Το μεγάλο ερώτημα είναι εάν αυτή η κοινωνία, με τα καλά αντανακλαστικά στη συγκεκριμένη υπόθεση μπορεί να αντισταθεί και στη διολίσθηση σε μισάνθρωπες θεωρίες, στον ρατσισμό και το φασισμό, που συχνά περνούν αμπαλαρισμένοι με τις προτροπές για κοινωνικό αυτοματισμό.
Διότι ένα μεγάλο μέρος αυτής της κοινωνίας ανέχτηκε και πριμοδότησε επί χρόνια τους φασίστες της Χρυσής Αυγής. Περίπου έστρεψε το κεφάλι της με αδιαφορία όταν ανθρωπόμορφα τέρατα σκότωναν τον Ζακ Κωστόπουλο, σαν αδέσποτο σκυλί, ή βασάνιζαν τον Γιακουμάκη μέχρι να τον οδηγήσουν στο απονενοημένο διάβημα. Αυτή η κοινωνία στην τοπική της εκδοχή, συμπεριφερόταν με ελαφρότητα στην προετοιμασία βιαστών και δολοφόνων στη Ρόδο, με θύμα την Ελένη Τοπαλούδη.
Αυτή η κοινωνία με διάφορα κομμάτια της, έχει συμπεριφερθεί ως τυφλή και σε πολλές ακόμη περιπτώσεις, άλλες περισσότερο και άλλες λιγότερο γνωστές. Έχει σε μεγάλο βαθμό ανεχτεί το μπούλινγκ στα σχολεία. Και ένα μέρος της έχει δεχθεί να επιδοθεί σε εμφύλιες κοινωνικές διαμάχες για το ποιος θα επιβιώσει σε βάρος των άλλων.
Μία κοινωνία που συμβιβάζεται με τις διακρίσεις, με την ανέχεια και το δράμα του διπλανού είναι ανίκανη να υπερασπιστεί τον πολιτισμό της. Ακόμα κι αν ο διπλανός είναι ο πρόσφυγας από το Ιράκ, ο κατατρεγμένος από το Αφγανιστάν, που τους στοιβάζει η Πολιτεία σε δημόσιους χώρους σαν να είναι αντικείμενα.
Τα τέρατα της αδιαφορίας, του μίσους και της βίας έχουν πολλές μορφές. Τη μία κυνηγούν πρόσφυγες και μετανάστες. Την άλλη βιάζουν και δέρνουν τις γυναίκες και τα παιδιά. Συχνά υποτιμούν και βασανίζουν κάθε αδύναμο και διαφορετικό. Κάποιοι τα κρύβουν μέσα τους και αναλόγως των καταστάσεων εκδηλώνονται. Άλλοι ευχαριστιούνται να εκδηλώνοντας με κάθε ευκαιρία, νομίζοντας ότι η μισαλλοδοξία είναι «σύστημα αξιών».
Η δίκη και καταδίκη της Χρυσής Αυγής έχει κορυφαία συμβολική, πέρα από την πρακτική αξία, μίας εξοντωτικής, αλλά καθόλα δίκαιης ποινής. Η απόφαση του δικαστηρίου που βγαίνει σε λίγες ημέρες είναι μία ευκαιρία για την κοινωνία (και το δικαστικό σύστημα και την Πολιτεία με τους θεσμούς της γενικότερα) να δείξει ότι το τέρας δεν έχει θέση εδώ. Όχι μόνο δεν συμφιλιωνόμαστε, αλλά και το καταδικάζουμε κιόλας.
Αυτοί που έσπειραν το μίσος, το ρατσισμό και τον φασισμό με τον πιο ακραίο και δολοφονικό τρόπου αξίζουν μόνο την αυστηρότερη τιμωρία από το δικαστήριο (κι ας μην κατάλαβε τίποτα η εισαγγελέας) και την ολοκληρωτική αποδοκιμασία και απαρέσκεια της κοινωνίας.