Η είδηση ότι οι Ελληνες μαθητές δεν τα πήγαν καθόλου καλά στις διεθνείς εξετάσεις PISA, που αξιολογούν το επίπεδο των μαθητών από 80 χώρες του ΟΟΣΑ σε τρία μαθήματα (Μαθηματικά, Φυσική και Κατανόηση Κειμένου) προκάλεσε νέες συζητήσεις για το επίπεδο της Παιδείας μας. Αξιολογηθήκαμε χαμηλότερα από τον μέσο όρο των χωρών και στα τρία μαθήματα. Δεν χρειαζόμασταν όμως αυτή την αξιολόγηση για να καταλάβουμε ότι η Παιδεία έχει πρόβλημα.
Τι πρέπει να προσφέρει ένα εκπαιδευτικό σύστημα; Οσοι αποκτούν τη βασική εκπαίδευση, Δημοτικό και Γυμνάσιο, να ξέρουν γράμματα, δηλαδή να ξέρουν τη βασική ορθογραφία και σύνταξη, να μπορούν να καταλάβουν τι λέει ένα κείμενο και να μπορούν να περιγράψουν κάτι, αντικείμενο, γεγονός ή έννοια. Επίσης, να ξέρουν τη βασική αριθμητική, δηλαδή τις τέσσερις πράξεις, και να διαθέτουν το επίπεδο σκέψης που απαιτείται για να λύσουν ένα απλό αριθμητικό πρόβλημα με έναν άγνωστο. Επιπλέον, να είναι στοιχειωδώς επαρκείς σε γεωμετρία, φυσική, γεωγραφία, Ιστορία, ζωγραφική, αθλητισμό, όλα αυτά σε επίπεδο Δημοτικού σχολείου.
Αυτά πρέπει να τα ξέρει το σύνολο του πληθυσμού που τελειώνει το Δημοτικό και το Γυμνάσιο και αν τα ξέρει, τότε το εκπαιδευτικό σύστημα είναι πετυχημένο. Εμείς, λοιπόν, αυτά δεν τα ξέρουμε.
Πάρα πολλοί επικοινωνούν μέσω μηνυμάτων γραμμένων στα Greeklish, δηλαδή με ελληνικές λέξεις γραμμένες στα αγγλικά. Γιατί; Γιατί δεν ξέρουν ορθογραφία και φοβούνται ότι θα ντροπιαστούν.
Πάρα πολλοί δεν μπορούν να κάνουν απλές μαθηματικές πράξεις ή να υπολογίσουν στην καθημερινότητά τους τιμές και εκπτώσεις, γιατί δεν ξέρουν να λύνουν απλά προβλήματα αριθμητικής.
Γνωρίζουμε από τους εαυτούς μας και από τους φίλους μας ότι σχεδόν κανείς δεν θυμάται τι διδάχτηκε στο Δημοτικό και πάρα πολλοί δεν μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά τους στο διάβασμα, ούτε καν στο Δημοτικό. Για το Γυμνάσιο και το Λύκειο ούτε λόγος να γίνεται. Τα παιδιά αναγκάζονται να κάνουν ιδιαίτερα με δασκάλους και καθηγητές σε όλη τη διάρκεια του σχολείου, εφόσον θέλουν να πάρουν έναν καλό βαθμό ή να συνεχίσουν σπουδές στο Πανεπιστήμιο. Η ανορθογραφία, η κακή σύνταξη, η λανθασμένη χρήση λέξεων, οι λάθος χρόνοι στα ρήματα, η αδυναμία κατανόησης κειμένων και εννοιών είναι ο κανόνας στους ενήλικες.
Τη γλώσσα τη μαθαίνεις στο Δημοτικό, όπως και τη βασική αριθμητική. Και εμείς στο ελληνικό σχολείο δεν τα μαθαίνουμε.
Οι γνώσεις που θα έπρεπε να προσφέρει το Δημοτικό και δεν τις προσφέρει είναι επαρκείς για τις ανάγκες της καθημερινής ζωής. Το Γυμνάσιο και το Λύκειο προσφέρουν επιπλέον γνώσεις για όποιον τις χρειάζεται. Το Δημοτικό σχολείο, δυστυχώς, δεν προσφέρει στους μαθητές και κατά συνέπεια στους Ελληνες πολίτες τις απαραίτητες γνώσεις για την καθημερινότητά τους.
Στο Γυμνάσιο τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα. Η ύλη διευρύνεται, τα μαθήματα είναι πιο δύσκολα, αλλά δυστυχώς είναι τελείως αδιάφορα για τους μαθητές. Και είναι αδιάφορα διότι δεν έχουν σχέση με τη σημερινή πραγματικότητα, η διδακτέα ύλη παραμένει περίπου η ίδια που ήταν πριν από πολλές δεκαετίες, ο τρόπος διδασκαλίας είναι ξεπερασμένος, τα βιβλία πολύ κακογραμμένα.
Το ζητούμενο από το σχολείο είναι η παπαγαλία, αυτό εξετάζεται και αυτό επιβραβεύεται. Ολα όσα όμως μαθαίνουμε παπαγαλία ξεχνιούνται. Η κριτική σκέψη δεν αποτελεί επιδίωξη του εκπαιδευτικού μας συστήματος. Η φαντασία, που διαθέτουν όλα τα παιδιά, εξαφανίζεται στο σχολείο. Οι ανάγκες, οι απόψεις και οι προβληματισμοί των μαθητών δεν απασχολούν το σχολείο, αφού σκοπός του εκπαιδευτικού συστήματος είναι να νιώθουν ικανοποιημένοι οι δάσκαλοι και οι καθηγητές και το αν θα μάθουν οι μαθητές επαφίεται στους ίδιους. Οι διεθνείς αξιολογήσεις απλώς επιβεβαιώνουν αυτό που όλοι βλέπουμε καθημερινά, ότι το επίπεδο της Παιδείας μας είναι χαμηλό. Πολλοί υποστηρίζουν ότι έχουμε μερικούς λαμπρούς μαθητές και λαμπρούς φοιτητές που κερδίζουν σε διεθνείς διαγωνισμούς. Πράγματι έχουμε, όμως αυτοί διαπρέπουν επειδή οι ίδιοι προσπαθούν πολύ και επειδή οι ίδιοι έχουν βάλει στόχο να αριστεύσουν. Δεν τους πηγαίνει το εκπαιδευτικό σύστημα εκεί, φτάνουν μόνοι τους και ενδεχομένως μερικοί να είχαν την τύχη να τους διδάξει κάποιος ικανός, ευφάνταστος και φιλότιμος δάσκαλος ή καθηγητής, πράγμα εξαιρετικά σπάνιο στο εκπαιδευτικό μας σύστημα – όπως εξάλλου και οι πρωτιές των μαθητών και φοιτητών μας.
Δεν θέλουμε δυστυχώς να αντιληφθούμε την πραγματικότητα, παρόλο που βοά γύρω μας, θέλουμε να πιστεύουμε ότι είναι σπουδαίο το εκπαιδευτικό μας σύστημα και φυσικά δεν διανοούμαστε να το αλλάξουμε. Ετσι περιορίζουμε τη συζήτηση για τις αλλαγές στην Παιδεία στο ζήτημα των ιδιωτικών πανεπιστημίων, ένα ζήτημα κυριολεκτικά ανούσιο.
Και είναι ανούσιο διότι υπάρχουν στην Ελλάδα ήδη από δεκαετίες ιδιωτικές πανεπιστημιακές σχολές, ελληνόφωνες και αγγλόφωνες, καθώς και παραρτήματα ξένων ανώτατων ιδρυμάτων, τα οποία δίνουν πανεπιστημιακά πτυχία που αναγνωρίζονται σε όλο τον κόσμο, ακόμη και από τα καλύτερα πανεπιστήμια του εξωτερικού. Αναγνωρίζονται ως πανεπιστημιακά πτυχία και απ’ όλες τις ελληνικές επιχειρήσεις. Δεν αναγνωρίζονται όμως από τον δημόσιο τομέα. Συνεπώς, όταν μιλάμε για ιδιωτικά πανεπιστήμια, εννοούμε ότι αυτά που έχουμε και άλλα που θα ιδρυθούν θα αναγνωρίζονται από το Ελληνικό Δημόσιο. Γι’ αυτό γίνεται όλη η ιστορία, όλοι οι πολιτικοί καβγάδες δεκαετίες τώρα. Αυτό λοιπόν το ανούσιο ζήτημα απλώς κρύβει το πραγματικό πρόβλημα, που είναι το πάρα πολύ κακό και εντελώς αναποτελεσματικό ελληνικό σχολείο.
Η σημαντικότερη μεταρρύθμιση που θα μπορούσε να γίνει θα ήταν η αλλαγή της ύλης και του τρόπου διδασκαλίας στο σχολείο, πρωτίστως στο Δημοτικό, που αποτελεί τη βάση της μόρφωσης της συντριπτικής πλειονότητας του πληθυσμού και στην πραγματικότητα προσφέρει το σύνολο των γνώσεων που χρησιμοποιούμε στην καθημερινότητά μας ως ενήλικοι. Αν αλλάξει το Δημοτικό και αν επιτραπεί η κριτική σκέψη στο Γυμνάσιο, θα αλλάξουν μετά και όλα τα άλλα. Αυτή είναι η ζητούμενη από τον Κυριάκο Πιερρακάκη μεταρρύθμιση, αλλά δεν νομίζω ότι αυτό απασχολεί το υπουργείο, ούτε καν ως σκέψη.
Διαβάστε ακόμη
UBS για Ελλάδα: «Ταύρος» για ομόλογα και οικονομία (γραφήματα)
Μέτρα για την οπαδική βία: Κεκλεισμένων των θυρών οι αγώνες της Super League και οι αγώνες Κυπέλλου
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ