Ο πρωθυπουργός Ρίσι Σούνακ σηματοδότησε την έναρξη για τον σχηματισμό της επόμενης κυβέρνησης. Στις 4 Ιουλίου θα διεξαχθούν γενικές εκλογές, οι οποίες, αν οι δημοσκοπήσεις και οι στοιχηματικές αγορές είναι σωστές, θα αποτελέσουν πρόκληση για την παρούσα κυβέρνηση. Ποια είναι λοιπόν η κατάσταση της βρετανικής οικονομίας και των αγορών ενόψει αυτών των εκλογών, σύμφωνα με την ανάλυση της Schroders.
Azad Zangana, Senior European Economist και Strategist
Ένα από τα τρία βασικά ερωτήματα που μου έχουν θέσει οι πελάτες είναι σχετικά με τη χρονική στιγμή των εκλογών. Εκ πρώτης όψεως φαίνεται περίεργο, αλλά ίσως δεν είναι τόσο περίεργο όταν αναλογιστεί κανείς την πιθανή επιβράδυνση της ανάπτυξης (μετά από ένα εκπληκτικά ισχυρό πρώτο τρίμηνο) σε συνδυασμό με έναν πληθωρισμό που εμμένει περισσότερο από το αναμενόμενο.
Ο επίμονος πληθωρισμός πιθανόν να απομακρύνει τις μειώσεις των επιτοκίων και μαζί τους την προοπτική χαμηλότερου κόστους των ενυπόθηκων δανείων στο άμεσο μέλλον.
Η απόφαση να προκηρυχθούν εκλογές το καλοκαίρι αποτελεί έκπληξη, καθώς πολλοί, μεταξύ των οποίων και εμείς, ανέμεναν εκλογές το φθινόπωρο. Οι εκλογές κοντά σε περιόδους διακοπών (τα σχολεία στη Σκωτία θα έχουν αρχίσει τις καλοκαιρινές διακοπές) εγκυμονούν τον κίνδυνο χαμηλής συμμετοχής.
Και η χρονική στιγμή δεν ταιριάζει με το μήνυμα των Συντηρητικών ότι η οικονομία ενισχύεται, ενώ ο πληθωρισμός έχει “επιστρέψει στο φυσιολογικό”. Το τελευταίο υπονοεί ότι θα ακολουθήσουν σύντομα μειώσεις των επιτοκίων, οι οποίες σίγουρα αναμένεται να ενισχύσουν την υποστήριξη προς το κατεστημένο κόμμα όταν αυτό εγκαθιδρυθεί;
Στην ομιλία του έξω από τη Downing Street, ο Σούνακ υποστήριξε ότι η “…οικονομία αναπτύσσεται τώρα ταχύτερα από ό,τι όλοι προέβλεπαν…”, αναφερόμενος στην εκπληκτικά ισχυρή εκτίμηση για την αύξηση του ΑΕΠ το πρώτο τρίμηνο, η οποία σηματοδότησε το τέλος της ύφεσης του Ηνωμένου Βασιλείου.
Μεγάλο μέρος της έκπληξης, ωστόσο, οφείλεται σε παράγοντες που φαίνεται να είναι προσωρινοί, γεγονός που πιθανόν να σημαίνει επιβράδυνση τα επόμενα τρίμηνα. Ανέφερε επίσης ότι “…ο πληθωρισμός έχει επιστρέψει στο φυσιολογικό”, αφού τα τελευταία στοιχεία για τον Απρίλιο έδειξαν ότι ο πληθωρισμός CPI είχε μειωθεί από 3,2% σε 2,3% σε ετήσια βάση.
Αν και η πτώση του πληθωρισμού ήταν μεγάλη, οφείλεται κυρίως στη μείωση των λογαριασμών οικιακής ενέργειας και στις επιδράσεις της βάσης. Ο πληθωρισμός CPI του Απριλίου ήταν στην πραγματικότητα απογοητευτικός, καθώς οι επικρατούσες εκτιμήσεις προέβλεπαν πτώση στο 2,1%. Ως αποτέλεσμα, οι προσδοκίες για την πρώτη μείωση των επιτοκίων της Τράπεζας της Αγγλίας (BoE) μεταφέρθηκαν από τον Ιούνιο στον Σεπτέμβριο, γεγονός που θα ωθήσει ουσιαστικά σε αύξηση του κόστους των στεγαστικών δανείων για όσους λάβουν χρηματοδότηση στο εγγύς μέλλον.
Επιπλέον, το μοντέλο πληθωρισμού μας υποδηλώνει ότι ο πληθωρισμός είναι πιθανό να αυξηθεί από τον Ιούλιο και μετά, που σημαίνει απομάκρυνση από τον στόχο της BoE για 2%. Αυτό θα μπορούσε να αμφισβητήσει τους ισχυρισμούς της κυβέρνησης ότι ο πληθωρισμός έχει επιστρέψει στο φυσιολογικό επίπεδο.
Μια άλλη σκέψη είναι η πρόσφατη πίεση προς την κυβέρνηση να αποθαρρύνει τις παράνομες διελεύσεις μικρών σκαφών παράνομων μεταναστών. Αυτό ξεφεύγει από το πεδίο μας για να το αναλύσουμε λεπτομερώς, αλλά το καλοκαίρι αναμένεται να προκαλέσει αύξηση των διελεύσεων, καθώς ο θερμότερος καιρός ενισχύει την ηρεμία ως προς τις συνθήκες διέλευσης.
Η αποτυχία σε αυτόν τον τομέα θα μπορούσε να στοιχίσει ψήφους στο κεντροδεξιό Συντηρητικό Κόμμα, ενισχύοντας το πιο δεξιό Μεταρρυθμιστικό Κόμμα, παλαιότερα γνωστό ως Κόμμα του Brexit.
Το δεύτερο ερώτημα που θέτουν οι πελάτες είναι ποιος είναι πιθανό να κερδίσει αυτές τις εκλογές;
Οι δημοσκοπήσεις πρέπει πάντα να λαμβάνονται με επιφύλαξη, και ενώ η προεκλογική εκστρατεία μόλις έχει αρχίσει, το Εργατικό Κόμμα της αντιπολίτευσης έχει τεράστιο προβάδισμα.
Πράγματι, έχουν ένα αδιαμφισβήτητο προβάδισμα 21 ποσοστιαίων μονάδων στις δημοσκοπήσεις έναντι των Συντηρητικών. Το προβάδισμα αυτό ήταν αρκετά σταθερό καθ’ όλη τη διάρκεια της πρωθυπουργίας του Sunak, μετά την εσωτερική αντικατάσταση της προηγούμενης πρωθυπουργού Λιζ Τρας.
Οι αγορές στοιχημάτων (Betfair) προβλέπουν πως υπάρχει 95% πιθανότητα ότι ο ηγέτης του Εργατικού Κόμματος Κιρ Στάρμερ θα είναι ο επόμενος πρωθυπουργός και 82,3% πιθανότητα ότι το κόμμα του θα έχει την πλειοψηφία στη Βουλή των Κοινοτήτων.
Οι αγορές στοιχημάτων δίνουν 3% πιθανότητα το Συντηρητικό Κόμμα να διατηρήσει την πλειοψηφία. Φυσικά αυτό οδηγεί στο τρίτο ερώτημα που μου θέτουν, το οποίο είναι τι μπορεί να σημαίνει μια κυβέρνηση των Εργατικών για το Ηνωμένο Βασίλειο; Προς το παρόν, ωστόσο, δεν υπάρχουν πάρα πολλές συγκεκριμένες πληροφορίες για να εξετάσουμε.
Έχοντας ένα επιβλητικό προβάδισμα για αρκετό καιρό στις δημοσκοπήσεις, οι Εργατικοί δεν έχουν δεχτεί μεγάλη πίεση για να ανακοινώσουν τις δικές τους πολιτικές προτάσεις.
Σε συνδυασμό με τις σημαντικές αλλαγές στο προσωπικό και τις πολιτικές από το τέλος της προηγούμενης κυβερνητικής θητείας τους το 2010, αυτό έχει εγείρει ερωτήματα σχετικά με την επιδιωκόμενη πολιτική προσέγγιση και τον βαθμό σοσιαλιστικής πολιτικής που μπορεί να ακολουθήσει.
Η ομιλία της καγκελάριου Ρέιτσελ Ριβς στη διάλεξη Mais στις 19 Μαρτίου προσέφερε κάποιες πληροφορίες για τα μηνύματα πολιτικής που θα ακολουθήσουν. Το μήνυμα της: ‘…οικοδόμηση της ανάπτυξης σε ισχυρά και ασφαλή θεμέλια, με ενεργή κυβέρνηση που θα καθοδηγείται από τρεις προτεραιότητες. Πρώτον, την εγγύηση της σταθερότητας, δεύτερον, την τόνωση των επενδύσεων μέσω της συνεργασίας με τις επιχειρήσεις και τρίτον, τη μεταρρύθμιση για την απελευθέρωση της συμβολής των εργαζομένων και του ανεκμετάλλευτου δυναμικού σε όλη την οικονομία μας’.
‘Η πρώτη “επιτακτική ανάγκη” είναι μία σαφής πολιτική ανασκαφή για την πολιτική αστάθεια υπό την προηγούμενη κυβέρνηση, ιδίως την εποχή της Liz Truss, αν και το Brexit αναφέρθηκε επίσης αρκετές φορές. Αναμφισβήτητα, αυτό ήταν λιγότερο σημαντικό ζήτημα επί Sunak, αλλά ο Reeves δήλωσε την πρόθεση να νομοθετήσει την υποχρεωτική παροχή προβλέψεων από το ανεξάρτητο Γραφείο Δημοσιονομικής Ευθύνης (OBR).
Αυτό θα ισχύει κάθε φορά που οποιαδήποτε κυβέρνηση ανακοινώνει σημαντικές και μόνιμες αλλαγές στους φόρους και τις δαπάνες. Η Tρας ήταν η πρώτη πρωθυπουργός που δεν ζήτησε από το OBR να παράσχει αξιολόγηση ενός δημοσιονομικού γεγονότος στη σύντομη θητεία της στην εξουσία.
Η δεύτερη επιτακτική ανάγκη φαίνεται να αποτελεί ένδειξη καλής θέλησης προς τις επιχειρήσεις, οι οποίες είχαν καλό λόγο να φοβούνται την προηγούμενη ηγεσία του Εργατικού Κόμματος. Η επίδειξη ότι μια κυβέρνηση των Εργατικών μπορεί να συνεργαστεί επιτυχώς με τις επιχειρήσεις δεν είναι μόνο σημαντική για την προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων, αλλά και για την εδραίωση της φήμης της στα μάτια των χρηματοπιστωτικών αγορών.
Τέλος, η επικέντρωση στη μεταρρύθμιση για την ενίσχυση της παραγωγικότητας και της ευημερίας είναι ένας προφανής τομέας εστίασης, αν και οι πολιτικές πρωτοβουλίες σε αυτό το στάδιο είναι πολύ λίγες. Η δέσμευση για την ενίσχυση του στόχου για την ανάπτυξη του Υπουργείου Οικονομικών της Βρετανίας κατά το σχεδιασμό της δημοσιονομικής του πολιτικής μπορεί να βοηθήσει.
Υπήρχε επίσης ένα σημαντικό κομμάτι σχετικά με αυτό που ο Reeves αναφέρει ως «securonomics», το οποίο φαίνεται να σηματοδοτεί μια πιο μελετημένη προσέγγιση στο διεθνές εμπόριο και την παγκοσμιοποίηση. Αυτό φαίνεται να τείνει περισσότερο προς το τρέχον «Washington Consensus», το οποίο θα μπορούσε τελικά να σημαίνει προστατευτικές πολιτικές έναντι της Κίνας.
Όσον αφορά στη δημοσιονομική πολιτική, υπάρχει σαφής επιθυμία να βελτιωθούν οι δημόσιες υπηρεσίες, γεγονός που αναμφίβολα θα σημάνει αυξημένες δημόσιες επενδύσεις. Οι νέοι δημοσιονομικοί κανόνες είναι πιθανό να χρησιμοποιήσουν τις δημόσιες επενδύσεις και να επικεντρωθούν μόνο στις καθημερινές δαπάνες, γνωστές ως «τρέχων προϋπολογισμός».
‘Πιθανόν ο στόχος να είναι η εξισορρόπηση του τρέχοντος προϋπολογισμού με τη χρήση φορολογικών εσόδων, αλλά ταυτόχρονα να επιτρέπεται ο δανεισμός για την πληρωμή των αυξημένων δημόσιων επενδύσεων. Αυτό γίνεται με σκοπό τη μείωση του συνολικού χρέους μεσοπρόθεσμα.
‘Ενώ οι Εργατικοί αποφεύγουν τη συζήτηση για αυξήσεις φόρων, η προεκλογική εκστρατεία θα αναγκάσει αναπόφευκτα το κόμμα να προσφέρει περισσότερες λεπτομέρειες. Πιθανόν να χρειαστεί αύξηση φόρων, κάτι που είναι δύσκολο δεδομένης της «δημοσιονομικής αντίστασης» που εμφανίζεται ως αποτέλεσμα των παγωμένων ορίων φορολογίας εισοδήματος τα τελευταία επτά χρόνια.
Με όλο και περισσότερους εργαζόμενους να πληρώνουν υψηλότερους φορολογικούς συντελεστές, η φορολογική επιβάρυνση της χώρας αναμένεται να αυξηθεί στο υψηλότερο επίπεδο από το 1948 μέχρι το τέλος της τρέχουσας περιόδου προβλέψεων του OBR.
Η εξεύρεση λύσεων για τις μακροπρόθεσμες διαρθρωτικές προκλήσεις της βρετανικής οικονομίας θα είναι το κλειδί για την επιτυχή αύξηση της ανάπτυξης και του βιοτικού επιπέδου. Οι προκλήσεις αυτές περιλαμβάνουν τη γήρανση του πληθυσμού, την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, ένα πιο εχθρικό εξωτερικό εμπορικό περιβάλλον και τη χαμηλή αύξηση της παραγωγικότητας.
‘Αυτά ελπίζουμε ότι θα ισοδυναμούν με βελτιωμένες αποδόσεις για τους επενδυτές, οι οποίοι έχουν αποφύγει σε μεγάλο βαθμό τις δημόσιες αγορές του Ηνωμένου Βασιλείου για κάποιο χρονικό διάστημα.
Graham Ashby, Fund Manager, UK All Cap
Η επένδυση σε μετοχές ενέχει πάντα κινδύνους και η προσπάθεια να χρονομετρήσουμε τις μεταβολές στις αγορές είναι δύσκολη υπόθεση. Έχοντας πει αυτά, υπάρχει αρνητική προδιάθεση απέναντι στις μετοχές του Ηνωμένου Βασιλείου και αναρωτιόμαστε αν μια αλλαγή της βρετανικής κυβέρνησης θα μπορούσε να το αλλάξει αυτό.
Με την αρνητική προδιάθεση απέναντι στις μετοχές του Ηνωμένου Βασιλείου, οι επενδυτές που πάνε κόντρα στο ρεύμα θα μπορούσαν να υποστηρίξουν ότι τα πράγματα μπορούν μόνο να γίνουν καλύτερα. Ο θρυλικός επενδυτής Γουόρεν Μπάφετ παρατήρησε κάποτε ότι είναι σοφό για τους επενδυτές «να είναι φοβισμένοι όταν οι άλλοι είναι άπληστοι και άπληστοι όταν οι άλλοι είναι φοβισμένοι».
Μήπως τώρα είναι η ώρα να γίνετε άπληστοι με τις μετοχές του Ηνωμένου Βασιλείου; – σίγουρα κάποιοι από τους αντιθετικούς δείκτες υποδηλώνουν ότι είναι.
Μια νέα κυβέρνηση μπορεί να έχει κάποια επιρροή στο πότε θα βελτιωθούν κάποιες από τις συνθήκες για τις μετοχές του Ηνωμένου Βασιλείου. Πάρτε για παράδειγμα τα πολύ χαμηλά επίπεδα κατανομής των συνταξιοδοτικών ταμείων σε εγχώριες μετοχές, τα οποία ξεχωρίζουν σε σχέση με άλλες χώρες.
Κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει τον ακριβή χρόνο, αλλά είναι δύσκολο να αναμένουμε να δούμε τα εγχώρια συνταξιοδοτικά ταμεία να μειώνουν σημαντικά περαιτέρω την έκθεσή τους στις μετοχές του Ηνωμένου Βασιλείου (βλ. παρακάτω).
Τι μπορεί να εμποδίσει μια νέα κυβέρνηση από το να επιβάλει ένα ορισμένο ελάχιστο επίπεδο έκθεσης σε μετοχές του Ηνωμένου Βασιλείου στα συνταξιοδοτικά χαρτοφυλάκια, σε συνέχεια της ανακοίνωσης της τωρινής κυβέρνησης σχετικά με το βρετανικό Individual Savings Account (ISA);
Διαβάστε ακόμη
Κλιματική αλλαγή: Ποιες επιπτώσεις έχει ο καύσωνας στην υγεία μας
ΡΑΑΕΥ: «Πράσινο» στη ΔΕΗ για το νέο έργο αντλησιοταμίευσης στην Κοζάνη
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ