Το άνοιγμα των διαδημοτικών μετακινήσεων από τη Δευτέρα του Πάσχα και σύντομα μετά το άνοιγμα της εστίασης αναμένεται να δώσει σημαντική ώθηση τόσο στην οικονομία όσο και στην ψυχολογία των πολιτών.
Ολοι είναι πανέτοιμοι και ορεξάτοι να φύγουν από την Αθήνα και ήδη οι πληρότητες από Ελληνες επισκέπτες σε κοντινούς προορισμούς πλησιάζουν το 100%. Το ίδιο και οι κρατήσεις σε εστιατόρια και μπαρ, αφού όλοι θέλουν να ξεσκάσουν. Αναμένεται, δηλαδή, μια έκρηξη εκδρομών και πάρτυ που θα φέρει γρήγορα αύξηση της κατανάλωσης, ενίσχυση με χρήμα της επαρχίας και σταδιακή επάνοδο σε ό,τι θεωρούμε πως ήταν η κανονικότητα που χάθηκε με την πανδημία.
Ολα αυτά βεβαίως θα εξαρτηθούν από την αποτελεσματικότητα περιορισμού της πανδημίας. Για το καλοκαίρι προβλέπεται επίσης μεγάλη άνοδος σε σχέση με πέρυσι και παρότι δεν προβλέπεται να φτάσουμε τα επίπεδα των προ κορωνοϊού ετών, ο τουρισμός θα φέρει μπόλικο χρήμα στη χώρα. Ισως αργήσει λίγο – από τον Ιούλιο αναμένεται ότι θα αρχίσουν οι μαζικές αφίξεις τουριστών, αλλά οι τουριστικοί επιχειρηματίες σκέφτονται ότι η τουριστική σεζόν θα παραταθεί μέχρι και τα μέσα Νοεμβρίου με ικανοποιητικούς ρυθμούς.
Οι προβλέψεις που ανακοινώνονται για την οικονομία από διεθνείς οργανισμούς είναι από αισιόδοξες μέχρι πολύ αισιόδοξες και ορισμένοι εκτιμούν ότι θα υπάρξει ανάκαμψη με τη μορφή συμπιεσμένου ελατηρίου που εκτινάσσεται. Οι περισσότεροι βλέπουν πιο ομαλούς ρυθμούς ανάπτυξης με επιτάχυνση το δεύτερο εξάμηνο και προς το τέλος του έτους, αλλά ακόμη μεγαλύτερη επιτάχυνση το 2022.
Από την άλλη μεριά, οι επιχειρήσεις που βρίσκονταν σε οριακά σημεία προ κορωνοϊού και επιβίωσαν χάρη στα μέτρα στήριξης και κυρίως στην αναβολή των πληρωμών των υποχρεώσεών τους ενδεχομένως να βρεθούν σε πολύ δύσκολη θέση με την επανεκκίνηση της πανδημίας. Αυτό σε πολύ μεγάλο βαθμό εξαρτάται από το διάστημα για το οποίο η κυβέρνηση θα συνεχίσει να παρέχει στηρίξεις στις επιχειρήσεις και τους πολίτες. Το ΔΝΤ προτρέπει τις κυβερνήσεις να διατηρήσουν τα μέτρα στήριξης των οικονομιών για αρκετό καιρό ακόμη, μέχρι οι οικονομίες εμφανίσουν σταθερά θετικούς ρυθμούς ανάκαμψης.
Δεν είναι δύσκολο ασφαλώς σε καμία κυβέρνηση να εισακούσει αυτή την παρότρυνση – ούτε στην ελληνική φυσικά. Η παράταση των μέτρων στήριξης είναι για κάθε πολιτικό το επιθυμητό σενάριο και, εφόσον δεν υπάρξουν πιέσεις για την κατάργησή τους από την Ευρωπαϊκή Ενωση, οι στηρίξεις θα συνεχιστούν.
Το κατά πόσο η κυβέρνηση θα καταφέρει να αποφύγει τα λουκέτα και τους πλειστηριασμούς ακινήτων τους επόμενους μήνες θα κρίνει πολιτικά και το μέλλον της.
Η κατάθεση της ελληνικής πρότασης για το αναπτυξιακό πακέτο έγινε, σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες, δεκτή με θετική διάθεση από τις Βρυξέλλες και αυτό σημαίνει ότι σύντομα θα αρχίσουν να εισρέουν τα πρώτα χρήματα (4 δισ. αναμένονται τον Αύγουστο) για την υλοποίηση επενδύσεων στην Ελλάδα.
Το κράτος είναι βέβαιο ότι θα προσπαθήσει να επιταχύνει τις δημόσιες επενδύσεις, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται μεγάλα έργα υποδομής τόσο σε κατασκευές όσο και σε σύγχρονες ψηφιακές και ενεργειακές υποδομές, αλλά οι ιδιωτικές επενδύσεις που θα ενταχθούν στα προγράμματα μπορεί να καθυστερήσουν διότι δεν είναι ακόμη σαφές στις επιχειρήσεις τι πρέπει να κάνουν.
Ολοι γνωρίζουν ότι γενικότερα οι «πράσινες» επενδύσεις θα επιδοτούνται, το ίδιο και ό,τι σχετίζεται με τον ψηφιακό κόσμο, όμως δεν είναι σαφές στον μικρομεσαίο επιχειρηματία τι πρέπει να κάνει στην πράξη για να εκμεταλλευτεί τις ευνοϊκές επενδυτικές στηρίξεις. Οφείλει η κυβέρνηση να εξηγήσει περισσότερο και με συγκεκριμένα παραδείγματα και δράσεις τι επιθυμεί από τους μικρούς ιδιώτες επιχειρηματίες προκειμένου να πετύχει ικανοποιητικούς ρυθμούς απορρόφησης των ευρωπαϊκών κονδυλίων. Σημειώνεται ότι το μεν κράτος και οι μεγάλες επιχειρήσεις αναμένεται να έχουν ικανοποιητικούς ρυθμούς απορρόφησης, αλλά για να πετύχουμε πράγματι κάποια πιο χρήσιμα αποτελέσματα θα πρέπει να ετοιμαστούν business plans από δεκάδες χιλιάδες μικρές επιχειρήσεις, τα οποία πρέπει να αξιολογηθούν από τις τράπεζες και αυτές να εγκρίνουν τις σχετικές χρηματοδοτήσεις.
Ισως μάλιστα θα πρέπει να είναι οι τράπεζες αυτές που θα κάνουν λιανά στους μικροεπιχειρηματίες τι πρέπει να κάνουν για να δανειοδοτηθούν. Δύσκολο, γιατί οι τράπεζες μέχρι σήμερα το μόνο που προσπαθούν να κάνουν είναι να κλείσουν τις τρύπες που τους παρέδωσαν οι κακές τραπεζικές χρηματοδοτήσεις των περασμένων δεκαετιών. Πρέπει, λοιπόν, πολύ γρήγορα οι διοικήσεις των τραπεζών να περάσουν μια νέα, αναπτυξιακή νοοτροπία στους υπαλλήλους τους, ώστε να ανοίξουν οι κρουνοί των χρηματοδοτήσεων και να συμβάλουν στην ανάπτυξη της οικονομίας.
Αν όλα αυτά πάνε κατ’ ευχήν, θα δούμε σημαντική επιτάχυνση της ανάπτυξης, σημαντική άνοδο των τιμών των μετοχών στο Χρηματιστήριο και διατηρήσιμη ανάπτυξη για τα επόμενα χρόνια.
Σε συνδυασμό με την απεμπλοκή του πολίτη και των επιχειρήσεων από τη γραφειοκρατία του Δημοσίου που επιτυγχάνεται όλο και περισσότερο από το θεάρεστο έργο του υπουργού Ψηφιακής Ανασυγκρότησης Κυριάκου Πιερρακάκη, ενδέχεται να δούμε μια σημαντική βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος που θα φέρει μείωση της ανεργίας και βελτίωση του βιοτικού επιπέδου.