Πόσο «πραγματικό» είναι το ράλι των μετοχών τεχνολογίας και κατά πόσον μοιάζει με εκείνο της δεκαετίας του 1990, την περίφημη φούσκα των dot.com που έσκασε στις αρχές του 2000;
Οι παραλληλισμοί είναι αναπόφευκτοι αφού ο δείκτης αμερικανικών μετοχών τεχνολογίας Nasdaq 100 σήμερα βρίσκεται περίπου 25% ψηλότερα από ό,τι στις αρχές του χρόνου, ενώ στο μεταξύ υπερκάλυψε τη «βουτιά» 30% που έκανε το Μάρτιο λόγω Covid με ένα ράλι 60% στη συνέχεια.
Η ομοιότητα με την φούσκα των dot.com σε επίπεδο δεικτών είναι ανησυχητική: Τον Ιανουάριο του 2001 ο Nasdaq είχε φτάσει στις 4.371 μονάδες 285% ψηλότερα από ότι δύο χρόνια πριν. Μέσα σε λίγους μήνες, όμως, έχασε πάνω από 70% καθώς οι μετοχές τεχνολογίας ξεφούσκωσαν απότομα.
Η κρατούσα αντίληψη που έχουν οι «ταύροι» του Nasdaq είναι ότι το 2000 οι εταιρείες τεχνολογίας φούσκωσαν χάρη σε προσδοκίες για μελλοντικές πωλήσεις και μελλοντικά κέρδη. Η κινητήριος δύναμη ήταν, την εποχή εκείνη, η πεποίθηση ότι η αναδυόμενη τότε τεχνολογία του ίντερνετ άλλαζε θεμελιωδώς την οικονομία και οι αποτιμήσεις των εταιρειών ήταν λογικό να είναι στα ουράνια. Η προσγείωση ήταν απότομη τότε, λένε οι ταύροι, επειδή δεν υπήρχαν ακόμη ούτε οι πωλήσεις, ούτε τα κέρδη. Αυτή τη φορά όμως είναι διαφορετικά, υποστηρίζουν, αφού οι εταιρείες έχουν και τα κέρδη και τις πωλήσεις και οι περισσότερες κάθονται πάνω σε ένα βουνό μετρητών, το οποίο ζηλεύουν ακόμα και πολλές κυβερνήσεις.
Είναι άραγε το περίφημο «This time is different» που λέγεται κάθε φορά – η κλασική γνωστική προκατάληψη που βρίσκεται πίσω από κάθε φούσκα- ή όντως ζούμε μια διαφορετική κατάσταση;
Στο κάτω-κάτω οι μεγαλύτερες εταιρείες που συντηρούν το ράλι δεν είναι μόνο ανθηρές επιχειρήσεις αλλά αποτελούν στην πραγματικότητα παγκόσμια μονοπώλια τα οποία όχι μόνο κερδίζουν, αλλά καταπίνουν και τους ανταγωνιστές και μετασχηματίζουν συνολικά ολόκληρες αγορές.
Ακόμα κι αν η αξία τους στο χρηματιστήριο είναι όντως φουσκωμένη, λένε οι υποστηρικτές της λογικής αυτής, αυτό δεν έχει τόσο μεγάλη σημασία, αφού στην πραγματικότητα ποτέ οι εταιρείες αυτές ποτέ δεν αποτιμώνται στην πραγματική τους αξία (fair value).
Εάν το αισιόδοξο αυτό σκεπτικό έχει βάση, τότε οι κραδασμοί που παρουσιάζουν οι μετοχές αυτές στο χρηματιστήριο είναι απλώς διορθώσεις και η μακροπρόθεσμη προοπτική είναι θετική.
Σε ένα τέτοιο σενάριο, δεν είναι η Tesla που είναι υπερτιμημένη, αλλά η Volkswagen -και άλλες ευρωπαϊκές αυτοκινητοβιομηχανίες- που είναι υποτιμημένη. Πολύ περισσότερο που το χρήμα ρέει άφθονο στις αγορές, όσο το «τυπώνουν» ασταμάτητα οι κεντρικές τράπεζες και βρίσκει διέξοδο σε επενδύσεις σε μετοχές.
Αντιθέτως, βέβαια, εάν όλες αυτές οι αναλύσεις είναι ευσεβείς πόθοι όσων… θέλουν να πείσουν τους εαυτούς τους ότι θα γράφουν κέρδη αενάως, τότε κάπου στη γωνία ίσως περιμένει ένα κραχ, και όχι μια απλή διόρθωση.