Δεν χρειαζόταν κανείς τις δημοσκοπήσεις και τις έρευνες για να μάθει ότι η ακρίβεια και η οικονομία είναι οι μεγαλύτερες αιτίες ανησυχίας και δυσαρέσκειας των πολιτών. Το ξέρουμε όλοι. Το ερώτημα είναι τι θα κάνουν γι’ αυτό η κυβέρνηση και τι η αντιπολίτευση.
Η κυβέρνηση έχει προαναγγείλει αυξήσεις μισθών και μειώσεις φόρων. Ρίχνει φυσικά στάχτη στα μάτια του κόσμου διότι αυτά που λέει ότι θα κάνει είναι λίγα και δεν θα κάνουν τη διαφορά στην τσέπη των πολιτών που αδειάζει από την ακρίβεια, τους φόρους και τις καθυστερήσεις πληρωμών.
Η αντιπολίτευση, από την άλλη, δηλαδή η αξιωματική αντιπολίτευση του ΠΑΣΟΚ (για όσο είναι ακόμη αξιωματική), ουδόλως ασχολείται με την οικονομία. Εχει γίνει ουρά της Κωνσταντοπούλου για τα Τέμπη θεωρώντας ότι θα προσελκύσει ψηφοφόρους. Οπως αποδεικνύεται, η τραγωδία αυτή ενίσχυσε μόνο την Κωνσταντοπούλου. Αντίθετα, το ΠΑΣΟΚ βλέπει τα ποσοστά του στις δημοσκοπήσεις να πέφτουν ταχύτατα. Καλώς ή κακώς, οι πολίτες έχουν ταυτίσει την Κωνσταντοπούλου με το ζήτημα των Τεμπών και προφανώς θεωρούν ότι τα άλλα κόμματα προσπαθούν να εκμεταλλευτούν την οργή που έχει προκαλέσει αυτή η τραγωδία για μικροπολιτικό όφελος. Και δεν τσιμπάνε. Φυσικά το ΠΑΣΟΚ δεν πρέπει και δεν μπορεί να αγνοήσει τα Τέμπη, όπως δεν μπορούσε να αγνοήσει παλιότερα τις υποκλοπές.
Ωστόσο, η αντιπολίτευση δεν μπορεί να είναι μονοθεματική, ούτε μπορεί σε καμία περίπτωση να αγνοεί το μεγάλο οικονομικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι πολίτες.
Το ερώτημα είναι γιατί δεν ασχολούνται με το πρόβλημα της οικονομίας, την ακρίβεια και τα μεγάλα προβλήματα της χώρας και των πολιτών. Αν μελετούσαν το πρόβλημα, αν πρότειναν συγκεκριμένα μέτρα, αν παρουσίαζαν δικές τους λύσεις μέσω ενός σοβαρού προγράμματος πολιτικής, αν ξεκαθάριζαν τι πρέπει να γίνει ώστε η χώρα να μπορέσει να αναπτυχθεί με ταχύτητα, το διαθέσιμο εισόδημα να ανέβει, οι τιμές να πέσουν, οι επενδύσεις και η παραγωγή να αυξηθούν, τότε θα έβλεπαν τη δημοσκοπική τους εικόνα να αλλάζει.
Αντισυστημικό το ΠΑΣΟΚ;
Καλώς ή κακώς, δικαιολογημένα πάντως, οι πολίτες θεωρούν ότι όλα τα κόμματα που κυβέρνησαν κάποια στιγμή έχουν ευθύνες για τη σημερινή κατάσταση. Τα ονομάζουν συστημικά και δεν τα επιλέγουν. Τι σημαίνει συστημικά; Σημαίνει ότι δεν θέλουν να αλλάξουν κάτι σε ένα σύστημα που δεν λειτουργεί υπέρ, αλλά εις βάρος των πολιτών. Οτι δεν τολμούν να τα βάλουν με τα καρτέλ και τους ολιγάρχες, ότι προτεραιότητά τους είναι η ικανοποίηση της Κομισιόν, των ξένων μεγαλοεπενδυτών και των εταιρειών αξιολόγησης, ότι το κέρδος μιας επιχείρησης είναι σημαντικότερο από τη μείωση των τιμών για τον καταναλωτή, ακόμη και αν το κέρδος αυτό προέρχεται από την εκμετάλλευση της ολιγοπωλιακής σύνθεσης της οικονομίας, από την κοροϊδία των καταναλωτών και από παράνομες και ληστρικές πρακτικές. Το «τι να κάνει ο υπουργός, δεν μπορεί να τα βάλει με τα μεγάλα συμφέροντα» είναι η επικρατούσα άποψη και η συμπεριφορά αυτή των πολιτικών των μεγάλων κομμάτων προκαλεί απέχθεια στους ψηφοφόρους. Οσοι λοιπόν θέλουν κάτι να αλλάξει, καταφεύγουν στα μη συστημικά κόμματα, γνωρίζοντας ενδεχομένως ότι ούτε είναι σε θέση να κυβερνήσουν, ούτε πρόγραμμα και στελέχη έχουν, ούτε πιθανότητα να εφαρμόσουν κάτι από τα παράλογα και ατεκμηρίωτα που λένε υπάρχει. Ωστόσο, όσοι από τους αγανακτισμένους ψηφοφόρους δεν απέχουν από τις εκλογές επιλέγουν αυτά τα κόμματα επειδή έχουν αγανακτήσει με τα «συστημικά». Είναι ψήφοι διαμαρτυρίας και απόγνωσης.
Βλέποντας αυτό, το ΠΑΣΟΚ προσπαθεί να το παίξει αντισυστημικό κόμμα, ενώ δεν είναι. Ηταν πάντα -και θέλει να είναι- κόμμα εξουσίας. Θέλει να κυβερνήσει, δεν θέλει να γκρεμίσει το «σύστημα». Δεν λειτουργεί όμως ως κόμμα που ετοιμάζεται να κυβερνήσει. Ακόμη και το επιχείρημα του Μητσοτάκη ότι «δεν έχετε άλλη επιλογή εκτός από εμένα» δεν έχει απαντηθεί από το ΠΑΣΟΚ. Το ακούν και σιωπούν, δεν επιχειρούν να αποδείξουν ότι μπορούν να κυβερνήσουν, δεν προτείνουν συγκεκριμένες λύσεις, δεν παρουσιάζουν πρόγραμμα, περιορίζονται στο να κατηγορούν την κυβέρνηση, κυρίως με κραυγές και λιγότερο με επιχειρήματα, σε έναν αγώνα να ρίξουν τον Μητσοτάκη.
Ωραία, λοιπόν, ο Μητσοτάκης πέφτει σε δημοτικότητα, είναι γεγονός, το δείχνουν όλες οι μετρήσεις, αλλά την πτώση του την εισπράττουν άλλοι, με πρώτη και καλύτερη την Κωνσταντοπούλου – κι αυτό είναι λογικό. Αν είναι να διαλέξουμε κυβέρνηση με κριτήριο ποιος κραυγάζει περισσότερο, δεν θα διαλέξουμε το ΠΑΣΟΚ, η Κωνσταντοπούλου κραυγάζει δυνατότερα.
Το ΠΑΣΟΚ θα το επιλέξει κάποιος με βάση τα επιχειρήματά του, το πρόγραμμά του για τους καίριους τομείς της Οικονομίας, της Παιδείας, της Υγείας, της Ασφάλειας των πολιτών και πλέον της Δικαιοσύνης.
Σε αυτούς τους τομείς το ΠΑΣΟΚ δεν έχει πείσει τους ψηφοφόρους ότι μπορεί να κάνει τη διαφορά. Δεν έχει επενδύσει στην Αλλαγή που ήταν πάντα το κεντρικό του σύνθημα. Ισως το σημερινό κόμμα δεν έχει καταλάβει ότι το σύνθημα «Αλλαγή» δεν αφορούσε απλώς την αλλαγή κυβέρνησης, αλλά την αλλαγή των πάντων, που θα οδηγούσε τελικά (και οδήγησε) στην αλλαγή ζωής για όλους. Το σημερινό ΠΑΣΟΚ δεν έχει καταφέρει να εκπροσωπήσει καμία κοινωνική ή επαγγελματική ομάδα. Δεν έχει επιδιώξει να κερδίσει, ας πούμε, τις ψήφους των αγροτών ή των αυτοαπασχολούμενων ελεύθερων επαγγελματιών ή των μικρομεσαίων επιχειρηματιών ή των επιστημόνων. Δεν έχει απευθυνθεί καν στους νέους που βλέπουν τον κόσμο να αλλάζει και δεν ακούν τίποτα ενδιαφέρον από τους πολιτικούς, δεν έχει απευθυνθεί σε κανέναν, δεν έχει συγκεκριμένη πειστική πρόταση που θα ενθουσιάσει κάποιες κοινωνικές ομάδες. Ετσι, αδυνατεί να πείσει τους ψηφοφόρους ότι μπορεί να κυβερνήσει καλύτερα από τον Μητσοτάκη και ότι μπορεί να βελτιώσει τη ζωή τους.
Αν το ΠΑΣΟΚ κατάφερνε με σκληρή δουλειά, συγκεκριμένες λύσεις και πρόγραμμα να παρουσιάσει την Αλλαγή της χώρας, αντί να ζητάει απλώς αλλαγή κυβέρνησης, και αν αγκάλιαζε και έπειθε μεγάλες κοινωνικές ομάδες, θα έβλεπε τα δημοσκοπικά του ποσοστά να ανεβαίνουν ραγδαία και θα κατέρριπτε τον ισχυρισμό του Μητσοτάκη ότι δεν μπορεί κανείς να κυβερνήσει εκτός από τον ίδιο.