Οι επενδυτές θα πρέπει να προετοιμαστούν για μια χρονιά γεμάτη αλλαγές και αβεβαιότητες, αξιοποιώντας παράλληλα τις δυνατότητες που προκύπτουν από την τεχνολογική πρόοδο και τις νέες πολιτικές τάσεις.
Το άρθρο επικεντρώνεται σε τρεις βασικούς τομείς:
α) Επιπτώσεις των Δασμών στην παγκόσμια οικονομία,
β) Το Βασικό Σενάριο (Αισιόδοξο) για την παγκόσμια οικονομία, το οποίο προβλέπει ανάπτυξη και σταθερότητα
γ) Οι στρατηγικές επενδύσεων που θα βοηθήσουν στη διαχείριση των προκλήσεων και την αξιοποίηση των ευκαιριών.
α) Επιπτώσεις των Δασμών στην Παγκόσμια Οικονομία
Οι βασικές εξελίξεις σε τέσσερις τομείς θα διαμορφώσουν την οικονομική πραγματικότητα το 2025:
1. Γεωπολιτική σταθερότητα (Ουκρανία, Μέση Ανατολή, Ταϊβάν).
2. Πληθωρισμός και οικονομία σε σχέση με τις νέες εμπορικές πολιτικές (δασμοι) των ΗΠΑ.
3. Ενεργειακή μετάβαση και επάρκεια στην προμήθεια ενέργειας.
4. Τεχνολογική πρόοδος και η προσαρμογή των αγορών.
Οι δύο πρώτοι παράγοντες είναι ιδιαίτερα ευμετάβλητοι και δημιουργούν σημαντικές αβεβαιότητες. Εστιάζουμε κυρίως στις επιπτώσεις των δασμών, καθώς μπορούν να επηρεάσουν την παγκόσμια οικονομία και την καθημερινότητα των πολιτών για πολλά χρόνια.
Σε περίπτωση που ο Ντόναλντ Τραμπ επαναφέρει ή αυξήσει τους δασμούς στα εισαγόμενα προϊόντα από την Ευρωπαϊκή Ένωση, την Ασία αλλά και άλλες αμερικανικές χώρες, οι οικονομικές συνέπειες αναμένεται να είναι σημαντικές και εκτεταμένες
1. Άμεσες Οικονομικές Επιπτώσεις στις ΗΠΑ
Αύξηση τιμών καταναλωτή: Οι δασμοί θα επιβαρύνουν το κόστος εισαγόμενων προϊόντων, όπως ηλεκτρονικά, αυτοκίνητα και είδη λιανικής, αυξάνοντας τις τιμές για τους καταναλωτές.
Πρόσφατη Ανάλυση του Ιαπωνικού Nikkei θεωρεί ότι οι δασμοί του Τραμπ θα έχουν αρνητική επίδραση με μείωση 1% στο ΑΕΠ των ΗΠΑ και αντίστοιχες επιπτώσεις στην ΕΕ.
Πληθωρισμός: Οι αυξημένες τιμές θα εντείνουν τον πληθωρισμό, αναγκάζοντας τη Fed να διατηρήσει ή να αυξήσει τα επιτόκια.
Αντίποινα: Η ΕΕ και η Κίνα πιθανότατα θα απαντήσουν με δικούς τους δασμούς, πλήττοντας εξαγωγές των ΗΠΑ, όπως γεωργικά προϊόντα και αεροναυπηγική.
2. Επιπτώσεις στις Χρηματαγορές
Μετοχές:
ΗΠΑ: Οι κλάδοι που εξαρτώνται από εισαγωγές (τεχνολογία, αυτοκινητοβιομηχανία, λιανεμπόριο) θα δουν μείωση κερδών και πτώση στις μετοχές.
ΕΕ & Ασία: Οι εξαγωγικές εταιρείες (αυτοκινητοβιομηχανίες, κατασκευαστές ημιαγωγών) θα δεχθούν πλήγμα, επηρεάζοντας τα χρηματιστήρια.
Ομόλογα: Η αβεβαιότητα θα αυξήσει τη ζήτηση για κρατικά ομόλογα ΗΠΑ, μειώνοντας τις αποδόσεις τους.
Χρυσός: Αναμένεται ενίσχυση ως ασφαλές καταφύγιο.
Δολάριο: Μπορεί να ενισχυθεί προσωρινά λόγω εισροών κεφαλαίων στις ΗΠΑ, αλλά η μακροπρόθεσμη επίδραση εξαρτάται από την οικονομική σταθερότητα.
3. Επιπτώσεις στις Οικονομίες της ΕΕ και της Ασίας
Ευρωπαϊκή Ένωση:
Οι εξαγωγές προς τις ΗΠΑ θα μειωθούν, πλήττοντας κλάδους όπως η αυτοκινητοβιομηχανία και η φαρμακευτική.
Πιθανή ύφεση σε χώρες όπως η Γερμανία.
Κίνα:
Οι δασμοί θα εντείνουν τις πιέσεις στην οικονομία της Κίνας, η οποία ήδη αντιμετωπίζει προκλήσεις.
Στροφή σε περιφερειακές αγορές και ενίσχυση της εσωτερικής ζήτησης.
4. Μακροπρόθεσμες Επιπτώσεις
Αναδιάρθρωση εμπορίου: Εταιρείες θα μειώσουν την εξάρτησή τους από χώρες με υψηλούς δασμούς.
Μείωση ανάπτυξης: Η παγκόσμια ανάπτυξη θα επιβραδυνθεί αν οι δασμοί παραμείνουν υψηλοί.
Τεχνολογικός διαχωρισμός: Η διάσπαση της παγκόσμιας τεχνολογικής αγοράς θα ενταθεί.
β) Βασικό Σενάριο: Ανάκαμψη και Σταθερότητας στην Παγκόσμια Οικονομία
Παρά τις αβεβαιότητες, το βασικό σενάριο για το 2025 παραμένει αισιόδοξο. Η παγκόσμια οικονομία ανακάμπτει από την πανδημία και τις γεωπολιτικές εντάσεις:
Επιτόκια:
ΗΠΑ: Σταθεροποιούνται γύρω στο 3,25%-4,50%.
ΕΕ: Πιθανή μείωση κάτω του 3%.
Κίνα: Παραμένουν χαμηλά (2-3%).
Ελλάδα: Συνεχίζεται η δυνατότητα χαμηλού δανεισμού από διεθνείς αγορές τόσο για την χώρα όσο και για Τράπεζες και επιχειρήσεις. Η ανάπτυξη προβλέπετε κοντά στο 2.8%, πολύ πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ.
Νομίσματα:
Δολάριο: Σταθερό ανάμεσα σε 1.0 έως 1.12 έναντι του Ευρώ
Ευρώ: Θα δεχθεί πιέσεις λόγω μείωσης επιτοκίων
Γουάν: Σταθερό με πιθανή άνοδο.
Χρηματιστήρια: Ανοδική πορεία στις ΗΠΑ, ΕΕ, Κίνα και Ελλάδα λόγω ισχυρής εταιρικής κερδοφορίας και βελτίωσης του οικονομικού κλίματος. Παρόλα αυτά αναμένονται έντονες διακυμάνσεις. Ειδικότερα το Ελληνικό Χρηματιστήριο έχει δυνατότητες νέων υψηλών επίπεδων (1700 μονάδων), ιδιαίτερα αν προκύψει μέσα στο 2025 η αναβάθμιση του.
Χρυσός: Σταθεροποίηση στα $1,800-2,000.
Πετρέλαιο: Σταθερό στα $60-90 το βαρέλι με πιέσεις προς τα κάτω λόγω υπερπροσφοράς από Σαουδική Αραβία και ΗΠΑ.
Κρυπτονομίσματα: Ενισχύονται καθώς ενσωματώνονται στις βασικές οικονομίες. Αλώστε και ο ίδιος ο Τραμπ έχει δείξει το ενδιαφέρον του για την ενίσχυση τους
Συνολική Εκτίμηση
Το 2025 μπορεί να αποδειχθεί κομβικό για την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας. Παρά τις προκλήσεις, αν επικρατήσουν ψύχραιμες πολιτικές, η ανάπτυξη και η σταθερότητα θα συνεχιστούν.
γ) Στρατηγική Επενδύσεων για το 2025:
Η επενδυτική στρατηγική για το 2025 θα πρέπει να είναι ευέλικτη, με στόχο τη διασπορά του ρίσκου και την αξιοποίηση των ευκαιριών από την τεχνολογική πρόοδο, την ενεργειακή μετάβαση, και την παγκόσμια οικονομική σταθεροποίηση.
Διασπορά Περιουσιακών Στοιχείων
Ένα ισορροπημένο χαρτοφυλάκιο θα μπορούσε να περιλαμβάνει:
Μετοχές (50-60%):
Τεχνολογία: Εταιρείες που επενδύουν σε AI, κβαντική υπολογιστική, ημιαγωγούς, και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Π.χ. NVIDIA, Tesla, ή ευρωπαϊκές startups πράσινης ενέργειας.
Υγεία: Βιοτεχνολογία και φαρμακευτικές εταιρείες.
Ενέργεια: Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (π.χ. ηλιακή, αιολική) αλλά και παραδοσιακές εταιρείες πετρελαίου που επενδύουν στη μετάβαση.
Ομόλογα (20-30%):
Κρατικά Ομόλογα ΗΠΑ: Προσφέρουν σταθερότητα σε περιόδους αβεβαιότητας. Τα Ελληνικά ομόλογα (Εταιρικά, Τραπεζικά και Κρατικά) θα συνεχίσουν να προσελκύουν το διεθνές επενδυτικό ενδιαφέρον λόγω των θετικών προοπτικών της Ελληνικής Οικονομίας, για αυτό και αποτελούν μια καλή αποδοτική επένδυση.
Πράσινα Ομόλογα: Ομόλογα που χρηματοδοτούν βιώσιμα έργα στην ΕΕ κυρίως.
Κινεζικά Ομόλογα: Με αυξημένο κίνδυνο, η Κίνα μπορεί να προσφέρει υψηλότερες αποδόσεις λόγω της στρατηγικής ανάπτυξης.
Χρυσός (5-10%):
Ως ασφάλεια έναντι πιθανών γεωπολιτικών ή χρηματοοικονομικών κρίσεων. Η τιμή του μπορεί να παραμείνει σταθερή ή να ανέβει.
Κρυπτονομίσματα (5%):
Μερίδιο σε Bitcoin και Ethereum, καθώς και σε νέα projects με υψηλό potential (π.χ., DeFi και Web3). Μικρό ποσοστό λόγω της μεταβλητότητας.
*Ο Κοφινάκος Γιώργος είναι:
Senior Advisor Alvarez & Marsal London, UK
Chairman of the Investment Committee – Sporos Platform Athens, Greece
Board Member – New Agriculture for New Generation, Athens, Greece
Distinguished Executive – Rutgers University MBA, New Jersey, USA
Member of the Academic Council – Athens Economic University MBA, Athens, Greece