Ο όγκος των παγκόσμιων εξαγωγών πετρελαίου το 2024 μειώθηκε κατά 2%, η πρώτη πτώση από την πανδημία, σύμφωνα με τα ναυτιλιακά στοιχεία, λόγω της αδύναμης αύξησης της ζήτησης και καθώς οι αλλαγές στα διυλιστήρια και τους αγωγούς περιέπλεξαν τις εμπορικές διαδρομές.
Οι παγκόσμιες ροές αργού αναστατώθηκαν για δεύτερο συνεχόμενο έτος από τις συγκρούσεις στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή, με τα φορτία των δεξαμενόπλοιων να ανακατευθύνονται και τους προμηθευτές και τους αγοραστές να χωρίζονται σε περιοχές. Οι εξαγωγές πετρελαίου από τη Μέση Ανατολή προς την Ευρώπη μειώθηκαν και περισσότερο πετρέλαιο από τις ΗΠΑ και τη Νότια Αμερική προωθήθηκε στην Ευρώπη. Το ρωσικό πετρέλαιο που προηγουμένως πήγαινε στην Ευρώπη ανακατευθύνθηκε προς την Ινδία και την Κίνα.
Οι μετατοπίσεις αυτές έγιναν πιο έντονες καθώς τα διυλιστήρια πετρελαίου έκλεισαν στην Ευρώπη εν μέσω των συνεχιζόμενων επιθέσεων στη ναυτιλία της Ερυθράς Θάλασσας. Οι εξαγωγές αργού από τη Μέση Ανατολή προς την Ευρώπη μειώθηκαν κατά 22% το 2024, όπως έδειξαν τα στοιχεία της Kpler.
Η μετατόπιση των ροών πετρελαίου «δημιουργεί ευκαιριακές συμμαχίες», δήλωσε ο Άντι Ιμσίροβιτς, αναφέροντας στενότερες σχέσεις μεταξύ της Ρωσίας και της Ινδίας, της Κίνας και του Ιράν που αναδιαμορφώνουν το εμπόριο πετρελαίου.
«Το πετρέλαιο δεν ρέει πλέον κατά μήκος της καμπύλης του χαμηλότερου κόστους και η πρώτη συνέπεια είναι η περιορισμένη ναυτιλία, η οποία αυξάνει τις τιμές των ναύλων και τελικά μειώνει τα περιθώρια διύλισης», δήλωσε ο Ιμσίροβιτς.
Οι ΗΠΑ με την αλματώδη αύξηση της παραγωγής σχιστολιθικού πετρελαίου έχουν βγει κερδισμένες στο παγκόσμιο εμπόριο πετρελαίου. Η χώρα εξάγει 4 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, αυξάνοντας το μερίδιό της στο 9,5%, πίσω από τη Σαουδική Αραβία και τη Ρωσία.
Οι εμπορικές διαδρομές έχουν επίσης αναδιαμορφωθεί από την έναρξη λειτουργίας του τεράστιου διυλιστηρίου πετρελαίου Dangote στη Νιγηρία, την επέκταση του αγωγού Trans Mountain του Καναδά προς τη δυτική ακτή της χώρας, την μείωση της παραγωγής πετρελαίου στο Μεξικό, τη σύντομη διακοπή των εξαγωγών πετρελαίου από τη Λιβύη και την αύξηση των ποσοτήτων της Γουιάνας.
Το 2025, οι προμηθευτές θα συνεχίσουν να αντιμετωπίζουν την πτώση της ζήτησης καυσίμων σε μεγάλους καταναλωτές όπως η Κίνα. Επίσης, περισσότερες χώρες θα χρησιμοποιούν λιγότερο πετρέλαιο και περισσότερο φυσικό αέριο, ενώ οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα συνεχίσουν να αυξάνονται.
«Αυτού του είδους η αβεβαιότητα και η αστάθεια είναι το νέο φυσιολογικό – το 2019 ήταν το τελευταίο έτος κανονικότητας», δήλωσε το στέλεχος της εταιρείας μεσιτείας πλοίων Poten & Partners.
«Στο παρελθόν, μπορούσες πάντα να λες ότι θα υπάρξει υγιής μακροπρόθεσμη αύξηση της ζήτησης και αυτό λύνει πολλά προβλήματα με την πάροδο του χρόνου. Αυτό δεν μπορεί πλέον να θεωρείται δεδομένο», είπε, επικαλούμενος την ασθενέστερη ζήτηση στην Κίνα και την Ευρώπη.
Οι εισαγωγές της Κίνας μειώθηκαν κατά περίπου 3% πέρυσι, χάρη στην αύξηση των ηλεκτρικών και plug-in υβριδικών αυτοκινήτων και την αυξανόμενη χρήση υγροποιημένου φυσικού αερίου στα βαρέα φορτηγά της. Στην Ευρώπη, η χαμηλότερη ικανότητα διύλισης και οι κυβερνητικές εντολές για μείωση του άνθρακα μείωσαν τις εισαγωγές αργού κατά περίπου 1%.
Τα διυλιστήρια της Ευρώπης μείωσαν αρχικά τις ρωσικές εισαγωγές και αύξησαν τις αγορές πετρελαίου τόσο από τις ΗΠΑ όσο και από τη Μέση Ανατολή μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Οι επιθέσεις σε πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα μετά τον πόλεμο του Ισραήλ ανέβασαν το κόστος της ναυτιλίας από τη Μέση Ανατολή. Τα διυλιστήρια αύξησαν τις εισαγωγές από τις ΗΠΑ και τη Γουιάνα σε επίπεδα ρεκόρ.
Οι εξαγωγές από το Ιράκ μειώθηκαν κατά 82.000 βαρέλια/ημέρα και οι εξαγωγές από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα μειώθηκαν κατά 35.000 βαρέλια/ημέρα το 2024. Η Ευρώπη προσέθεσε 162.000 βαρέλια/ημέρα από τη Γουιάνα και 60.000 βαρέλια/ημέρα από τις ΗΠΑ.
Η κλιμάκωση των συγκρούσεων στη Μέση Ανατολή γύρω στα τέλη Σεπτεμβρίου και οι φόβοι για περισσότερες κυρώσεις από τον εκλεγμένο πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ οδήγησαν σε στενότερη προσφορά και υψηλότερες τιμές του ιρανικού πετρελαίου. Αυτό ώθησε τα κινεζικά διυλιστήρια να εξετάσουν την αγορά πετρελαίου από τη Δυτική Αφρική και τη Βραζιλία.
Το νέο διυλιστήριο Dangote της Νιγηρίας κατανάλωσε αρκετή εγχώρια προσφορά ώστε να διατηρήσει περίπου το 13% των εξαγωγών αργού της Νιγηρίας στη χώρα το 2024, από 2% το 2023, σύμφωνα με την Kpler. Αυτό μείωσε τις εξαγωγές της Νιγηρίας προς την Ευρώπη και η Νιγηρία εισήγαγε επίσης 47.000 βαρέλια/ημέρα αμερικανικού WTI, κάτι ασυνήθιστο για έναν μεγάλο εξαγωγέα.
Οι νέες δυνατότητες διύλισης που αναπτύσσονται στο Μπαχρέιν, το Ομάν και το Ιράκ, καθώς και το Dos Bocas στο Μεξικό είναι επίσης πιθανό να απορροφήσουν την παραγωγή πετρελαίου στις περιοχές αυτές.
Στον Καναδά, ο διευρυμένος αγωγός Trans Mountain μπορεί πλέον να μεταφέρει επιπλέον 590.000 βαρέλια/ημέρα στην ακτή του Ειρηνικού, ανεβάζοντας τις τέτοιου είδους εξαγωγές στο ρεκόρ των 550.000 βαρελιών/ημέρατο 2024.
Αυτό είχε πολλαπλά αποτελέσματα: Με την αυξημένη ροή καναδικού αργού προς τη δυτική ακτή των ΗΠΑ, τα διυλιστήρια της περιοχής αγόρασαν λιγότερο αργό από τη Σαουδική Αραβία και τη Λατινική Αμερική, ενώ οι απευθείας αποστολές από τον Καναδά προς τις ασιατικές χώρες μείωσαν τις επανεξαγωγές από την ακτή του Κόλπου των ΗΠΑ.
Όπως αναφέρει το Reuters, ενώ η Κίνα ήταν ο κύριος αγοραστής του Καναδά, στη λίστα των εισαγωγέων προστέθηκαν η Ινδία, η Ιαπωνία, η Νότια Κορέα και το Μπρουνέι και περισσότερα ασιατικά διυλιστήρια είναι πιθανό να αγοράσουν το πετρέλαιο, σημείωσαν οι αναλυτές.
Ο προτεινόμενος από τον Τραμπ δασμός 25% για το καναδικό και το μεξικανικό αργό, τους δύο κορυφαίους ξένους προμηθευτές πετρελαίου στις ΗΠΑ, θα μπορούσε επίσης να αλλάξει τις ροές πετρελαίου το 2025, ανέφεραν οι αναλυτές.
Διαβάστε ακόμη
Ηλεκτρικό ρεύμα: Το ύψος της επιδότησης για τον Ιανουάριο
Μετοχές: Μπορεί η Ευρώπη να κερδίσει τις ΗΠΑ το 2025;
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα