Το κράτος γεννά «ψεκασμένους» και αντισυστημικούς

Με εξαίρεση τον Στρατό και το Εθνικό Σύστημα Υγείας, οι Ελληνες δεν εμπιστεύονται κανέναν άλλο κρατικό θεσμό ή δημόσια υπηρεσία. Το εντυπωσιακό, δε, είναι ότι εμπιστεύονται περισσότερο τις ιδιωτικές επιχειρήσεις απ’ όλους τους θεσμούς του κράτους και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Είναι εντυπωσιακό, διότι οι ιδιωτικές επιχειρήσεις έχουν στόχο το κέρδος ενώ οι δημόσιες υπηρεσίες την εξυπηρέτηση του πολίτη. Κι όμως, είναι τόσο χαμηλό το επίπεδο αυτής της εξυπηρέτησης που οι πολίτες εμπιστεύονται περισσότερο τους επιχειρηματίες απ’ ό,τι τις δημόσιες υπηρεσίες.

Ολα αυτά προκύπτουν από την έρευνα της KAPA Research, την οποία μάλιστα επιβεβαιώνει η Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία, η οποία επιχαίρει με ανακοίνωσή της διότι βρίσκεται στην 4η θέση μετά τον Στρατό, το ΕΣΥ και τις ιδιωτικές επιχειρήσεις, δηλαδή υψηλότερα απ’ όλους τους υπόλοιπους κρατικούς θεσμούς.

Περιληπτικά, το 64% των Ελλήνων εμπιστεύεται τον Στρατό, το 53% το ΕΣΥ, το 45% τις ιδιωτικές επιχειρήσεις, το 40% τη Στατιστική Υπηρεσία, το 38% την κυβέρνηση και την Αστυνομία, το 35% την Προεδρία της Δημοκρατίας, το 32% τη Δικαιοσύνη, το 29% το εκπαιδευτικό σύστημα, το 27% την Εκκλησία, το 26% την Τράπεζα της Ελλάδος, το 24% το Κοινοβούλιο, το 23% την Τοπική Αυτοδιοίκηση, το 20% τις δημόσιες υπηρεσίες, το 19% τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, το 15% τα πολιτικά κόμματα, το 10% τις συνδικαλιστικές οργανώσεις, το 9% τα μέσα ενημέρωσης και το 8% τις μη κυβερνητικές οργανώσεις.

Το γεγονός λοιπόν ότι το κράτος δεν το εμπιστεύονται οι 7 στους 10 Ελληνες δείχνει πολλά και για την ποιότητα των υπηρεσιών του και για τη σχέση κράτους – πολίτη. Και εξηγεί φυσικά γιατί το λεγόμενο αντισυστημικό κίνημα στην Ελλάδα είναι τόσο ισχυρό.

Το αντισυστημικό κίνημα ξεπερνά κατά πολύ τα ποσοστά που παίρνουν τα αντισυστημικά κόμματα στις εκλογές, δεξιά και αριστερά, ξεπερνά όλες τις εξωκοινοβουλευτικές ομάδες, ξεπερνά φυσικά σε αριθμό «οπαδών» κάθε ποσοστό που έχει πάρει οποιοδήποτε κόμμα κερδίζει εκλογές.

Το αντισυστημικό κίνημα στην Ελλάδα είναι η πρώτη πολιτική δύναμη, αλλά δεν είναι ενιαίο. Χωράει τους πάντες, πολίτες κάθε πολιτικής απόχρωσης και οφείλεται όχι σε κάποιο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του Ελληνα, όχι στην «περιπετειώδη διάθεσή του», όχι στο DNA του, αλλά ακριβώς σε αυτή την έλλειψη εμπιστοσύνης που υπάρχει έναντι του κράτους.
Αυτή η έλλειψη εμπιστοσύνης είναι που δίνει ψήφο στα αντισυστημικά κόμματα, που αποτελεί το πρόσφορο έδαφος για κάθε θεωρία συνωμοσίας, που οδηγεί σε ανεξήγητα ή και παράλογα συμπεράσματα τις πολιτικές αναλύσεις, όπως και τις πολιτικές εξελίξεις.

Αν ένας λαός δεν εμπιστεύεται το κράτος του θα φέρεται με βάση αυτή την έλλειψη εμπιστοσύνης και θα αντιδρά. Οι αντιδράσεις αυτές που αντιμετωπίζονται από τις κυβερνήσεις και τα μέσα ενημέρωσης ως παράλογες, είναι απολύτως λογικές αν ληφθεί υπόψη ότι αυτοί που αντιδρούν δεν εμπιστεύονται το κράτος.

Δεν είναι τρελοί, δεν είναι «ψεκασμένοι», απλώς δεν εμπιστεύονται το κράτος τους.

Είναι παράλογη αυτή η έλλειψη εμπιστοσύνης; Θα ήταν, αν το ποσοστό όσων δεν εμπιστεύονται το κράτος ήταν μικρό.Οταν είναι όμως η συντριπτική πλειονότητα του λαού, δεν μπορεί να θεωρηθεί παράλογη. Προφανώς και είναι δικαιολογημένη. Προφανώς το ελληνικό κράτος δεν είναι άξιο της εμπιστοσύνης των πολιτών.

Το αργότερο, σε έναν χρόνο από σήμερα -μπορεί και φέτος- θα έχουμε εκλογές. Και το αντισυστημικό κίνημα θα παίξει τον ρόλο του σε αυτές, όπως και σε όλες τις προηγούμενες. Και θα έχουμε εκλογές με απλή αναλογική, πράγμα που σημαίνει ότι τα ποσοστά θα μοιραστούν σε πλήθος κομμάτων. Στις εκλογές αυτές το αντισυστημικό κίνημα θα θριαμβεύσει και θα πλειοψηφήσει. Το τι θα γίνει μετά, στις επαναληπτικές εκλογές, θα κρίνει το αν η χώρα θα αποκτήσει κυβέρνηση και τι είδους κυβέρνηση θα είναι αυτή.

Ανεξαρτήτως όμως του τι θα γίνει στις ερχόμενες εκλογές, θα πρέπει το πολιτικό σύστημα, η Τοπική Αυτοδιοίκηση και όλοι οι κρατικοί θεσμοί να αναρωτηθούν τι κάνουν λάθος και τι πρέπει να αλλάξουν ώστε να κερδίσουν την εμπιστοσύνη των πολιτών.

Με λίγα λόγια, θα πρέπει να σκεφτούν πλήθος βαθύτατων μεταρρυθμίσεων ώστε να κατακτήσουν την εμπιστοσύνη των πολιτών. Μεταρρυθμίσεις που ούτε αυτή ούτε καμία προηγούμενη κυβέρνηση δεν τόλμησε να κάνει – γι’ αυτό και καταρρέει διαρκώς η εμπιστοσύνη των πολιτών.

Φυσικά οι πολιτικοί γνωρίζουν αυτή την κατάσταση – όσοι δεν την γνωρίζουν την έμαθαν από τη δημοσκόπηση της KAPA Research.

Δεν κάνουν όμως τίποτα για να αλλάξει, δεν κάνουν τίποτα για να κερδίσουν αυτή την εμπιστοσύνη, είναι ικανοποιημένοι κυβερνώντας με την εμπιστοσύνη της μειοψηφίας.
Προτιμούν -κι εμείς, τα ΜΜΕ, μαζί- να χαρακτηρίζουν «τρελούς» και «ψεκασμένους» τους αντισυστημικούς παρά να κατανοήσουν τους λόγους για τους οποίους είναι αντισυστημικοί.
Και αν οι πολιτικοί θελήσουν να κατανοήσουν, θα διαπιστώσουν ότι αυτή η αυξημένη αντισυστημικότητα οφείλεται στο γεγονός ότι το κράτος είναι ο μεγαλύτερος αντίπαλος του πολίτη. Κάθε μέρα, το μεγαλύτερο πρόβλημα των Ελλήνων σχετίζεται με τη λειτουργία του δημόσιου τομέα.

Από τα πιο απλά, επειδή δεν μπορεί να πάει στη δουλειά του γιατί κάποιοι λίγοι «αντισυστημικοί» διαδηλώνουν και η Αστυνομία τους αφήνει να κλείνουν τους δρόμους ταλαιπωρώντας τους πάντες, ή επειδή ο Δήμος Αθηναίων κόβει κλήσεις παρκαρίσματος χωρίς να έχει δώσει θέσεις πάρκινγκ, μέχρι τα πιο σύνθετα, όπως το ότι η Δικαιοσύνη είναι τόσο αργή που τελικά είναι μη λειτουργική, ότι η Αστυνομία αφήνει τους πρεζέμπορους και τους ποινικούς να αλωνίζουν στις κεντρικές πλατείες και δίπλα -αν όχι μέσα- στα σχολεία, ότι τα σχολεία είναι για κλάματα και στα πανεπιστήμια μαθαίνεις μόνο αν θέλεις εσύ κόντρα στο εκπαιδευτικό «σύστημα» που προσπαθεί να σε εμποδίσει από το να μάθεις.

Με λίγα λόγια, οι Ελληνες δεν εμπιστεύονται το κράτος τους γιατί το κράτος είναι ο μεγάλος αντίπαλός τους, τους αντιμετωπίζει πάντα ως ενόχους και τους βλέπει ως υποζύγια χρηματοδότησης. Αυθαιρετεί, αλλάζει διαρκώς τους κανόνες εις βάρος των πολιτών και τους αντιμετωπίζει με υπεροψία, καχυποψία και αυταρχικότητα.

Η αντισυστημικότητα είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο. Παγκοσμίως το αντισυστημικό κίνημα ενισχύεται και ο λόγος είναι η αύξηση των οικονομικών διαφορών μεταξύ των πολύ λίγων πλουσίων και των πάρα πολλών φτωχών.

Στην Ελλάδα, εκτός από τις οικονομικές διαφορές, προστίθεται και η καθολική έλλειψη εμπιστοσύνης σε όλους τους δημόσιους φορείς.