Η πτώση του καθεστώτος Άσαντ στη Συρία δεν θα έχει άμεσο αντίκτυπο στην διεθνή αγορά πετρελαίου, αλλά μπορεί να πυροδοτήσει ανοδικές τάσεις βραχυπρόθεσμα και πτωτικές μακροπρόθεσμα, ανάλογα με το πώς θα διαμορφωθεί η νέα πολιτική δομή στη Μέση Ανατολή. Πριν από την πτώση του καθεστώτος σύμφωνα με το Forbes υπήρχε αβεβαιότητα σχετικά με το ενδεχόμενο επιδείνωσης της σύγκρουσης μεταξύ Ισραήλ, Χαμάς, Χεζμπολάχ και Ιράν. Παρόλο που υπήρχαν ενδείξεις ότι το Ιράν προσπαθούσε να αποφύγει την κλιμάκωση, παρέμεναν ανησυχίες ότι χωρίς μια μόνιμη κατάπαυση πυρός, η βία θα μπορούσε να αυξηθεί είτε σκόπιμα είτε κατά λάθος. Το Ισραήλ έχει δηλώσει ότι δεν θα επιτεθεί σε ιρανικές πετρελαϊκές εγκαταστάσεις, αλλά η «ομίχλη του πολέμου» συχνά κρύβει αλλαγές.
Η αγορά, θεωρητικά, έχει ενσωματώσει στην τιμή την πιθανότητα απώλειας 1 εκατομμυρίου βαρελιών την ημέρα (mb/d) ή και περισσότερων από το Ιράν, εάν ο Ντόναλντ Τραμπ αυστηροποιήσει τις κυρώσεις κατά της χώρας μετά την ανάληψη της προεδρίας. Παρόλα αυτά, τα ασθενή θεμελιώδη στοιχεία φαίνεται να αντισταθμίζουν αυτή την τάση. Όπως φαίνεται στο διάγραμμα, οι Ιρανοί κατάφεραν να αυξήσουν την παραγωγή τους κατά περίπου 1,5 mb/d από τότε που ανέλαβε ο Μπάιντεν την προεδρία και 700 χιλιάδες βαρέλια την ημέρα (tb/d) τους τελευταίους μήνες. Παρόλο που οι τιμές επιβαρύνονται από προβλέψεις για μείωση της ζήτησης πετρελαίου του OPEC κατά 1 mb/d το επόμενο έτος, η μείωση των ιρανικών προμηθειών θα μπορούσε να αντισταθμίσει το μεγαλύτερο μέρος αυτής της μείωσης.
Η πτώση του καθεστώτος Άσαντ πιθανότατα θα αποδυναμώσει τον αποκαλούμενο «σιιτικό άξονα» του Ιράν, των ιρακινών πολιτοφυλακών, της Συρίας και της Χεζμπολάχ. Αυτό ενδέχεται να ενθαρρύνει την κυβέρνηση Τραμπ να υιοθετήσει σκληρή στάση κατά του Ιράν, ιδίως περιορίζοντας τις εξαγωγές πετρελαίου του. Η επιβολή οικονομικού πόνου στο καθεστώς φαίνεται πιο πιθανό να αποφέρει αποτελέσματα τώρα που οι Ιρανοί είδαν την επένδυσή τους στη Συρία να αποδεικνύεται μάταιη.
Δεν είναι ξεκάθαρο σε ποιο βαθμό οι ιρανικές εξαγωγές αυξήθηκαν λόγω αδράνειας της κυβέρνησης Μπάιντεν ή καλύτερων τακτικών αποφυγής από το Ιράν. Αν ισχύει το πρώτο, ο Τραμπ θα έχει μεγαλύτερη επιτυχία στον περιορισμό των εξαγωγών τους, κάτι που θα είναι ανοδικό για το πετρέλαιο. Πιθανότατα, οι Σαουδάραβες θα είναι ευχαριστημένοι με μια τέτοια κατάσταση, καθώς οι χαμένες εξαγωγές θα ενισχύσουν τις τιμές.
Από την άλλη, η πτώση του Άσαντ μπορεί να αποδυναμώσει τις πιο σκληροπυρηνικές φράξιες στην ιρανική κυβέρνηση και να διευκολύνει τον πρόεδρο Πέζεσκιάν να φτάσει σε μια συμφωνία με τις ΗΠΑ. Η μείωση της υποστήριξης προς τους Χούθι, τη Χεζμπολάχ και τη Χαμάς θα πρέπει να είναι πιο αποδεκτή, ειδικά μετά την αποδυνάμωση των δύο τελευταίων από το Ισραήλ. Ένα σενάριο στο οποίο το Ιράν μειώνει σημαντικά την υποστήριξή του σε αυτές τις ομάδες μπορεί τώρα να είναι πιο αποδεκτό από ό,τι στο παρελθόν, και ο Τραμπ, έχοντας υποσχεθεί χαμηλότερες τιμές πετρελαίου, πιθανότατα θα χαιρόταν να καταλήξει σε νέα συμφωνία που θα μείωνε τις κυρώσεις.
Μια τέτοια συμφωνία, ωστόσο, είναι απίθανο να επιτευχθεί χωρίς μήνες διαπραγματεύσεων και πιθανότατα θα προηγηθούν αυστηρότερες κυρώσεις. Έτσι, μπορεί να υπάρξει υποστήριξη στις τιμές πετρελαίου βραχυπρόθεσμα, ίσως αυξάνοντας κατά $10 το βαρέλι το πρώτο εξάμηνο του 2025, αλλά στη συνέχεια μια συμφωνία θα αποκαταστήσει την προσφορά υπό κυρώσεις και θα ασκήσει πίεση στην αγορά αργότερα.
Η αντίδραση του Πούτιν στην απώλεια του συμμάχου του, σε μια περίοδο μεγάλων απωλειών στο ουκρανικό μέτωπο, μπορεί να αυξήσει την προθυμία του για μια συμφωνία για τερματισμό της σύγκρουσης εκεί. Εάν η Ρωσία προσθέσει 0,5 mb/d ή περισσότερο στην αγορά, θα είναι σχεδόν αδύνατο να διατηρηθεί η τιμή του WTI στα $70.
Το μπρεντ αυξήθηκε προς τα 72 δολάρια το βαρέλι και το Texas Intermediate ήταν πάνω από τα 67 δολάρια. Η πτώση του καθεστώτος του Μπασάρ Αλ Άσαντ δημιούργησε κενό εξουσίας, με πολλές ομάδες να διεκδικούν τον έλεγχο, αυξάνοντας την προοπτική περισσότερης βίας. «Οι αγορές τιμολογούν σε μεγάλο βαθμό ότι οι εντάσεις στη Συρία θα παραμείνουν περιορισμένες στο δικό τους πεδίο και οι κίνδυνοι μιας ευρύτερης διαταραχής του εφοδιασμού πετρελαίου παραμένουν χαμηλοί», δήλωσε στο Bloomberg ο Τζουν Ρονγκ Γιάπ, στρατηγικός αναλυτής της αγοράς στην IG Asia Pte στη Σιγκαπούρη.
Το αργό περιορίζεται σε ένα στενό εύρος τιμών από τα μέσα Οκτωβρίου, με τις ανοδικές γεωπολιτικές εξελίξεις στη Μέση Ανατολή και την Ουκρανία να αντισταθμίζονται από την αδύναμη κινεζική ζήτηση και την άφθονη προσφορά. Η αγορά αντιμετωπίζει πλεόνασμα το επόμενο έτος, πράγμα που σημαίνει ότι δεν υπάρχουν πολλά περιθώρια για σημαντική αύξηση της παραγωγής από τον ΟΠΕΚ+. Η Saudi Aramco, εν τω μεταξύ, μείωσε τις τιμές του πετρελαίου στην Ασία για τον Ιανουάριο, αφού ο ΟΠΕΚ+ καθυστέρησε περαιτέρω την επανέναρξη της αδρανοποιημένης παραγωγής, υπογραμμίζοντας τις αδύναμες προοπτικές της αγοράς. Ο κρατικός παραγωγός μείωσε επίσης τις τιμές για τη βορειοδυτική Ευρώπη και τη Μεσόγειο, ενώ άφησε αμετάβλητες τις τιμές για τη Βόρεια Αμερική.
Oπως σημειώνει το CNBC η παραγωγή ενέργειας της Συρίας βρίσκεται σε εύθραυστη κατάσταση από το 2011, με την παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου να έχει μειωθεί δραματικά. Η παραγωγή πετρελαίου της Συρίας, η οποία κυμαινόταν κατά μέσο όρο πάνω από 400.000 βαρέλια την ημέρα μεταξύ 2008 και 2010, είχε μειωθεί σε λιγότερα από 25.000 βαρέλια την ημέρα έως τον Μάιο του 2015, σύμφωνα με την EIΑ Το 2023, η παραγωγή κυμαινόταν κατά μέσο όρο στα 91.000 βαρέλια την ημέρα, όπως ανέφερε η EIA. «Αν και η παραγωγή ήταν ήδη σε πτώση πριν από τη σύγκρουση λόγω γήρανσης των πετρελαιοπηγών, ο πόλεμος επιτάχυνε απότομα την πτώση», σημείωσε η Παγκόσμια Τράπεζα.
Ο Kριστόφ Ρουλ, ανώτερος ερευνητής πολιτικής ενέργειας στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια της Νέας Υόρκης, δήλωσε ότι οι τελευταίες πολιτικές αλλαγές «δεν θα έχουν σημαντικό αντίκτυπο στις αγορές πετρελαίου, ακριβώς επειδή η ταχύτητα με την οποία συνέβησαν αποκαλύπτει την ευθραυστότητα αυτού του καθεστώτος και το γεγονός ότι αυτό ήταν αναμενόμενο».
«Δεν υπάρχει ιδιαίτερη συμπάθεια για την υπεράσπιση αυτού του καθεστώτος, ούτε καν από τους πιο στενούς του φίλους. Οι πολύ κοντινοί – η Ρωσία και το Ιράν – είναι υπερβολικά επιβαρυμένοι αλλού», δήλωσε ο Ρουλ σε ένα podcast του Gulf Intelligence την Κυριακή.
Η οικονομία της Συρίας στηρίζεται επί του παρόντος στην παραγωγή και εξαγωγή του Captagon, ενός παράνομου ναρκωτικού που βασίζεται στη φαινεθυλλίνη, όπως ανέφερε η Παγκόσμια Τράπεζα. Η συνολική αξία της αγοράς Captagon συριακής προέλευσης εκτιμάται από 1,9 δισεκατομμύρια έως 5,6 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, σχεδόν ίση με το εκτιμώμενο ΑΕΠ της Συρίας των 6,2 δισεκατομμυρίων δολαρίων πέρυσι, σύμφωνα με έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας τον Μάιο. «Παράγοντες που εδρεύουν στη Συρία ή σχετίζονται με αυτήν επωφελούνται από την πώληση του Captagon με έως και 1,8 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, σχεδόν διπλάσιο ποσό από τα έσοδα όλων των νόμιμων εξαγωγών της Συρίας το 2023», αναφέρεται. Το Ηνωμένο Βασίλειο εκτιμά ότι το παγκόσμιο εμπόριο Captagon αξίζει περίπου 57 δισεκατομμύρια δολάρια, με το 80% της παγκόσμιας παραγωγής να προέρχεται από τη Συρία.
Διαβάστε ακόμη
Παραιτήθηκε ο Αλέξης Πατέλης – Τι ανακοίνωσε στον λογαριασμό του στο Facebook
Eξωδικαστικός: Αύξηση 73% στις ρυθμίσεις οφειλών τον Νοέμβριο (πίνακες)
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα