Τελικά δεν ξέρω αν πρέπει να χαιρόμαστε όταν ακούμε από διεθνείς οργανισμούς όπως το ΔΝΤ για παράδειγμα, για το πόσο καλά τα πάμε με τα πρωτογενή πλεονάσματα που μειώνουν το τεράστιο εξωτερικό χρέος, όταν μάλιστα βαρύνεται με την επιβολή αυτών των υποχρεώσεων, αλλά κυρίως με τη φτωχοποίηση που επέβαλλαν οι δανειστές στους Έλληνες με τα μνημόνια.
Χθες λοιπόν το οικονομικό παρατηρητήριο του ΔΝΤ απένειμε τα εύσημα στη χώρα, εκτιμώντας πως αν συνεχίσει με σταθερότητα στην παραγωγή πλεονασμάτων, τότε το 2029 το χρέος θα πέσει στο 138,8% του ΑΕΠ από 168,8% το 2023 και 158,8% που αναμένεται να πέσει φέτος και θα είναι κάτω από το Ιταλικό χρέος και κοντά στο Βέλγιο και τη Γαλλία.
Με άλλα λόγια, όπως θα έλεγε κάποιος αριθμολάγνος, σκίζουμε!
Είναι όμως έτσι ή ισχύει η γνωστή ρήση περί ευημερίας των αριθμών και δυστυχίας των ανθρώπων; Ας θυμηθούμε λοιπόν και πάλι με αριθμούς κάποια βασικά πράγματα που φαίνεται πως ξεχνούν οι εγχώριοι και ξένοι θιασώτες του success story της Ελλάδος.
Σύμφωνα λοιπόν με τα στοιχεία της Eurostat, ο μέσος μισθός στην Ελλάδα υπολείπεται κατά 19% σε σχέση με το 2009 (πριν μπούμε στα μνημόνια) και στο ίδιο διάστημα ο πληθωρισμός σωρευτικά αυξήθηκε κατά 21%. Δηλαδή τα μέσα εισοδήματα των Ελλήνων για να φθάσουν αυτά του 2009, πρέπει να αυξηθούν κατά 40!
Και αυτός είναι ο λόγος γιατί η αγοραστική δύναμη των Ελλήνων βρίσκεται στην προτελευταία θέση των 27 χωρών της ΕΕ, μόλις λίγο πάνω από τη Βουλγαρία! Και τα στοιχεία αυτά αναφέρονται σε μέσους όρους και μέσους μισθούς και όχι στην πραγματική κατάσταση που βιώνουν οι φτωχότεροι που ζουν με εισοδήματα κάτω του μέσου όρου και δυστυχώς είναι πολλοί.
Όμως η κυβέρνηση κομπάζει -και καλά κάνει- για όσα πέτυχε από το 2019 μέχρι σήμερα, περίοδο που είχαμε πιάσει πάτο παντού. Και όντως οι βελτιώσεις που έκανε με αυξήσεις και μειώσεις φόρων είναι σημαντικές. Πλην όμως, όλοι τεχνηέντως αποφεύγουν να υποσχεθούν πότε, πώς και αν ποτέ φθάσουμε να επανακτήσουμε την αγοραστική δύναμη, δηλαδή την ευημερία του 2009. Ενδεχομένως και ποτέ γιατί ο αντίλογος που τον ακούω και τον λαμβάνω υπόψη, είναι πως το 2009 ζούσαμε πολύ παραπάνω από τις δυνάμεις μας και τις αντοχές της οικονομίας και γι’ αυτό «έσκασε» η οικονομία και πέσαμε στα βράχια. Για να μην το ξαναζήσουμε ξανά αυτό λοιπόν, οι κυνικοί ορθολογιστές λένε πως οφείλουμε να συνηθίσουμε στα λιγότερα για να μπορούμε να παράγουμε και πρωτογενή πλεονάσματα και να μειώνουμε το χρέος μας.
Οκ. Αλλά αυτό να μας το πούνε ευθέως και οι ηγέτες μας. Δηλαδή η Ελλάδα έχει καθήκον και πρέπει να κάνει τα πάντα για να σημειώνει υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης αλλά μην περιμένετε μεγάλο μέρισμα από αυτή την ανάπτυξη γιατί τα μνημόνια μπορεί να έληξαν, όμως όχι και οι δεσμεύσεις και οι υποχρεώσεις έναντι των δανειστών!
Και για να μην κοροϊδευόμαστε μεταξύ μας, αυτή η ανάπτυξη που βλέπουμε, (2% το 2023 κι είναι τετραπλάσια του μέσου όρου της Ευρωζώνης) δεν μοιάζει και πολύ σόι κι ούτε διατηρήσιμη αν δεν αλλάξει το οικονομικό και παραγωγικό μοντέλο της χώρας. Και τούτο γιατί η ανάπτυξη κατά 70% οφείλεται στην ιδιωτική κατανάλωση και τον πληθωρισμό. Δηλαδή γυρίζουμε τα λεφτά μεταξύ μας. Όσον αφορά στους άλλους οικονομικούς δείκτες που έχουν μεγάλη σημασία, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, οι επενδύσεις, ο ακαθάριστος σχηματισμός παγίου κεφαλαίου, αυξήθηκαν το 2023 κατά 4%, ενώ στον προϋπολογισμό εκτιμούσαν αύξηση 15,5%. Σύμφωνα δε με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος για τις άμεσες ξένες επενδύσεις, αυτές ήταν μειωμένες κατά 40% σε σχέση με το 2022(από 7,73 δισ. σε 4,48 δισ.)
Αλλά κι αυτές οι επενδύσεις αναφέρονται κατά κύριο λόγο στην αγορά ακινήτων και κατασκευών όταν την ίδια περίοδο τα σημαντικά για τη μακροχρόνια ανάπτυξη τμήματα του μηχανολογικού και μεταφορικού εξοπλισμού καθώς και του εξοπλισμού τεχνολογίας, πληροφορικής και επικοινωνίας, υποχώρησαν από 3 έως 12%! Να λέμε καλά που ο τουρισμός πάει καλά και συνεισφέρει στον εθνικό πλούτο γύρω στο 20%.
Μετά ταύτα αναρωτιέμαι αν πρέπει να νιώθουμε ευτυχείς για τους επαίνους του ΔΝΤ και των διεθνών αναλυτών ή αν θα πρέπει, πέραν των καθημερινών οικονομικών δυσκολιών, να σκεφτόμαστε και να προβληματιζόμαστε, πως τα πράγματα μπορεί να γίνουν χειρότερα από τη μια στιγμή στην άλλη αν χαθεί η σταθερότητα ή αν προκύψει κάποιο άλλο διεθνές πρόβλημα που μπορεί να ανατρέψει τη σημερινή κατάσταση και να χαθούν κι αυτά τα λίγα που έχουμε ανακτήσει στα τελευταία χρόνια.