Η έγκριση από τον αρμόδιο αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών Θεόδωρο Σκυλακάκη των 12 πρώτων μεγάλων έργων του Δημοσίου με τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης είναι μια σημαντική και ευχάριστη είδηση.

Το αποτέλεσμά της βέβαια θα κρίνει τη χρησιμότητα αυτών των δαπανών και την επιτυχία της κυβέρνησης. Χωρίς να είναι κανένας σε θέση να κρίνει τον καταμερισμό των κονδυλίων συνολικού ύψους 1,42 δισ. ευρώ (πέραν των αρμόδιων επιτροπών και της αντιπολίτευσης που πρέπει ενδελεχώς να εξετάσει τα κονδύλια και τις διαδικασίες), αυτό που μπορεί κανείς με πρώτη ματιά να πει είναι ότι με τα έργα αυτά ενισχύεται σημαντικά η ψηφιοποίηση του Δημοσίου και μειώνονται η γραφειοκρατία, η αναποτελεσματικότητα, η διαφθορά και η ταλαιπωρία των πολιτών. Για έργα τεχνολογίας, ψηφιακά δίκτυα, προγράμματα software, τεχνολογικό εξοπλισμό κ.λπ. θα δαπανηθούν συνολικά 213,7 εκατ. ευρώ.

Επιπλέον, θα δαπανηθούν 242,7 εκατ. για τα Υποθηκοφυλακεία ώστε να μπει μια τάξη στο χάος και οι πληροφορίες να είναι προσβάσιμες σε όλους, έργο εξαιρετικά σημαντικό, και 345,2 εκατ. για να μπει τάξη στις Πολεοδομίες και να ολοκληρωθούν Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια και Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια που αποσαφηνίζουν και κατοχυρώνουν θεσμικά το πολεοδομικό πλαίσιο (χρήσεις γης, όροι δόμησης κ.λπ.) στο οποίο βασίζεται η χωροθέτηση πάσης φύσεως έργων και επενδύσεων δημόσιων και ιδιωτικών. Τα δύο αυτά έργα, δηλαδή Υποθηκοφυλακεία και Πολεοδομία, είναι εξαιρετικά σημαντικά διότι καθορίζουν ολόκληρη την αγορά ακινήτων η οποία ταλαιπωρεί εκατομμύρια πολίτες, μηχανικούς, δικηγόρους και επενδυτές κάθε χρόνο από τότε που ιδρύθηκε το σύγχρονο ελληνικό κράτος. Τα έργα αυτά θα προσφέρουν στην αύξηση της παραγωγικότητας και τη μείωση της γραφειοκρατίας, της ταλαιπωρίας, της σπατάλης χρόνου, της διαφθοράς και των αντιδικιών στα δικαστήρια.

Τέλος, θα δαπανηθούν 10 εκατ. για τα μνημεία της Ακρόπολης, 480 εκατ. για την κατασκευή αυτοκινητόδρομου που θα συνδέει τα Τρίκαλα με την Εγνατία και 129,2 εκατ. ως ενίσχυση σε 560.000 νέους και παιδιά με εισοδηματικά κριτήρια για αγορά υπολογιστών. Οι δημόσιες αυτές επενδύσεις, ιδιαίτερα αυτές που αφορούν την ψηφιοποίηση, τα δίκτυα, τα Υποθηκοφυλακεία και τις Πολεοδομίες, αναμένεται ότι θα αλλάξουν τις δομές και τις λειτουργίες του Δημοσίου προς το πολύ καλύτερο και θα διευκολύνουν τόσο την καθημερινότητα των πολιτών όσο και την ανάπτυξη της οικονομίας. Πρόκειται για έργα με μεγάλη προοπτική σε βάθος χρόνου, έργα βιώσιμης ανάπτυξης που θα παράγουν οφέλη για όλους σε βάθος δεκαετιών και που αλλάζουν τη σχέση του πολίτη με τις δημόσιες υπηρεσίες. Η σημαντικότερη αλλαγή, εκτός της διευκόλυνσης των πολιτών, είναι ότι εφόσον υπάρχουν όλα αυτά τα αρχεία διασυνδεδεμένα, παύει να θεωρείται ύποπτος ή και ένοχος εκ των προτέρων ο πολίτης όταν έρχεται σε επαφή με το Δημόσιο. Και αυτό είναι μείζων αλλαγή της καθημερινότητάς μας και της σχέσης κράτους – πολίτη και περιορίζεται ο πελατειακός χαρακτήρας της.

Το ερώτημα βεβαίως είναι αν θα γίνουν σωστά όλα αυτά, αν δεν σπαταληθούν κονδύλια ασκόπως, πότε θα ολοκληρωθούν και πότε θα αρχίσουν να χρησιμοποιούνται. Η εμπειρία δεκαετιών λέει ότι η γραφειοκρατία του Δημοσίου θα αντιδράσει σιωπηρά και θα προβάλει όσο περισσότερα εμπόδια σε αυτές τις διαδικασίες ψηφιοποίησης ώστε να μην αλλάξει τίποτα. Υποθέτουμε ότι και οι αρμόδιοι υπουργοί που θα τις αναλάβουν θα είναι σε θέση να κινητοποιήσουν τους μηχανισμούς και να κερδίσουν τις σιωπηρές αυτές μάχες με τους γραφειοκράτες. Θα δούμε. Σε ό,τι αφορά την αντιπολίτευση, οφείλει να συμμετάσχει στην υλοποίηση αυτών των έργων για το γενικό καλό, αφενός ελέγχοντας τις δαπάνες και την πορεία υλοποίησης, αφετέρου πιέζοντας και αυτή μέσω των συνδικαλιστών της τη γραφειοκρατία του Δημοσίου να υιοθετήσει τα έργα και να τα εκτελέσει γρήγορα. Πολύ αμφίβολο βεβαίως με βάση τα δείγματα γραφής που έχουμε από την αντιπολίτευση μέχρι σήμερα, αλλά η ελπίδα πεθαίνει τελευταία.

Εκτός από αυτά τα έργα που είναι δημόσιες επενδύσεις, τα νέα από τις ιδιωτικές επενδύσεις δεν είναι και τόσο ενδιαφέροντα. Το τρένο των ιδιωτικών μεγάλων επενδύσεων που όλοι περιμένουμε δεν έχει ξεκινήσει και είναι αμφίβολο πότε θα ξεκινήσει, δεδομένου ότι δεν έχει ακόμη διαμορφωθεί το κατάλληλο φιλικό για τις επενδύσεις περιβάλλον, δεν έχουν γίνει μεταρρυθμίσεις στη Δικαιοσύνη (τις οποίες οι ξένοι επενδυτές θεωρούν αναγκαίες και επείγουσες), δεν υπάρχει εύκολη χρηματοδότηση από τις τράπεζες και λείπει και η επιχειρηματική διάθεση – με εξαιρέσεις ασφαλώς.

Το πιο εμβληματικό έργο, αυτό του Ελληνικού, εξελίσσεται πλέον σε μια μεγάλη εργολαβία χωρίς όραμα, χωρίς ιδιαίτερο επιχειρηματικό ενδιαφέρον, στην ουσία πρόκειται για το χτίσιμο ενός αμφιβόλου αισθητικής ουρανοξύστη για υπερπλούσιους που κατά πάσα πιθανότητα θα πουλήσουν μελλοντικά τα διαμερίσματα που σήμερα προαγοράζουν σε άλλους υπερπλούσιους, κυρίως Αραβες, Ρώσους και ίσως Κινέζους.

Κατά τα άλλα, η όλη επένδυση είναι ασήμαντη και αμφίβολη.