Πολλές από τις συναλλαγές με το Δημόσιο γίνονται ηλεκτρονικά και αυτό από μόνο του αρκεί για να συγχαρεί κανείς τον υπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκο Πιερρακάκη και το επιτελείο του. Πρέπει επίσης να επισημάνουμε ότι αυτό δεν θα είχε συμβεί χωρίς την πανδημία, διότι θα αντιδρούσαν οι δημόσιοι υπάλληλοι. Και φυσικά, είναι αναγκαίο οι συνθήκες COVID-19 να παραμείνουν και μετά το τέλος της πανδημίας όσον αφορά τις συναλλαγές μας με το Δημόσιο. Προχθές το επιτελείο ψηφιακής διακυβέρνησης ανακοίνωσε μια νέα «βίβλο», όπως την ονόμασε, ηλεκτρονικών υπηρεσιών που σχετίζονται με τον δημόσιο τομέα. Η βίβλος αυτή περιλαμβάνει 6 άξονες και 14 κατευθυντήριες γραμμές. Οι άξονες αφορούν τα εξής: συνδεσιμότητα, ψηφιακές δεξιότητες, ψηφιακός μετασχηματισμός επιχειρήσεων, ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες, καινοτομία, αξιοποίηση προηγμένων τεχνολογιών.
Το φιλόδοξο σχέδιο της κυβέρνησης περιλαμβάνει ριζικές αλλαγές στη δημόσια διοίκηση, στην εκπαίδευση, στη Δικαιοσύνη, στο σύστημα πρόνοιας, στην παρακολούθηση της ανεργίας και της αγοράς εργασίας, στην οικονομία και στην πολεοδομία. Πρόκειται για 448 έργα σε 17 κλάδους που θα οδηγήσουν τη χώρα μας στην ψηφιακή εποχή αλλά και στην ανασύστασή της, όπως περιγράφει λεπτομερώς η «Βίβλος Ψηφιακού Μετασχηματισμού», που τέθηκε από χθες το απόγευμα και μέχρι τις 17 Δεκεμβρίου σε δημόσια διαβούλευση.
Το επείγον της υπόθεσης αναδεικνύεται και από το γεγονός ότι, παρά τα άλματα των τελευταίων μηνών, αυτή τη στιγμή η Ελλάδα βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις της σχετικής βαθμολογίας, με ορατό τον κίνδυνο να βρεθεί στο περιθώριο των εξελίξεων που τρέχουν με ιλιγγιώδη ταχύτητα εφόσον δεν καλύψει γρήγορα το ψηφιακό χάσμα.
Οσον αφορά την υλοποίηση του σχεδίου, η κυβέρνηση θεωρεί ότι η ολοκλήρωση θα πάρει έξι χρόνια, ξεκινώντας άμεσα, από το α’ εξάμηνο του 2021, με ορισμένα μέτρα που αφορούν την αγορά εργασίας, τη διευκόλυνση περαιτέρω των συναλλαγών του πολίτη με το Δημόσιο αλλά και τις συναλλαγές μεταξύ ιδιωτών, όπως οι μεταβιβάσεις αυτοκινήτων.
Το ζητούμενο βέβαια είναι να δούμε στην πράξη την υλοποίηση και να διασφαλιστεί ότι η πορεία αυτή προς τις ηλεκτρονικές συναλλαγές θα διατηρηθεί και δεν θα ανατραπεί από τη γραφειοκρατία του Δημοσίου. Πρέπει ασφαλώς να έχουμε υπόψη μας ότι θα μπουν τρικλοποδιές από τους δημόσιους υπαλλήλους που χάνουν τα τυχερά τους, αλλά και τη δυνατότητα κατάχρησης ισχύος που τους έδινε η προσωπική επαφή με τους πολίτες. Αλλά με τον χρόνο και τις απαιτούμενες διορθώσεις που θα υπαγορεύει η αγορά η κατάσταση αναμένεται να αλλάξει και το Δημόσιο αναγκαστικά θα εκσυγχρονιστεί.
Το ζήτημα είναι ότι όλα αυτά τα ηλεκτρονικά συστήματα τα τροφοδοτούν με εντολές άνθρωποι για να λειτουργήσουν, και εκεί χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή από αυτή και τις μελλοντικές κυβερνήσεις.
Αυτή η πορεία προς την ψηφιοποίηση δίνει τη δυνατότητα στην κυβέρνηση να περάσει μεταρρυθμίσεις στις οποίες αντιδρούσαν επί δεκαετίες οι δημόσιοι υπάλληλοι και αρκετοί πολιτικοί. Ετσι μπορούμε να ελπίζουμε ότι, παρόλο που σήμερα παραμένουμε πάρα πολύ χαμηλά σε όλες τις λίστες αξιολόγησης που αφορούν τις δημόσιες υπηρεσίες, τελικά, θέλοντας και μη, θα προοδεύσουμε μέσω της ψηφιοποίησης.
Οι προοπτικές της χώρας είναι σημαντικές αν καταφέρει να απαλλαγεί από τη γραφειοκρατία και τη διαφθορά του Δημοσίου, που είναι η αιτία όλων των προβλημάτων που αντιμετωπίζουμε μέχρι σήμερα. Η τεχνολογία δίνει αυτή τη δυνατότητα για πρώτη φορά και η κυβέρνηση οφείλει να την αξιοποιήσει στο έπακρο προκειμένου να διορθώσει ό,τι προλάβει στο διάστημα της θητείας της και να επιβάλει μέσω των ηλεκτρονικών δικτύων μεταρρυθμίσεις αναγκαίες και καθοριστικές για το μέλλον.
Μεταρρυθμίσεις που ήταν αδύνατον να εφαρμοστούν παλιότερα λόγω αντιδράσεων, πολιτικού κόστους και πελατειακής νοοτροπίας. Η τεχνολογία φυσικά δεν αρκεί αν δεν υπάρχει πολιτική βούληση, η οποία όμως φαίνεται ότι ευτυχώς υπάρχει σήμερα. Και οι μεταρρυθμίσεις αυτές αφορούν όχι μόνο τη διευκόλυνση των συναλλαγών πολίτη και Δημοσίου, αλλά και τη μείωση της διαφθοράς, τη διαφάνεια και τελικά την ενίσχυση της δημοκρατίας.