Καμιά φορά κάποιες ενέργειες μπορεί να είναι τόσο άτσαλες που τελικά οδηγούν σε αντίθετα αποτελέσματα από αυτά που αρχικά στόχευαν.
Η απόφαση του συνταγματικού δικαστηρίου της Καρλσρούης που προσπάθησε να καπελώσει τόσο την ΕΚΤ όσο και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο ανήκει σε αυτές. Προκάλεσε ένα κύμα αντιγερμανικών αντιδράσεων ακόμα και εντός της χώρας και στρίμωξε το Βερολίνο σε θέση άμυνας: να αποδείξει ότι δεν δυναμιτίζει τη συνοχή της ΕΕ.
Τελικά, οι δικαστές της Καρλσρούης κατά κάποιον τρόπο ανάγκασαν την Άγκελα Μέρκελ να επιβεβαιώσει δημόσια τα “φιλοευρωπαϊκά διαπιστευτήρια” της Γερμανίας, σε μια κρίσιμη στιγμή που δεν έχει την πολυτέλεια να ρισκάρει μια νέα κρίση στην ευρωζώνη. Και ποιος καλύτερος τρόπος για κάτι τέτοιο από την κοινή εμφάνιση με τον Μακρόν σε μια νοσταλγική αναβίωση του Γαλλογερμανικού άξονα; Έχουν περάσει πολλά χρόνια από την τελευταία φορά παρουσιάστηκε με κοινό πρόσωπο και προώθησε λύση…
Ο πραγματικός λόγος που η Μέρκελ συμφώνησε
Ωστόσο υπάρχει και ένας ακόμα πιο ισχυρός λόγος – και πιο πρακτικός – για τον οποίο η Γερμανία αφήνει πίσω το παραδοσιακό της ταμπού και συναινεί σε νέο κοινό δανεισμό, έστω και με προϋποθέσεις.
Είναι θέμα (λίγου) χρόνου μέχρις ότου η Γερμανία να δεχόταν ένα ισχυρό κύμα αντιδράσεων για την κρατική βοήθεια που δίνει σήμερα στην Lufthansa, την TUI και γενικότερα… σε όποιον μιλά γερμανικά. Η χώρα που αντιπροσωπεύει το 25% του ΑΕΠ περίπου της Ευρωζώνης είναι υπεύθυνη για το 50% των κρατικών ενισχύσεων που έχουν βάλει συνολικά τα κράτη μέλη στο τραπέζι. την περιμένουν στην γωνία χώρες (Ιταλία), αλλά και επιχειρήσεις (Ryanair), έτοιμες να υποβάλλουν μηνύσεις και καταγγελίες.
Η κριτική αυτή θα βασίζονταν στους κανόνες της ΕΕ (τους οποίους υποτίθεται ότι η Γερμανία φέρει ως κορώνα στο κεφάλι της) περί απαγόρευσης κρατικών ενισχύσεων. Τα πολιτικά και νομικά επιχειρήματα κόντρα στη γερμανική στάση “δυο μέτρα και δυο σταθμά” θα ήταν πανίσχυρα – τόσο στα συμβούλια κορυφής όσο και στις αίθουσες των ευρωπαϊκών δικαστηρίων. Θα εξέθεταν και θα απομόνωναν τη γερμανική στάση, θα απειλούσαν την ηγεσία της και θα προκαλούσαν κλυδωνισμούς στην Ευρωζώνη.
Αντίο ταμπού!
Και εδώ έρχεται το σπάσιμο του ταμπού…
Με τη συναίνεση της η Μέρκελ για ένα νέο ταμείο που θα δίνει επιδόματα και όχι δάνεια και θα προικοδοτηθεί με κοινό δανεισμό (μέσω κομισιόν΄), εξουδετερώνει αυτές ακριβώς τις κατηγορίες.
Το ταμείο που προτείνουν οι Μέρκελ και Μακρον έχει ως στόχο να μειώσει το χάσμα μεταξύ της κρατικής βοήθειας που (μπορούν και δίνουν) οι Γερμανοί από αυτή που (δεν μπορούν και άρα δεν) δίνουν οι χώρες με υψηλό χρέος και υψηλή έκθεση στις συνέπειες της ύφεσης του κορωνοϊού.
Τα χρήματα θα κατευθυνθούν σε ενισχύσεις προς επιχειρήσεις που πλήττονται περισσότερο, στις χώρες που έχουν «ματώσει» περισσότερο. Έτσι η Γερμανία θα μπορεί να ισχυριστεί ότι στην ουσία εισάγει έναν σταθεροποιητή στην νέα απόκλιση που δρομολογείται στην ΕΕ, και για την οποία έχει κατηγορηθεί ότι προκαλεί. Πλέον μπορεί να ισχυριστεί ότι στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης βοηθάει τους φτωχότερους να ενισχύσουν κρατικά τις πληττόμενες επιχειρήσεις, όπως είναι σε θέση να κάνει το Βερολίνο.
Η κίνηση διατηρεί το ηθικό ανάστημα της Γερμανίας που έχει τσαλακωθεί τελευταία.
Το Ταμείο Συνοχής πέθανε, Ζήτω το νέο Ταμείο Συνοχής
Θυμάστε – οι παλαιότεροι – τα ταμεία συνοχής, τα πακέτα Ντελόρ, τα ΚΠΣ κλπ; Ήταν πακέτα που αποσκοπούσαν να μειώσουν την απόσταση μεταξύ πλουσίων και φτωχών χωρών και να ενισχύσουν την πραγματική σύγκλιση εντός της ΕΟΚ τότε, της ΕΕ αργότερα.
Ο Γαλλογερμανικός άξονας, μπροστά στο φάσμα της διάλυσης καταφεύγει σε παλιές δοκιμασμένες συνταγές που έκαναν δουλειά στην ΕΕ.
Υποθέτω πως το συνολικό εξαγγελθέν ποσό του μισού τρις μπορεί να μειωθεί καθώς η πρόταση θα προσπαθεί να καλουπωθεί σε μια συμφωνία στο συμβούλιο ηγετών. Βλέπετε και οι Ολλανδίες και οι Αυστρίες αυτού του κόσμου, που ανήκουν σε μια ατελή πολιτική ένωση πρέπει να κερδίσουν “ένα τυράκι”. Μπορεί επίσης να εισαχθούν προϋποθέσεις για την εκταμίευση των επιδομάτων, για τους ίδιους λόγους πολιτικής ισορροπίας.
Η ουσία ωστόσο δεν αλλάζει. Αν η πρόταση κρατήσει τα βασικά της χαρακτηριστικά, θα καταλήξει σε ένα νέο Ταμείο Συνοχής, στο οποίο κατεξοχήν δικαιούχος θα είναι η Ελλάδα και οι ελληνικές επιχειρήσεις, καθώς σύμφωνα με τις πιο αξιόπιστες μελέτες – με τελευταία αυτή της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών – η χώρα μας θα είναι η πλέον πληττόμενη της ΕΕ.
Εχθές ο κύριος Βασιλάκης της Aegean εξέπεμψε SOS, ζητώντας ορατότητα για τις κρατικές ενισχύσεις. Η απάντηση δεν μπορούσε να έρθει από την Αθήνα… αλλά ήρθε από την τηλεδιάσκεψη. Το νέο ταμείο θα ενισχύσει επιχειρήσεις και κλάδους Το νέο Πακέτο Ντελόρ είναι στα σπάργανα.