Μπορεί οι συνέπειες στο χρηματοπιστωτικό σύστημα και στα χρηματιστήρια από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία να συγκριθούν με αυτές που προκάλεσε η κατάρρευση της Lehman Brothers το 2008; Ολο και περισσότεροι αναλυτές μιλούν πλέον για ένα σοκ ανάλογου και ενδεχομένως μεγαλύτερου μεγέθους τής σχεδόν προ 15ετίας κρίσης, με ανυπολόγιστες ακόμη συνέπειες για την παγκόσμια οικονομία και όχι απλώς για τα χρηματιστήρια, στην πορεία των οποίων έχουν ήδη αρχίσει να αποτυπώνονται έντονα οι φόβοι για τις συνέπειες από τον πόλεμο που ξέσπασε μόλις 2.000 χλμ. από την «καρδιά» του ευρωπαϊκού οικοδομήματος στις Βρυξέλλες.
Πρόκειται, αναφέρουν οι ειδικοί, για ένα σοκ με συστημικές προεκτάσεις που έρχεται να πλήξει τα ήδη ευάλωτα από την πανδημική κρίση χρηματιστήρια, σε μια περίοδο που η οικονομική ανάκαμψη λάμβανε σάρκα και οστά. Οι συνέπειες, όμως, του πολέμου που μαίνεται ήδη, αλλά και οι κυρώσεις που επιβλήθηκαν στη Ρωσία και τα αντίμετρα της Μόσχας δημιουργούν συνθήκες «τέλειας καταιγίδας» λόγω της σημασίας και της διασύνδεσης που έχουν Ρωσία και Ουκρανία με συγκεκριμένες αγορές και παραγωγικές δραστηριότητες: από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, τα λιπάσματα, τα μεταλλεύματα, το σιτάρι, το καλαμπόκι και το ηλιέλαιο, μέχρι τις αγορές συναλλάγματος και τα χρηματιστήρια, οι επενδυτές έχουν επιβιβαστεί εκόντες άκοντες σε ένα τρενάκι του τρόμου που δείχνει να κινείται χωρίς φρένα.
«Οδηγός» οι εξελίξεις στο μέτωπο
Από τις 24 Φεβρουαρίου, όταν ξέσπασε ο πόλεμος στην Ουκρανία, οι κινήσεις των χρηματιστηριακών αγορών ξεκάθαρα έχουν συνδεθεί με την πορεία των γεγονότων στην Ουκρανία. Πρώτιστη μέριμνα των επενδυτικών χαρτοφυλακίων και των διαχειριστών κεφαλαίου αποτελεί πλέον η μείωση του επενδυτικού ρίσκου, η διασφάλιση και ενίσχυση της ρευστότητας και η διαχείριση κινδύνου με τοποθετήσεις στα λεγόμενα «ασφαλή επενδυτικά καταφύγια», κάτι που αιτιολογεί την αύξηση της τιμής του χρυσού προς τα 2.000 δολ./ουγγιά, καθώς και του δολαρίου και του ελβετικού φράγκου.
Καθώς οι αγορές απέκτησαν event driven χαρακτηριστικά, η προσδοκία μιας συμφωνίας εκεχειρίας μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας κατά τη συνάντηση την προηγούμενη εβδομάδα στην Αττάλεια ήταν αρκετή για να οδηγήσει σε μια ισχυρή ανοδική αντίδραση τα χρηματιστήρια και να αποκλιμακώσει αισθητά τις ενεργειακές τιμές. Αντίστοιχα, η διαπίστωση πως οι συνομιλίες απέβησαν άκαρπες και προσώρας το αδιέξοδο παραμένει, πυροδότησε νέο κύμα μετοχικών ρευστοποιήσεων και διατήρησε ψηλά (παρά τη μικρή αποκλιμάκωση) τις τιμές πετρελαίου, φυσικού αερίου και εμπορευμάτων.
Η έντονη γεωπολιτική αστάθεια έχει αποτυπωθεί στην πορεία των δεικτών και στις τιμές των μετοχών. Ενδεικτικά, ο DAX-30 στη Φρανκφούρτη στο διάστημα από την εισβολή στην Ουκρανία μέχρι σήμερα έφθασε να καταγράφει απώλειες 13%, ο CAC-40 στο Παρίσι 12%, o FTSE-100 στο Λονδίνο έχανε 7%, o αντιπροσωπευτικός δείκτης Stoxx Europe 600 είχε διολισθήσει στο -6% και ο Euronext-100 στο -10%, ενώ σε Ισπανία και Ιταλία ο IBEX-25 και ο FTSE Italia υποχώρησαν στο διάστημα αυτό έως 9,5% και 14% αντίστοιχα.
Στην Αθήνα, ο Γενικός Δείκτης απώλεσε πλήρως το ανοδικό momentum στο οποίο βρισκόταν και επέστρεψε σε επίπεδα τιμών 12 και πλέον μηνών πίσω. Πλέον έχουν μπει ξανά στο τραπέζι όλοι οι φόβοι για τις επιπτώσεις της ουκρανικής κρίσης και του πληθωρισμού στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, στην πορεία του τουρισμού και στα αποτελέσματα των επιχειρήσεων, από τις βιομηχανίες μέχρι τις τράπεζες.
Τις τελευταίες τρεις συνεδριάσεις υπήρξε σε όλες τις ευρωπαϊκές αγορές μια μικρή ανάκαμψη, κυρίως λόγω των εκτιμήσεων ότι μπορεί να βρεθεί κάποιου είδους διπλωματική λύση, αλλά και λόγω των προσδοκιών ότι σε επίπεδο Ε.Ε. θα αναληφθούν δράσεις που θα ανακουφίσουν τις οικονομίες, όμως ακόμη είναι πολύ νωρίς για τους αναλυτές να μιλήσουν για αποκλιμάκωση των πιέσεων στις αγορές.
Παράλληλα, η πορεία της τιμής του πετρελαίου, του φυσικού αερίου, εμπορευμάτων και μετάλλων που για καιρό πριν από την εισβολή στην Ουκρανία είχαν εκτοξευθεί -αποτέλεσμα σε μεγάλο βαθμό και των κερδοσκοπικών πρακτικών που βρίσκονται σε πλήρη έξαρση στις αγορές- συνεχίζει να θυμίζει «ασανσέρ». Το πετρέλαιο brent από τα 70 δολάρια τον περασμένο Δεκέμβριο, βρίσκεται στα επίπεδα των 112 δολ. το βαρέλι, έχοντας ανέβει και στα 128 δολ./βαρέλι μόλις προ ημερών.
Οι χονδρεμπορικές τιμές του φυσικού αερίου στον ολλανδικό κόμβο συναλλαγών TTF βρίσκονται σε πορεία αποκλιμάκωσης, με το συμβόλαιο μελλοντικής εκπλήρωσης παραδόσεως Απριλίου στο ολλανδικό Hub TTF να κινείται την Παρασκευή στα 115 ευρώ ανά μεγαβατώρα, με έντονη όμως μεταβλητότητα. Αντίστοιχα, στο Χρηματιστήριο Ενέργειας η χονδρεμπορική τιμή ηλεκτρισμού παρέμενε στα επίπεδα των 313 ευρώ/μεγαβατώρα.
Πλήγμα και από τον πληθωρισμό
Ταυτόχρονα, η εκτόξευση του πληθωρισμού διεθνώς (στις ΗΠΑ έφθασε τα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων 40 ετών) και η αλλαγή πολιτικής της Fed ενισχύουν τη μεταβλητότητα των αγορών. Στη Wall Street, η κίνηση του Dow Jones τις τελευταίες εβδομάδες εκδηλώνεται με νευρικότητα και έντονες διακυμάνσεις, κάτι που είναι πιο εμφανές στον Nasdaq.
Την ίδια στιγμή, όμως, έντονη ανησυχία προκαλεί η εκτόξευση των τιμών των σιτηρών με δεδομένο πως Ουκρανία και η Ρωσία αποτελούν πάνω από το 25% της παγκόσμιας αγοράς σίτου και πάνω από το 20% της παγκόσμιας αγοράς καλαμποκιού, δικαιώνοντας τον τίτλο του «σιτοβολώνα» της Ευρώπης.
Οι τιμές για το σιτάρι βρίσκονται στα υψηλότερα επίπεδα από το 1975 (αγγίζουν τα 13 δολ./μπούσελ), ενώ τα προθεσμιακά συμβόλαια του καλαμποκιού κυμαίνονται κοντά στα 7,5 δολ./μπούσελ και η τιμή της σόγιας στα 16,67 δολ./μπούσελ.
Διαβάστε ακόμα
«Καυτερές» τιμές: Στα 3.90€ το τυλιχτό σουβλάκι και στα 3€ το καλαμάκι (vid)
Μύκονος: «Χορός» νέων αφίξεων και επιχειρήσεων στο νησί των Ανέμων (pics)