Η τουρκική λίρα βούτηξε σε νέο χαμηλό εννέα μηνών σήμερα, σπάζοντας και το φραγμα των 6.1 λιρών προς ένα δολάριο – καθώς η αγορά απορρίπτει την τελευταία μείωση επιτοκίου από την κεντρική τράπεζα της χώρας ως μη ρεαλιστική:
Οι διαδοχικές μειώσεις στο κόστος του χρήματος που έχει διατάξει ο Ερντογάν, έχει τροφοδοτήσει μια απίστευτη φούσκα στην πίστωση η οποία απειλεί την τουρκική οικονομία με υπερθέρμανση και την τουρκική λίρα με κατάρρευση.
Η ισοτιμία της με το δολάριο άγγιξε ως και το 6,11 σήμερα – η υψηλότερη τιμή (άρα χαμηλότερη αξία) από τις αρχές Μαίου 2019. Οι τουρκικές αρχές συνεχίζουν τις παρεμβάσεις στην αγορά συναλλάγματος όπως φαίνεται από το διάγραμμα, αλλά οι δυνάμεις της αγοράς είναι ισχυρότερες και ακυρώνουν τις -δαπανηρές -τουρκικές παρεμβάσεις εντός λίγων λεπτών οδηγώντας την ισοτιμία υψηλότερα και την αξία του τουρκικού νομίσματος πιο χαμηλά.
O Ρόμπιν Μπρουκς, επικεφαλής οικονομολόγους του Institute of International Finance (IIF) επισημαίνει σε σημερινή του ανάλυση ότι η αύξηση του δανεισμού σε λίρες από τις τουρκικές τράπεζες ήταν η τεχνική με την οποία ο Ερντογάν ενίσχυε την ανάπτυξη.
Ωστόσο οι τελευταίες μειώσεις επιτοκίων έχουν όλο και πιο μικρή θετική επίδραση στο ΑΕΠ, δημιουργώντας όμως ταυτόχρονα όλο και μεγαλύτερο κίνδυνο αποσταθεροποίησης της λίρας.
Η πιο μεγάλη φούσκα είναι τώρα
Η φούσκα στην πίστωση που ξεκίνησε το 2020 είναι εντυπωσιακή:
Το χαρακτηριστικό της τελευταίας νομισματικής φούσκας είναι ότι αυξηθηκαν υπερβολικά τα καταναλωτικά δάνεια των Τούρκων. Έχουν κάνει ρεκόρ, ξεπερνώντας ακόμα και το υψηλό επίπεδο του 2017 -το οποίο είχε προηγηθεί της μεγάλης κρίσης του τουρκικού νομίσματος το 2018.
Ωστόσο αυτή η αύξηση στην πίστωση είναι αμφίβολο δε θα έχει θετικό αποτέλεσμα στην οικονομική ανάπτυξη καθώς είναι αντίστοιχη με την περσινη: Για να έχει θετικό αποτέλεσμα στο ΑΕΠ μια αύξηση της πίστωσης, θα πρέπει να είναι μια τάξη μεγέθους μεγαλύτερη από την προηγούμενη περίοδο σύγκρισης, εξηγεί ο Μπρουκς. Αλλά ταυτόχρονα -και χωρίς να έχει σημαντική επίδραση στην ανάπτυξη – η αυξηση της φθηνής πίστωσης αποσταθεροποιεί περαιτέρω τα θεμέλια του τουρκικού νομίσματος.