“Όλα είναι παιχνίδι και πλάκα, μέχρι κάποιος να χάσει ένα μάτι”, λέει ένα ρητό των αρχαίων Ρωμαίων. Στην περίπτωση των κρυπτονομισμάτων, το ρητό αυτό βρίσκει απόλυτη εφαρμογή το τελευταίο διάστημα, κατά το οποίο βρίσκονται σε φάση bear market, ή, καλύτερα “κρυπτο-χειμώνα”. Το κλίμα έχει αλλάξει άρδην και από τον ενθουσιασμό, η μεγάλη μερίδα των retail επενδυτών, οι “μικροί και μικρομεσαίοι” όπως αποκαλούνται στην αγορά, έχει περάσει στην απογοήτευση, τον πανικό, την απελπισία.
Και ακόμα δεν είδαμε τίποτα, λένε οι αναλυτές. Προειδοποιούν ότι τα περίπου 19.000 κρυπτονομίσματα που υπάρχουν σήμερα στην αγορά, μοιραία θα εξαφανιστούν, για να επιβιώσουν μερικές εκατοντάδες μόνο. Η αγορά φούσκωσε σαν μπαλόνι και έφτασε (;) στο σημείο που ξεπέρασε τις αντοχές της. Όπως έγινε και με τη φούσκα του dot-com, εξηγεί ο CEO της Web3 Foundation, Bertrand Perez: «Όπως συνέβη και με το Διαδίκτυο, όπου στα πρώτα χρόνια είχαμε υπερβολικά πολλές dotcom επιχειρήσεις με αρκετές εξ αυτών να είναι άνευ αντικειμένου και χωρίς αξία, θα οδηγηθούμε τελικά σε ξεκαθάρισμα του τοπίου».
Προς επίρρωση των… δυσκολότερων καιρών που έρχονται στον κλάδο των κρυπτονομισμάτων, οι πιο ενθουσιώδεις ίσως επενδυτές των cryptos, οι γνωστοί και ως “Twinklevoss”, οι δισεκατομμυριούχοι δίδυμοι bitcoiners Cameron και Tyler Winklevoss (γνωστοί από την αντιδικία τους με τον ιδρυτή του Facebook, Mark Zuckerburg για την “πατρότητα” του κοινωνικού δικτύου και πρώτοι χρηματοδότες του), ανακοίνωσαν απολύσεις στο ανταλλακτήριο κρυπτονομισμάτων Gemini που έχουν ανοίξει. Ο λόγος είναι ότι ο “κρυπτοχειμώνας” οδηγεί, όπως λένε “τον κλάδο σε φάση συρρίκνωσης που έχει επιδεινωθεί περαιτέρω από την τρέχουσα μακροοικονομική και γεωπολιτική αναταραχή”.
Ψεύτικες υποσχέσεις – φρούδες ελπίδες
Φαίνεται παράξενο, αλλά όλα αυτά που στα μάτια των retail επενδυτών αποτελούσαν εγγύηση της επενδυτικής σταθερότητας (ή ευκαιρίας) των κρυπτονομισμάτων, ήταν αυτά που, όπως αποδεικνύεται, αποτελούν τη λαιμητόμο τους. Οι κρυπτο-ευαγγελιστές ορκίζονταν ότι τα cryptos αποτελούν την ψηφιακή εναλλακτική του χρυσού, το τέλειο safe haven asset, την απόλυτη ασπίδα του πληθωρισμού, το αντίδοτο στο ρίσκο των μετοχών, όταν οι αγορές πέφτουν. Η ιστορία, ωστόσο, έδειξε το αντίθετο. Ό,τι λάμπει σαν χρυσός -ιδίως ψηφιακά- δεν είναι χρυσός. Το bitcoin σχεδόν κατά κανόνα ακολουθεί την πορεία των αγορών -αλλά με αρκετά μεγαλύτερη μεταβλητότητα- και αποδεικνύεται ιδιαίτερα ευάλωτο σε εξωτερικά και εσωτερικά ερεθίσματα.
Ένα τέτοιο ερέθισμα, ήταν και η περίπτωση του stablecoin Luna, η κεφαλαιοποίηση του οποίου κατέρρευσε από τα 1,4 δισεκατομμύρια δολάρια στα μόλις 3.000. Γεγονός που αποτέλεσε τη “σκανδάλη” της μεγάλης φυγής των retail επενδυτών και της μετακίνησής τους -τι ειρωνεία- στον χρυσό και τις μετοχές. Ο 34χρονος Glauber Contessoto, γνωστότερος ως “Εκατομμυριούχος του Dogecoin”, αφού επένδυσε ό,τι είχε και δεν είχε -περίπου 180.000 δολάρια- στο memecoin και κέρδισε 1 εκατομμύριο το 2021, χαρακτηρίζει αυτό που συμβαίνει τώρα “αιματοκύλισμα των κρυπτονομισμάτων”. Και εξηγεί ότι η αποτυχία του UST “εξανέμισε όλη την εμπιστοσύνη από αυτό που προσπαθούσαν όλοι να κάνουν με τα cryptos”.
Ένας από τους βασικούς στόχους του βασικού κρυπτονομίσματος, του Bitcoin, ήταν να χρησιμεύσει ως αντιστάθμισμα έναντι του πληθωρισμού, χωρίς να συνδέεται με την πολιτική κάποιας κεντρικής τράπεζας. Δυστυχώς, παρέμεινε ένα mainstream επενδυτικό asset, το οποίο σημαίνει ότι πλέον συμπεριφέρεται όπως κάθε άλλο ριψοκίνδυνο περιουσιακό στοιχείο. Όχι τυχαία άλλωστε, η Morgan Stanley εκτιμά ότι τα κρυπτονομίσματα είναι αρκετά πιο ευαίσθητα στην προσφορά χρήματος από ότι στην αλλαγή των επιτοκίων. «Οι τιμές των κρυπτονομισμάτων αυξήθηκαν το 2020 και το 2021 λόγω της αύξησης της προσφοράς χρημάτων από τις κεντρικές τράπεζες», σημειώνει η τράπεζα. «Τώρα η Fed συσφίγγει (την πολιτική της), οι αγορές κρυπτονομισμάτων και μετοχών οδηγούνται σε χαμηλότερη διόρθωση».
Άλλωστε, αυτό που κατά τους retail επενδυτές “εγγυόταν” κατά κάποιο τρόπο τη σταθερότητα των τιμών των κρυπτονομισμάτων, η ολοένα και μεγαλύτερη συμμετοχή θεσμικών επενδυτών (δηλαδή όσων έχουν επενδύσει περισσότερα από 10 εκατ. δολάρια) στο “παιχνίδι”, είναι αυτή που τους καταστρέφει, εξηγούν αναλυτές. Πλέον, οι retail επενδυτές δεν είναι αυτοί που αποτελούν τον κυρίαρχο trader κρυπτονομισμάτων (όπως προ τετραετίας, όταν το bitcoin κυμαινόταν κάτω από τα 10.000 δολάρια), καθώς το μεγαλύτερο μέρος των ημερησίων συναλλαγών σε κρυπτονομισμάτα είναι από κρυπτο-ιδρύματα και, σε μεγάλο μέρος μεταξύ τους.
Σύμφωνα με στοιχεία της Chainanalysis, στο τέλος του δεύτερου τριμήνου του 2021, οι θεσμικοί επενδυτές αποτελούσαν το 44% των συνολικών συναλλαγών σε cryptos, μια αύξηση 8% σε σχέση με έναν χρόνο νωρίτερα. Οι αναλυτές της Morgan Stanley λένε πως “η αυξημένη εμπλοκή των θεσμικών επενδυτών, που είναι ευαίσθητοι στη διαθεσιμότητα κεφαλαίου και, ως εκ τούτου, των επιτοκίων, έχει συμβάλλει εν μέρει στον υψηλό συσχετισμό μεταξύ του bitcoin και των μετοχικών κεφαλαίων”.
Με τους “μικρούς” να είναι χαμένοι και όλο και περισσότερες δραματικές ιστορίες ανθρώπων που ήθελαν να γίνουν οι καινούριοι Contessoto, αλλά έχασαν όλες τις οικονομίες τους με την κατάρρευση των κρυπτονομισμάτων, πλέον ακόμα και οι πιο φανατικοί της νέας τεχνολογίας πληρωμών δείχνουν στους “μικρούς” την πόρτα της εξόδου. Όπως για παράδειγμα ο υπουργός Επικρατείας της Σιγκαπούρης, της χώρας που υιοθετεί ίσως όσο καμία τα cryptos, Heng Swee Keat, ο οποίος επιμένει ότι τα crypto assets όπως τα κρυπτονομίσματα και τα NFTs θα συνεχίσουν να εξελίσσονται και θα μεταμορφώσουν το μέλλον των οικονομικών συναλλαγών, αλλά έχουν μεγάλα ρίσκα. Ο ίδιος προειδοποίησε “τους retail επενδυτές να αποφύγουν τα κρυπτονομίσματα. Δεν μπορούμε να το πούμε με μεγαλύτερη έμφαση”.
Χαμένοι οι περισσότεροι
Τα άστρα έχουν ευθυγραμμιστεί δείχνοντας την τέλεια καταιγίδα στα κρυπτονομίσματα. Πάρτε για παράδειγμα τις απότομες πτώσεις του Bitcoin. Το Νοέμβριο, έχασε το 1/5 της αξίας του σε περίπου δύο εβδομάδες, μετά το ιστορικό υψηλό των 69.000 δολαρίων. Έξι μήνες νωρίτερα, είχε χάσει το 40% της αξίας του σε μόλις εννιά μέρες. Όλα αυτά κοστίζουν. Και κοστίζουν στους μικροεπενδυτές. Γιατί, ο ενθουσιασμός χιλιάδων εξ αυτών, τους ώθησε να πηδήξουν μέσα σε αυτή την ταραγμένη αγορά, στις εποχές που αυτή ήταν σε υψηλά. Και έτσι, σήμερα, περίπου τα 2/3 των retail επενδυτών στα κρυπτονομίσματα είναι “στα κόκκινα”, δηλαδή καταγράφουν απώλειες στην επένδυσή τους.
Και αυτό, δεν είναι κάτι καινούριο. Ήδη, από τον περασμένο Φεβρουάριο, το 55% των επενδυτών του Bitcoin ήταν “κάτω από την επιφάνεια” (είχαν δηλαδή απώλειες), σύμφωνα με την επικεφαλής Ερευνών της 12Shares, Eli Ndinga. Σε αυτά προσθέστε το γεγονός ότι, σύμφωνα με την έκθεση της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Εμπορίου των ΗΠΑ (FTC), περισσότεροι από 46.000 άνθρωποι έχασαν περισσότερα από 1 δισ. δολάρια σε κρυπτονομίσματα από απάτες από τις αρχές του 2021. Οι απώλειες πέρυσι ήταν σχεδόν 60 φορές μεγαλύτερες από ό,τι το 2018, με μέση ατομική απώλεια στα 2.600 δολάρια.
Η FTC εξηγεί το μάλλον αυτονόητο, ότι οι άνθρωποι θα πρέπει να κατανοήσουν ότι οι επενδύσεις σε κρυπτονομίσματα δεν έχουν ποτέ εγγυημένες αποδόσεις, να αποφεύγουν επιχειρηματικές συμφωνίες που απαιτούν αγορά κρυπτονομισμάτων και να προσέχουν τις ρομαντικές προτάσεις που συνοδεύονται από την προτροπή για αποστολή κρυπτονομισμάτων.
Αλλά και η ΕΚΤ, μετά τις προειδοποιήσεις Λαγκάρντ περί των κρυπτονομισμάτων, επιμένει να διατρανώνει τους κινδύνους των κρυπτονομισμάτων: «Μέχρι στιγμής, οι επενδυτές έχουν καταφέρει να διαχειριστούν την αιμορραγία του 1,3 τρισ. ευρώ από την κεφαλαιοποίηση του μη εγγυημένου ενεργητικού σε cryptos από τον Νοέμβριο του 2021 χωρίς να διακινδυνεύσει η χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Όμως, εάν αυτό συνεχιστεί, ο κίνδυνος θα γίνει ορατός» διαμήνυσε, σε συνέχεια αντίστοιχων μηνυμάτων των αμερικανικών και βρετανικών ρυθμιστικών αρχών.
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, λέει η ΕΚΤ, το ένα στα 10 νοικοκυριά διαθέτει ενεργητικό σε cryptos, παρότι τα περισσότερα έχουν επενδύσει λιγότερα από 5.000 ευρώ. Αντίστοιχα, στις ΗΠΑ το 12% των Αμερικανών διακρατούσε ή χρησιμοποίησε κρυπτονομίσματα το 2021. Με τη φούσκα να μην έχει σκάσει ακόμα, ή τουλάχιστον, κάποια κρύπτο να μην έχουν ακουμπήσει ακόμα τον πάτο της θάλασσας, οι πιθανότητες γι’ αυτούς που βούτηξαν στα βαθιά της κρυπτο-αγοράς να ξαναβγούν στην επιφάνεια, είναι μάλλον μικρές…
Διαβάστε ακόμα:
Η εκρηκτική αύξηση του ΑΕΠ το α΄ τρίμηνο ανοίγει «παράθυρο» για νέα μέτρα στα καύσιμα
Motor Oil: Άλμα με 800 MW στις ΑΠΕ – Tέλη του έτους τελειώνει το deal με την Ελλάκτωρ
Στον δρόμο για το σφυρί και το κτήμα του Δημήτρη Κοντομηνά στην Αργολίδα