Και τώρα, ας εμπιστευτούμε τα… «γεράκια» της νομισματικής πολιτικής. Από τις ΗΠΑ έως την Ευρώπη, οι κεντρικές τράπεζες σπεύδουν άρον – άρον να αυξήσουν τα επιτόκια, προκειμένου να αντιμετωπίσουν τον επίμονα υψηλό πληθωρισμό, ο οποίος «ψαλιδίζει» το εισόδημα των νοικοκυριών και περιορίζει το περιθώριο κέρδους των επιχειρήσεων.
Το βράδυ της Τετάρτης, η Federal Reserve στις ΗΠΑ προχώρησε σε μια τρίτη διαδοχική αύξηση των 75 μονάδων βάσης, κάτι που σημαίνει ότι το βασικό επιτόκιο βρίσκεται πλέον στο εύρος 3% – 3,25%. Το πρωί της Πέμπτης ήταν η σειρά της κεντρικής τράπεζας της Ελβετίας να παρέμβει στην επιτοκιακή πολιτική, βάζοντας τέλος στα -επί σειρά ετών- αρνητικά επιτόκια. Το μεσημέρι δε, ακολούθησε η Τράπεζα της Αγγλίας, η οποία «ανέβασε» τα επιτόκια στο 2,25% (από 1,75% προηγουμένως).
Όσον αφορά την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), είναι σαφές ότι η πορεία σύσφιγξης της νομισματικής πολιτικής θα συνεχιστεί (το βασικό επιτόκιο κυμαίνεται στο 1,25% και το επιτόκιο καταθέσεων στο 0,75%), καθώς σε διαφορετική περίπτωση κινδυνεύει να δει το ευρώ να αποδυναμώνεται περαιτέρω (0,99 δολάριο/ευρώ) και τον πληθωρισμό να ξεπερνάει το 10% (9,1% τον Αύγουστο).
Σύμφωνα με τους traders, το επιτόκιο καταθέσεων της ΕΚΤ θα αναθεωρηθεί κατά ακόμη 225 μονάδες βάσης έως τον Μάιο του 2023, δηλαδή θα φθάσει από το 0,75% στο 3%, στο πλαίσιο της προσπάθειας αναχαίτισης του επίμονου κύματος ανατιμήσεων σε αγαθά και υπηρεσίες.
Το τίμημα της ανάπτυξης
Όμως, όλα αυτά έχουν και το τίμημά τους. Κι αυτό αφορά τον ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας. Τα υψηλότερα επιτόκια ναι μεν βοηθούν στην άμβλυνση των πληθωριστικών πιέσεων, αλλά ταυτόχρονα υπονομεύουν τις προοπτικές της ανάπτυξης. Στην περίπτωση της Ευρωζώνης δε, η κατάσταση είναι ακόμη πιο ανησυχητική, δεδομένης της ενεργειακής κρίσης αλλά και του πολέμου στην Ουκρανία.
Ο Πάουελ, κατά τη διάρκεια της χθεσινής ομιλίας του, έκανε λόγο για μια επίπονη επιβράδυνση, η οποία είναι αναγκαία για να μειωθούν οι τιμές. «Η παραδοχή του Πάουελ ότι θα έχουμε μια περίοδο χαμηλής οικονομικής τάσης, θα πρέπει να μεταφραστεί ως “ύφεση”» εκτιμά η Seema Shah, αναλύτρια στην Principal Global Investors, μιλώντας στο Bloomberg.
Παρεμφερείς -αν όχι, ακόμη εντονότερες- είναι οι ανησυχίες και στην Ευρωζώνη, με τους υπέρμαχους μιας ηπιότερης σύσφιγξης της νομισματικής πολιτικής -τα λεγόμενα «περιστέρια»- να θέτουν στο επίκεντρο των επιχειρημάτων τους τον κίνδυνο μιας βαθιάς ύφεσης στην οικονομία.
Ας μην ξεχνάμε ότι η Deutsche Bank παραδέχεται πλέον, ότι η Γερμανία δεν μπορεί να αποφύγει την ύφεση. Την ίδια ώρα, το βρετανικό think tank Economist Intelligence Unit προβλέπει ότι ο ρυθμός ανάπτυξης του 2023 θα διαμορφωθεί στο +0,3% στη Γαλλία, στο -0,6% στο Ηνωμένο Βασίλειο, στο -1% στη Γερμανία και στο -1,3% στην Ιταλία.
Όλα αυτά αποτυπώνονται και στην αγορά των κρατικών ομολόγων, με τις αποδόσεις να εκτοξεύονται στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων ετών, αντανακλώντας την ανησυχία των επενδυτών για το σενάριο μιας άμεσης ύφεσης.
Ενδεικτικά, η απόδοση του 10ετούς τίτλου της Ελλάδας βρίσκεται σταθερά άνω του 4,3%, με τα spreads να καθορίζονται στις 250 μονάδες βάσης. Την ίδια στιγμή, η απόδοση της Γερμανίας υπερβαίνει το 1,8%, παραμένοντας κοντά στο υψηλότερο επίπεδο της τελευταίας 10ετίας.
Ίδια εικόνα και στις υπόλοιπες χώρες της Γηραιάς Ηπείρου, με την απόδοση του 10ετούς ομολόγου της Ιταλίας να κυμαίνεται στο 4,1%, της Ισπανίας στο 2,9%, της Πορτογαλίας στο 2,8%, της Κύπρου στο 3,58%, της Ιρλανδίας στο 2,4%, της Γαλλίας στο 2,4% και της Αυστρίας επίσης στο 2,4%.
Κι αν είχαν δράσει νωρίτερα;
Πολλοί βέβαια, αναρωτιούνται τι μπορούν να κάνουν οι κεντρικές τράπεζες, ώστε να αντιμετωπίσουν τον πληθωρισμό χωρίς να «πνίξουν» την ανάπτυξη. Η απάντηση είναι… τίποτα. Ή πιο σωστά, τίποτα αυτή τη στιγμή.
Αυτό που μπορούσαν να κάνουν είναι να… είχαν δράσει νωρίτερα. Από το φθινόπωρο του 2021, για παράδειγμα, όταν αρνούνταν να λάβουν μέτρα, υποστηρίζοντας ότι ο πληθωρισμός είναι προσωρινό φαινόμενο και θα υποχωρήσει άμεσα. Τελικά αποδείχθηκε ότι είχαν άδικο. Ο πληθωρισμός δεν ήταν προσωρινό φαινόμενο και δεν υποχώρησε.
Χαρακτηριστικό είναι το δεικτικό σχόλιο του μεγαλοεπενδυτή Μοχάμεντ Ελ-Εριάν, ο οποίος σε ανάρτησή του στο Twitter έσπευσε να υποστηρίξει το εξής: «Τα επιτόκια που πηγαίνουν ταχύτερα υψηλότερα και θα μείνουν σ΄ αυτά τα επίπεδα για μεγάλο διάστημα, όπως και ο αυξημένος κίνδυνος για ύφεση, θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί αν η Federal Reserve είχε αντιδράσει εγκαίρως».
Διαβάστε ακόμη:
Tι θέλει στην Ελλάδα το κρατικό fund της Σιγκαπούρης GIC – To deal για τη Sani/Ikos (pic)
Ο Yul Brynner του Μαξίμου, ο αόρατος σύμβουλος, το φέσι της ΕΥΔΑΠ και τα χρυσά ακίνητα
AST SpaceMobile: Η εταιρεία που θα συνδέσει το κινητό μας με το… διάστημα