Το χειρότερο σενάριο της ύφεσης για την αμερικανική αλλά και ευρύτερα την παγκόσμια οικονομία είναι πλέον το λιγότερο πιθανό, με βάση τουλάχιστον τα σημερινά δεδομένα. Αυτό ισχυρίζεται ο Νουριέλ Ρουμπινί σε άρθρο άποψης που «ανέβασε» στη γνωστή πλατφόρμα του Project Syndicate με αφορμή τις προβλέψεις για την πορεία των οικονομιών το 2024.
Στο πλαίσιο δε, αυτού ο επονομαζόμενος και Dr. Doom ουσιαστικά παραδέχεται πως ο ίδιος και περίπου το 85% των οικονομολόγων και αναλυτών που πέρυσι, τέτοια εποχή, προέβλεπαν ύφεση της αμερικανικής και παγκόσμιας οικονομίας, πτώση των χρηματιστηρίων και διατήρηση των αποδόσεων των ομολόγων σε πολύ υψηλά επίπεδα έκαναν λάθος, έχοντας βασιστεί στις επιπτώσεις του πολύ υψηλού πληθωρισμού και της επιθετικής σύσφιγξης της νομισματικής πολιτικής από τις κεντρικές τράπεζες.
A “no-landing” scenario of stronger-than-expected growth in the US this year would be bad for equity and bond markets, because it would imply higher interest rates for longer, notes @Nouriel. https://t.co/5jjPFkOkzl
— Project Syndicate (@ProSyn) January 8, 2024
«Ο πτωτικός αλλά επίμονος πληθωρισμός υποδήλωνε ότι η νομισματική πολιτική θα γινόταν πιο σφιχτή προτού υπάρξει μια ταχεία χαλάρωση μόλις ερχόταν η ύφεση. Οι χρηματιστηριακές αγορές θα κινούνταν χαμηλότερα και οι αποδόσεις των ομολόγων θα παρέμεναν ψηλά. Αντίθετα, συνέβη κυρίως το αντίθετο. Ο πληθωρισμός μειώθηκε περισσότερο από το αναμενόμενο, η ύφεση αποφεύχθηκε, οι χρηματιστηριακές αγορές ανέβηκαν και οι αποδόσεις των ομολόγων μειώθηκαν μετά την άνοδο τους» αναφέρει χαρακτηριστικά ο γνωστός οικονομολόγος.
Για το λόγο αυτό παραδέχεται ότι θα πρέπει να προσεγγίσει οποιαδήποτε πρόβλεψη αφορά την πορεία του 2024 με ταπεινότητα!
Πάντως, για την ώρα το βασικό σενάριο για τους περισσότερους οικονομολόγους κάνει λόγο για ομαλή μόνο προσγείωση των προηγμένων οικονομιών, ξεκινώντας από τις ΗΠΑ και άρα αποφυγή του σεναρίου της ύφεσης. Ωστόσο η ανάπτυξη θα είναι χαμηλή, όσο ο πληθωρισμός βρίσκεται σε πτωτική τροχιά προς την κατεύθυνση του 2% μέχρι το 2025.
Μάλιστα όσον αφορά τις προοπτικές χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής, υποστηρίζει ότι πιθανότατα οι κεντρικές τράπεζες μπορεί να ξεκινήσουν τη μείωση των επιτοκίων από το πρώτο ή το δεύτερο τρίμηνο της χρονιάς. «Το σενάριο αυτό θα είναι το καλύτερο για τις αγορές μετοχών και ομολόγων, που έχουν ήδη ξεκινήσει το ράλι με βάση την προοπτική αυτή».
Επίσης ως ανοδικό σενάριο ο ίδιος θεωρεί και αυτό της «μη προσγείωσης» της ανάπτυξης, σύμφωνα με το οποίο η ανάπτυξη τουλάχιστον στις ΗΠΑ θα παραμείνει πάνω από τα δυνητικά επίπεδα και ο πληθωρισμός θα υποχωρήσει λιγότερο από τα επίπεδα που αναμένουν τόσο οι αγορές όσο και η Federal Reserve.
Στο σενάριο αυτό οι περικοπές των επιτοκίων θα δρομολογηθούν μεν, αλλά με καθυστέρηση και με πιο αργό ρυθμό από αυτό που η Fed, όπως και οι έτερες κεντρικές τράπεζες, αλλά και οι αγορές έχουν προβλέψει. Όμως, παραδόξως – όπως εξηγεί – το σενάριο της «μη προσγείωσης» θα ήταν αρνητικό για τις αγορές μετοχών και ομολόγων, παρά και την απρόσμενα ισχυρή ανάπτυξη, καθώς ουσιαστικά υπονοεί πως τα επιτόκια θα παραμείνουν κάπως σε υψηλά επίπεδα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Ένα μετριοπαθώς καθοδικό σενάριο είναι αυτό της «ανώμαλης προσγείωσης», ήτοι με μια σύντομη και ρηχή ύφεση που θα ωθήσει τον πληθωρισμό χαμηλότερα πιο γρήγορα από ότι οι κεντρικές τράπεζες περιμένουν. Σύμφωνα με το σενάριο αυτό η μείωση των επιτοκίων θα έρθει συντομότερα και αντί των τριών περικοπών κατά 25 μονάδες βάσης που άφησε να εννοηθεί στις προβλέψεις της η Fed, θα πραγματοποιηθούν έξι περικοπές που οι αγορές έχουν ήδη προεξοφλήσει.
Βεβαίως από τα σενάρια αυτά δεν μπορεί να αποκλειστεί τελείως και αυτό της σοβαρής ύφεσης, που θα οδηγούσε σε ένα πιστωτικό κραχ και μια κρίση χρέους. «Και αν και το σενάριο αυτό ήταν αυτό που έμοιαζε πιο πιθανό πέρυσι – λόγω της εκτίναξης των τιμών των commodities μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και τις χρεοκοπίες τραπεζών στις ΗΠΑ και την Ευρώπη – μοιάζει πλέον απίθανο σήμερα, δεδομένης της αδύναμης ζήτησης» αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Ρουμπινί, προσθέτοντας πως θα μπορούσε να γίνει πιθανό μόνο υπό συγκεκριμένους παράγοντες.
Ο κυριότερος θα ήταν ο κίνδυνος ενός νέου, ισχυρού στασιμοπληθωριστικού σοκ, όπως ένα άλμα των ενεργειακών τιμών με φόντο τον πόλεμο στη Γάζα, εφόσον αυτός διευρυνθεί σε έναν περιφερειακό πόλεμο με την εμπλοκή της Χεζμπολάχ και του Ιράν που θα οδηγούσε σε διατάραξη της πετρελαϊκής παραγωγής και των εξαγωγών από τον Περσικό.
Όμως, όπως επισημαίνει ο επικεφαλής οικονομολόγος της Atlas Capital Team και CEO της Roubini Macro Associates, στους παράγοντες κινδύνου είναι και έτερα γεωπολιτικά σοκ, όπως η ένταση ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Κίνα, ενώ στη λίστα προσθέτει και ένα πιθανό σοκ από την έκβαση των επικείμενων προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ.
«Ένα άλλο μεγάλο σοκ θα μπορούσε να έρθει τον Νοέμβριο με τις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ. Αλλά αυτό θα επηρεάσει περισσότερο τις προοπτικές για το 2025, εκτός κι εάν υπάρξει σημαντική εγχώρια αστάθεια πριν από τις εκλογές. Και πάλι, όμως, η πολιτική αναταραχή των ΗΠΑ θα συνέβαλε στην οικονομική στασιμότητα και όχι στον στασιμοπληθωρισμό».
Για την παγκόσμια οικονομία, τόσο τα σενάρια της μη προσγείωσης όσο και της ανώμαλης προσγείωσης είναι τα λιγότερα πιθανά, αν και η πιθανότητα της μη προσγείωσης είναι υψηλότερη για τις ΗΠΑ έναντι των υπολοίπων ανεπτυγμένων οικονομιών.
Πάντως, για τις ΗΠΑ και κάποιες από τις έτερες ανεπτυγμένες οικονομίες το πιο πιθανό σενάριο είναι αυτό της ομαλής προσγείωσης. Κι αυτό διότι παρά τη νομισματική σύσφιγξη, οι ρυθμοί ανάπτυξης το 2023 ήταν πάνω από τις προοπτικές, ενώ ο πληθωρισμός μειώθηκε καθώς τα αρνητικά σοκ στις εφοδιαστικές αλυσίδες από την εποχή της πανδημίας περιορίστηκαν.
Αντιθέτως, η Ευρωζώνη και το Ηνωμένο Βασίλειο είχαν χαμηλή ανάπτυξη κάτω των προοπτικών ειδικά τα τελευταία τρίμηνα, καθώς ο πληθωρισμός υποχώρησε, με αποτέλεσμα να μην καταφέρουν να καταγράψουν υψηλές επιδόσεις και το 2024, εάν οι παράγοντες που συνετέλεσαν στην επιβράδυνση τους επιμείνουν.
Για την Κίνα, ο κ. Ρουμπινί σχολιάζει ότι το πιο πιθανό είναι να δρομολογήσει ένα μετριοπαθές πακέτο στήριξης, το οποίο θα είναι αρκετό για να ωθήσει την ανάπτυξη πάνω από το 4% το 2024. Έτσι, αν και η Κίνα πιθανότατα θα αποφύγει μια συνολική ανώμαλη προσγείωση με μια σοβαρή χρηματοπιστωτική κρίση και κρίση χρέους, το μονοπάτι θα έχει αρκετά εμπόδια με απογοητευτικά επίπεδα ανάπτυξης.
Τέλος για τον Dr. Doom το καλύτερο σενάριο για τις τιμές των assets, τις μετοχές και τα ομόλογα είναι αυτό της ομαλής προσγείωσης, αν και το σενάριο αυτό έχει ήδη προεξοφληθεί από τις αγορές. Το σενάριο της μη προσγείωσης είναι καλό για την πραγματική οικονομία αλλά κακό για τις αγορές μετοχών και ομολόγων, επειδή θα αποτρέψει τις κεντρικές τράπεζες να δρομολογήσουν πλήρως τα σχέδια τους για τις περικοπές των επιτοκίων.
Μια ανώμαλη προσγείωση θα ήταν κακή για τις μετοχές αλλά θετική για τις αγορές ομολόγων, καθώς υπονοεί συντομότερη και ταχύτερη περικοπή των επιτοκίων. Τέλος ένα πιο σοβαρό σενάριο στασιμοπληθωρισμού είναι προφανώς το χειρότερο τόσο για τις μετοχές όσο και για τις αποδόσεις των ομολόγων.
Σε κάθε περίπτωση «τουλάχιστον για την ώρα τα χειρότερα σενάρια είναι τα λιγότερο πιθανά» καταλήγει ο Νουριέλ Ρουμπινί. Όμως, ένας αριθμός παραγόντων, κυρίως γεωπολιτικών εξελίξεων, θα μπορούσαν να ανατρέψουν τις φετινές προβλέψεις!
Διαβάστε ακόμη
Τα Πανεπιστήμια που εξασφαλίζουν μια θέση στην Goldman Sachs
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ