Και όχι, δεν είναι το «Μεγάλο Σορτάρισμα» ούτε ο «Λύκος της Wall Street»!
Του Γιάννη Τσιρογιάννη
Οι χρηματοπιστωτικές αγορές είναι δυναμικές, πολύπλοκες και συναρπαστικές, επομένως δε χρειάστηκε πολύ προτού το Χολίγουντ ασχοληθεί με τον τομέα.
Υπάρχει πληθώρα ταινιών βασισμένων στα «τερτίπια» των χρηματιστηριακών αγορών – και λογικό! Όταν έχεις για βάση ένα φοβερό σενάριο και προσθέτεις τις ανατρεπτικές πλοκές του κινηματογράφου, καταλήγεις με μπλόκμπαστερ όπως «Το Μεγάλο Σορτάρισμα» ή τον «Λύκο της Wall Street».
Παρότι η ψυχαγωγική αξία τέτοιων ταινιών είναι αδιαμφισβήτητη, δεν αποτελούν πιστή αναπαράσταση του χρηματοπιστωτικού κόσμου. Όμως υπάρχουν ταινίες που συνδυάζουν άψογα τη ψυχαγωγία με την ακρίβεια γεγονότων!
Ακολουθεί μια λίστα με τις πέντε καλύτερες ταινίες από το «σκοτεινό» κόσμο των αγορών.
1) Inside job (Στημένη δουλειά: Το χρονικό της κρίσης) – 2010
Το ντοκιμαντέρ «Inside Job» αποτελεί την πιο αναλυτική και σε βάθος έρευνα για την παγκόσμια οικονομική κρίση του 2008, που επηρέασε ολόκληρο τον κόσμο, είχε πάνω από 20 τρισεκατομμύρια δολλάρια κόστος, έκανε εκατομμύρια ανθρώπους να χάσουν τη δουλειά και την περιουσία τους, ακόμα και τη ζωή τους σε κάποιες περιπτώσεις.
Σε σκηνοθεσία Τσαρλς Φέργκιουσον και αφήγηση από Ματ Ντέιμον, το ντοκιμαντέρ που απέσπασε κάθε πιθανό βραβείο μέσα στο 2010 και τιμήθηκε με Οσκαρ, έχει ένα συγκλονιστικό πλεονέκτημα – δημιουργήθηκε ενώ ακόμα οι συνέπειες της οικονομικής κρίσης είναι ενεργές, ενώ, δηλαδή, το αντικείμενό του είναι εντελώς επίκαιρο. Δεν έχει χαρακτήρα νοσταλγικό ή απολογητικό, αλλά καθαρά επεξηγηματικό για μια κατάσταση πραγμάτων που επηρέασε στην πραγματικότητα τον καθένα από εμάς προσωπικά.
Πολλοί παράγοντες των διεθνών αγορών έχουν επαινέσει την ταινία διότι «παρέχει ακριβείς πληροφορίες που μπορούν να βοηθήσουν τον κόσμο να αποτρέψει ένα αντίστοιχο κραχ στο μέλλον».
2) The Ascent of Money (Η εξέλιξη του χρήματος) – 2008
Βασισμένο στο ομώνυμο βιβλίο του Νίαλ Φέργκιουσον και σε σκηνοθεσία Άντριαν Πένικ, το ντοκιμαντέρ απέσπασε βραβείο Emmy το 2019.
Παρουσιάζει την ιστορία του χρήματος και του τραπεζικού συστήματος, με ερμηνείες που βοηθούν το θεατή να κατανοήσει τον χρηματοπιστωτικό κόσμο.
3) Life and Debt (Ζωή και Χρέος) – 2001
Το ντοκιμαντέρ σκηνοθεσίας Στέφανι Μπλακ απέσπασε ειδική μνεία στο Φεστιβάλ Ταινιών του Λος Άντζελες το 2001 και βραβείο κοινού στο Φεστιβάλ της Πράγας το 2002, προτού κυκλοφορήσει στους κινηματογράφους το 2003.
Αποτελεί μια διόλου «απολογητική» απεικόνιση της «νέας τάξης πραγμάτων». Μέσα από την οικονομική κατάσταση της Τζαμάικα, εξηγεί το πως η καταχρέωση μιας χώρας δυσχεραίνει μια ήδη υπάρχουσα άσχημη κατάσταση. Δημιουργεί τροφή για σκέψη, σε ότι αφορά το αμφιλεγόμενο ζήτημα της διάσωσης (bail out) χωρών μέσω του δανεισμού χρέους, όπως η Ελλάδα. Αναμφίβολα μια ταινία που θα βάλει σε σκέψεις τον Έλληνα θεατή.
4) Margin Call – (Ο δρόμος του χρήματος) – 2011
Με 5αστερο χολιγουντιανό καστ συμπεριλαμβανομένων των Στάνλεϊ Τούτσι, Κέβιν Σπέισι και Ντέμι Μουρ και βραβείο καλύτερης ταινίας της Αυστραλιανής Ακαδημίας Κινηματογράφου και Τηλεόρασης AACTA, η ταινία περιγράφει τις τελευταίες ώρες πριν από ένα μεγάλο κραχ και βοηθά το κοινό να κατανοήσει το φαινόμενο.
Σενάριο: Μένοντας αργά το βράδυ στη δουλειά, ένα χαμηλόβαθμο στέλεχος μιας μεγάλης εταιρίας επενδύσεων συνδυάζει δεδομένα που έχουν περιέλθει στα χέρια του και συνειδητοποιεί τους μεγάλους κινδύνους στους οποίους η εταιρία έχει εκτεθεί και τη μεγάλη πιθανότητα που υπάρχει να οδηγηθεί στην καταστροφή. Αμέσως καλεί τους ανώτερούς του και αυτοί τους δικούς τους και τελικά, μέσα στο ίδιο βράδυ, ο διευθύνοντας σύμβουλος της εταιρίας λαμβάνει μία παράτολμη και επιθετική απόφαση, η οποία μπορεί μεν να σώσει τους μετόχους, όχι όμως και τους εργαζόμενους και κυρίως, όχι το σύνολο του χρηματοπιστωτικού συστήματος.
5) Banking On Bitcoin (Πιστεύοντας στο Bitcoin) – 2016
Η ταινία πραγματεύεται τη νέα τάση στις χρηματοπιστωτικές αγορές – τα κρυπτονομίσματα.
Το Bitcoin θεωρείται μία από τις πιο ανατρεπτικές fintech εφευρέσεις από την εποχή της ιντερνετικής φούσκας (dot com bubble). Η ταινία παρουσιάζει το πως η τεχνολογία έχει διαμορφώσει θεμελιωδώς τις ζωές μας, και υπογραμμίζει τη νέα αυτή ιδεολογική μάχη μεταξύ της «αναρχικής» ουτοπίας του Bitcoin και του mainstream καπιταλισμού.
