά οι εκτιμήσεις μιλάνε για αρκετά δισεκατομμύρια ευρώ.
Η πτώση του Χρηματιστηρίου τις προηγούμενες ημέρες συνδέεται ασφαλώς και με τις καταστροφές, αφού οι επενδυτές αξιολογούν τη ζημιά στην οικονομία η οποία αργά ή γρήγορα πρέπει να πληρωθεί απ’ όλους, συμπεριλαμβανομένων ασφαλώς και των επιχειρήσεων. Η καταστροφή αυτή ήρθε να προστεθεί στη ζημιά που προκαλούν οι αυξήσεις επιτοκίων στις τιμές των μετοχών παγκοσμίως, οι οποίες ασφαλώς και επηρεάζουν το ελληνικό χρηματιστήριο.
Χονδρικά, αυτή είναι η πρώτη εικόνα για την επιρροή που θα έχει στην οικονομία η πλημμύρα του Θεσσαλικού Κάμπου.
Διαλυμένο κράτος
Όσον αφορά τις ευθύνες για την πλημμύρα, όπως και για τη μεγάλη καταστροφή της Θράκης από την πυρκαγιά, αλλά και για όλες τις άλλες καταστροφές που μας συμβαίνουν, δεν μπορούμε να παραγνωρίσουμε τα εξής: πρώτον, και οι δύο μεγάλες καταστροφές, δηλαδή η πυρκαγιά στη Δαδιά και οι πλημμύρες σε Πήλιο και Θεσσαλικό Κάμπο, οφείλονται σε πολύ μεγάλο βαθμό στην ένταση των φυσικών φαινομένων, δηλαδή ζέστης και αέρα στη Δαδιά, πρωτοφανούς βροχόπτωσης στη Θεσσαλία.
Δεύτερον, και οι δύο αυτές καταστροφές ήταν προβλέψιμες, ίσως και αναμενόμενες, και το κράτος θα έπρεπε να έχει προετοιμαστεί πολύ καλύτερα. Τρίτον, η αντίδραση του κράτους ήταν και στις δύο περιπτώσεις αργή και μέτριου, αν όχι κακού, σχεδιασμού. Τέταρτον, οι άνθρωποι που ρίχτηκαν στη μάχη για να τις περιορίσουν και να διασώσουν ό,τι μπορούσαν εξάντλησαν κάθε δυνατότητα, μέχρι αυτοθυσίας.
Το συμπέρασμα όλων αυτών των παραγόντων είναι ότι ενώ όταν εκδηλώνεται η καταστροφή οι άνθρωποι λειτουργούν με ζήλο και δίνουν τον καλύτερο εαυτό τους, το κράτος δεν λειτουργεί καθόλου προληπτικά. Στην πραγματικότητα, το ελληνικό κράτος βρίσκεται σε βαρύ λήθαργο διαρκώς και ξυπνάει μόνο όταν η καταστροφή είναι σε εξέλιξη – φυσικά τότε είναι αργά. Πέραν των μεγάλων φυσικών καταστροφών που αναδεικνύουν την ανεπάρκεια του κρατικού μηχανισμού -και φυσικά την απόλυτη ανεπάρκεια του πολιτικού προσωπικού ανεξαρτήτως κόμματος-, καθημερινά διαπιστώνουμε όλοι ότι το κράτος δεν λειτουργεί σωστά και σε πολλές περιπτώσεις δεν λειτουργεί καθόλου. Πού το βλέπουμε; Τα παραδείγματα είναι άπειρα.
Το βλέπουμε στον δρόμο όπου συμβαίνουν θανατηφόρα ατυχήματα με μηχανάκια, αφού είναι πάρα πολλοί αυτοί που δεν φοράνε κράνος, που δεν σέβονται τις προτεραιότητες, τα όρια ταχύτητας ή οδηγούν μεθυσμένοι, δεν σέβονται δηλαδή τον νόμο, και η Αστυνομία λειτουργεί πολύ χαλαρά σε αυτόν τον τομέα. Το βλέπουμε στα καράβια όπου, όπως μάθαμε τώρα, υπάρχει νόμος που επιβάλλει να είναι κλειστός ο καταπέλτης για να αποπλεύσει το πλοίο, ενώ όλοι έχουμε δει πως όλα τα καράβια φεύγουν από τα λιμάνια με ανοιχτούς τους καταπέλτες και οι λιμενικοί που βρίσκονται στην προβλήτα… τους γνέφουν καλό ταξίδι. Αυτό το μάθαμε τώρα επειδή δολοφονήθηκε ένας άνθρωπος, αλλά ο νόμος υπήρχε πάντα και κανείς δεν τον τηρούσε, όλα τα καράβια έφευγαν με ανοιχτούς τους καταπέλτες το καλοκαίρι τις ώρες αιχμής, τους οδηγούς και τους επιβάτες στο γκαράζ πάντα στον κατάπλου και ενίοτε και στον απόπλου. Το ότι δεν έχουμε θρηνήσει θύματα είναι θέμα τύχης. Όπως και το σιδηροδρομικό δυστύχημα των Τεμπών έγινε επειδή δεν ακολουθήθηκε κανένα από τα πρωτόκολλα ασφαλείας και τράκαραν δύο τρένα στη μία και μοναδική γραμμή που έχουμε και δεν μπορούμε να την επιβλέψουμε.
Το βλέπουμε στο γεγονός ότι τα χωράφια είναι κατά κανόνα γεμάτα ξερόχορτα και τα φρεάτια το ίδιο, με αποτέλεσμα να έχουμε συνεχώς μικρές πυρκαγιές και πλημμύρες ακόμη και με μέτριας έντασης βροχές. Το βλέπουμε από τα σπίτια που είναι χτισμένα μέσα σε δάση, πάνω σε ρέματα ή και στις παραλίες. Το βλέπουμε από τις αυθαίρετες καταλήψεις παραλιών από «επιχειρηματίες-ομπρελάδες». Το βλέπουμε, με λίγα λόγια, καθημερινά παντού γύρω μας.
Τι μπορεί να γίνει για να αφυπνιστεί ο κρατικός μηχανισμός και να λειτουργήσει το κράτος; Πρώτα, πρέπει να αφυπνιστούν οι πολιτικοί -των οποίων δουλειά είναι να κάνουν το κράτος να λειτουργεί- και να απαιτήσουν την εφαρμογή όλων των νόμων. Για να γίνει αυτό θα χρειαστεί πολύ μεγάλη αποφασιστικότητα καταρχάς από τον πρωθυπουργό, ο οποίος θα πρέπει να δώσει εντολή στους υπουργούς του να εφαρμοστεί παντού ο νόμος και να τους απειλήσει ότι αν δεν φέρουν αποτέλεσμα θα φύγουν επί τόπου χωρίς συζήτηση. Και φυσικά, θα χρειαστεί πολλή δουλειά από τους υπουργούς για να επιβάλουν αυτή την εντολή στην ιεραρχία του Δημοσίου που υπάγεται στην αρμοδιότητα καθενός. Είναι, δυστυχώς, παγιωμένες νοοτροπίες η αδράνεια, η αδιαφορία και η ανευθυνότητα στον δημόσιο τομέα και σε πάμπολλες περιπτώσεις σχετίζονται και με διαφθορά, που ξεκινάει από την κορυφή και φτάνει μέχρι τη βάση της ιεραρχίας.
Το βέβαιο πάντως είναι ότι, αν συνεχιστεί η κατάσταση που επικρατεί σήμερα, θα έχουμε πολύ περισσότερες και πολύ μεγαλύτερες καταστροφές στο μέλλον και κάθε προσπάθεια και πρόοδος που γίνονται σε ορισμένους τομείς θα πηγαίνουν χαμένες από τη γενική κατάρρευση του κρατικού μηχανισμού.