Πρόσφατα, με δηλώσεις του, ο πρόεδρος Ερντογάν πυροδότησε την έναρξη ενός ράλι μεταξύ τουρκικής λίρας, δολαρίου και ευρώ. Αν και οι δηλώσεις αυτές ήταν σύντομες και περιεκτικές, η κεντρική τράπεζα της χώρας θα πρέπει τώρα να βρει τον τρόπο προκειμένου να αυξήσει τα επιτόκια.
Πόσο βιώσιμη ωστόσο θα είναι αυτή η αλλαγή πορείας; Είναι κάτι που αναμένεται να το διαπιστώσουμε το επόμενο διάστημα.
Η τουρκική λίρα συνεχίζει να ενισχύεται έναντι του δολαρίου ΗΠΑ, σήμερα Παρασκευή, φθάνοντας σε υψηλό σχεδόν 2 μηνών φθάνοντας στο χαμηλό ημέρας έως το 7,6015, με τις χρηματαγορές να στοιχηματίζουν για μια γενναία αύξηση των επιτοκίων από την κεντρική τράπεζα την επόμενη εβδομάδα.
Η τουρκική λίρα ενισχύθηκε σημαντικά στα μέσα της εβδομάδας γεγονός που προκάλεσε έκπληξη.
Η συναλλαγματική ισοτιμία έναντι του ευρώ και του δολαρίου αυξήθηκε κατά 1% περισσότερο. Την Πέμπτη, ωστόσο, το τουρκικό νόμισμα σημείωσε πτώση.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, η ισοτιμία του ευρώ διαμορφώνεται σε 9,2737 λίρες, γεγονός που φαίνεται να δίνει μικρή ανάσα στις αγορές της γειτονικής χώρας μετά από την πρόσφατη κατάρρευση της ισοτιμίας ευρώ – τουρκικής λίρας με το ευρώ να σπάει το φράγμα των 10 τουρκικών λιρών για πρώτη φορά στα χρονικά.
Την Πέμπτη η ισοτιμία με το αμερικανικό νόμισμα διαμορφωνόταν στις 7,8653 λίρες.
«Η Τουρκία θα χορηγήσει «πικρά χάπια» εάν είναι απαραίτητο», δήλωσε ο τούρκος Πρόεδρος, κάνοντας ξεκάθαρο ότι θα στηρίξει πλήρως την πολιτική της κεντρικής τράπεζας. Ο στόχος της Τουρκίας είναι να επαναφέρει τον τρέχοντα ρυθμό πληθωρισμού περίπου δώδεκα τοις εκατό στα μονοψήφια.
Μετά από την με τη μυστηριώδη απομάκρυνση του διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας (CBT), Μουράτ Ουισάλ, μόλις ενάμιση χρόνο αφότου είχε αναλάβει τα καθήκοντά του, ο Νατσί Αγκμπάλ έρχεται να αναλάβει τα ηνία της Τράπεζας.
Ο υπουργός Οικονομικών Μπεράτ Αλμπαϊράκ, και γαμπρός του τούρκου Προέδρου, που θεωρείται αντίπαλος του Αγκμπάλ έκανε γνωστή την παραίτησή του, αμέσως μετά από την αλλαγή σκυτάλης στην CBT.
Η τουρκική λίρα καταποντίζεται
Η Τουρκία χρειάζεται υψηλότερα επιτόκια προειδοποιούν οι οικονομολόγοι.
«Ο Agbal είναι ο τρίτος διοικητής της κεντρικής τράπεζας σε λιγότερο από δύο χρόνια και όπως φαίνεται είναι επίσης και πιστός οπαδός του Erdogan», σχολίασε εμπειρογνώμονας της Commerzbank, Tatha Ghose.
«Από τη μία πλευρά, είναι πιθανό ότι ο Agbal, χάρη στη στενή που έχει με τον Ερντογάν, να είναι σε θέση να πείσει τον πρόεδρο να υιοθετήσει μια πιο ορθόδοξη νομισματική πολιτική. Από την άλλη πλευρά, υπάρχει επίσης ο κίνδυνος ο Ερντογάν να ελέγχει απευθείας την πολιτική της Κεντρικής Τράπεζας- γεγονός που θα έκαναν τα όσα ανακοίνωσε ο ίδιος να μην έχουν ουσιαστικό νόημα.» υποστηρίζει.
Ο Ερντογάν είναι ένας από τους κατεξοχήν ηγέτες που αντιτίθεται σθεναρά στην πολιτική των υψηλών επιτοκίων, τα οποία πιστεύει ότι προκαλούν τον πληθωρισμό αντί να τον συγκρατούν.
Οι οικονομολόγοι ωστόσο προειδοποιούν πως η CBT πρέπει να αυξήσει σημαντικά τα επιτόκια προκειμένου να περιορίσει τον διψήφιο πληθωρισμό στην Τουρκία. Ο προκάτοχος του Αγκμπάλ, Μουράτ Ουισάλ, κατάφερε να τα αυξήσει μόνο φέτος.
Συγκεκριμένα, ο Ghose, έγραψε για τη δήλωση του Ερντογάν: «Το σχόλιό του σχετικά με τα πικρά χάπια φαίνεται πως δίνει το πράσινο φως στην τουρκική κεντρική τράπεζα για να αυξήσει βιώσιμα τα επιτόκια της -. Είναι ένα παιχνίδι ικανό να αλλάξει το μέλλον της λίρας.»
Η αλλαγή της στάσης του Ερντογάν προκάλεσε έκπληξη. «Δεν είναι επίσης σαφές γιατί ο Uysal έπρεπε να φύγει – τελικά, θα μπορούσε να αυξήσει τα επιτόκια. Αλλά κάποιος αποδιοπομπαίος τράγος θα πρέπει να χρησιμεύσει για να δημιουργήσει ξανά μια εντελώς αξιόπιστη βάση» αναφέρει ο Ghose.
Υποστηρίζει ακόμη, ότι ο Ερντογάν έχει προσπαθήσει να βρει έναν συμβιβασμό προκειμένου να αποτρέψει ένα κύμα πτώχευσης.
«Απομένει να δούμε αν η νέα πορεία της CBT θα είναι αρκετά δραστική και βιώσιμη. Πρόκειται για τον ίδιο πρόεδρο που κατηγόρησε τις παγκόσμιες αγορές νωρίτερα αυτήν την εβδομάδα ότι διαμορφώνουν ένα «τρίγωνο του διαβόλου» με υψηλά επιτόκια, υψηλό πληθωρισμό και πτώση της συναλλαγματικής ισοτιμίας στην Τουρκία» σχολιάζει.
Ο Αγκμπάλ θα αυξήσει σύντομα τα επιτόκια
Η κεντρική τράπεζα αναμένεται να αυξήσει το βασικό της επιτόκιο στο 15% από 10,25% την επόμενη εβδομάδα, σύμφωνα με δημοσκόπηση του Reuters χθες Πέμπτη, καθώς οι αναλυτές έλαβαν την ομιλία του Ερντογάν την Τετάρτη, σαν ένδειξη ότι θα επιτρέψει μια τέτοια αύξηση.