Στη διαχείριση των αποβλήτων η εμπειρία δείχνει την καταλυτική συμβολή των Συμπράξεων Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα. Πλέον, από την αρχική θεωρία και την πολιτική φιλοσοφία, έχουμε περάσει στην αποδεδειγμένη πρακτική, η οποία δείχνει τελικά ότι η κατασκευή έργων με ΣΔΙΤ στη διαχείριση των αποβλήτων, όπως λειτουργεί μέχρι σήμερα, είναι επωφελέστερη για την κοινωνία και τους πολίτες, σε σχέση με τα δημόσια έργα. Συγκεκριμένα, έχει αποδειχθεί ότι οι σχετικές διαδικασίες κατασκευής των έργων ολοκληρώνονται σαφώς συντομότερα, έχουν μικρότερο τελικό οικονομικό κόστος και κυρίως διασφαλίζονται η μέγιστη αποδοτικότητά τους και η παροχή πολύ υψηλού επιπέδου υπηρεσίες προς τους πολίτες, με ιδιαίτερα θετικό περιβαλλοντικό πρόσημο.
Σήμερα λειτουργούν στη χώρα 12 μονάδες επεξεργασίας αποβλήτων, όταν πριν από 5,5 χρόνια, που ανέλαβε τη διακυβέρνηση του τόπου ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ήταν μόλις τρεις. Από τις συγκεκριμένες μονάδες οι περισσότερες έγιναν με ΣΔΙΤ και, παρ’ όλο που ξεκίνησαν αργότερα από κάποια άλλα δημόσια έργα, τελικώς «έτρεξαν» πιο γρήγορα, ολοκληρώθηκαν και λειτουργούν. Επτά (7) από τις 12 μονάδες επεξεργασίας αποβλήτων που λειτουργούν έχουν κατασκευαστεί με ΣΔΙΤ. Πρόκειται για τις μονάδες σε Κοζάνη, Ιωάννινα, Ηλεία, Σέρρες, Αρκαδία, Λακωνία και Μεσσηνία. Μάλιστα, λειτουργούν ικανοποιητικά, επιτυγχάνοντας χαμηλότερους στόχους στο ποσοστό ταφής σε σχέση με τους συμβατικούς. Επιπλέον, γι’ αυτές τις μονάδες είναι πολύ ευκολότερο και ταχύτερο -σε σχέση με αυτές που έχουν κατασκευαστεί ως δημόσιο έργο- να αναβαθμιστούν σε μονάδες ανάκτησης και ανακύκλωσης, δηλαδή να μπορούν να επεξεργάζονται όλα τα ρεύματα και να παράγουν δευτερογενές καύσιμο (SRF), το οποίο θα αξιοποιείται ενεργειακά.
Σε διαγωνιστική διαδικασία βρίσκονται τα έργα ΣΔΙΤ στον Ανατολικό Τομέα Θεσσαλονίκης, στο Σχιστό Αττικής, στη Σαντορίνη και στη Ρόδο, για τα οποία εκτιμώ ότι εντός του 2025 θα έχουμε υπογραφή σύμβασης και έναρξη κατασκευής τους.
Για να ολοκληρώσει η χώρα τις υποδομές της σε μονάδες διαχείρισης αποβλήτων απομένει η δημοπράτηση τεσσάρων (4) έργων, που θα γίνουν όλα με ΣΔΙΤ. Αφορούν στις περιοχές: Κω – Κάλυμνο, Σύρο – Μύκονο και γύρω νησιά, Λέσβο – Σάμο και γύρω νησιά, και Λαμία – Χαλκίδα – Άμφισσα. Και τα τέσσερα έργα θα δημοπρατηθούν το 2025. Έτσι η Ελλάδα θα έχει καταφέρει κάτι που πιθανά να φάνταζε ακατόρθωτο πέντε χρόνια πριν.
Η χώρα μας πλέον έχει καταφέρει, από τελευταία που ήταν στη διαχείριση των αποβλήτων από πλευράς υποδομών το 2019, το 2025 να ολοκληρώσει το σύνολο των δημοπρατήσεων, ενώ το 2026 το σύνολο των αναγκαίων έργων ήδη θα κατασκευάζονται. Η αποτελεσματικότητά μας και τα έργα που υλοποιούμε φέρνουν μετρήσιμα αποτελέσματα, διασφαλίζοντας την προστασία του περιβάλλοντος και καλύτερη ποιότητα ζωής για τους συμπολίτες μας.
Πορευόμαστε χωρίς δογματισμούς, με σχέδιο, εκμεταλλευόμενοι κάθε χρηματοδοτική δυνατότητα που υπάρχει, λαμβάνοντας ό,τι καλύτερο έχει να δώσει ο δημόσιος και ο ιδιωτικός τομέας, από τη σύμπραξη των οποίων μόνος ωφελημένος είναι ο Έλληνας πολίτης.
*Ο Μανώλης Γραφάκος είναι Γενικός Γραμματέας Διαχείρισης Αποβλήτων και Αστικών Λυμάτων του υπουργείου Περιβάλλοντος