Στη δίνη της σύγκρουσης Ιράν -Ισραήλ βρίσκεται η παγκόσμια οικονομία με τις αγορές να αντιδρούν μέχρι στιγμής με ψυχραιμία στη νέα πηγή έντασης που ξεκίνησε το περασμένο Σάββατο με την ιρανική επίθεση στο Ισραήλ και κλιμακώθηκε σήμερα με την περιορισμένης κλίμακας απάντηση των ισραηλινών. Ο εφιάλτης δεν είναι άλλος από την τιμή του μαύρου χρυσού και το ενδεχόμενο να αρχίσει ξαφνικά να καλπάζει ξανά πάνω από τα 100 δολάρια το βαρέλι, μια εξέλιξη που θα δώσει νέα ώθηση στο κύμα του πληθωρισμού και θα φρενάρει τα όποια σχέδια σε ΕΚΤ και Fed για μείωση των επιτοκίων. Η επόμενη μέρα θα εξαρτηθεί από τη συνέχιση ή μη της κλιμάκωσης μια σύγκρουσης που μέχρι σήμερα βρισκόταν στη σκιά και που κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει ότι μπορεί ανά πάσα στιγμή να λάβει απρόβλεπτες διαστάσεις.
Ο τρόπος με τον οποίο θα αποφασίσει να δράσει το Ιράν ως ανταπάντηση στα ισραηλινά αντίποινα θα καθορίσει και τον οικονομικό αντίκτυπο σε παγκόσμιο επίπεδο, τονίζει το Bloomberg. Η Τεχεράνη προσπαθεί να υποβαθμίσει την επίθεση του Ισραήλ με ιρανό αξιωματούχο να σημειώνει στο Reuters ότι η Τεχεράνη δεν σχεδιάζει άμεσα αντίποινα, καθώς δεν αναγνωρίζει τα χτυπήματα ως επίθεση, αλλά ως «διείσδυση». Ομως οι φόβοι για κλιμάκωση και διεύρυνση της σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή έχουν αυξηθεί, με τους περισσότερους αναλυτές να προειδοποιούν ότι μια ευρύτερη σύγκρουση θα μπορούσε να διαταράξει και τον ενεργειακό εφοδιασμό, και κατ’ επέκταση την παγκόσμια οικονομία.
Η μπάλα στο γήπεδο του Ιράν
Τι θα κάνει στη συνέχεια η Τεχεράνη θα καθορίσει τον ευρύτερο οικονομικό αντίκτυπο. Το πιο πιθανό σενάριο είναι η αποφυγή της κλιμάκωσης μέσω μιας άλλης άμεσης επίθεσης στο Ισραήλ. Το αποτέλεσμα; Περισσότεροι από έξι μήνες βίας στη Μέση Ανατολή έχουν δείξει ότι ένας πόλεμος που περιορίζεται στη Γάζα και την Ερυθρά Θάλασσα μπορεί να είναι καταστροφικός σε ανθρώπινο επίπεδο και για τις περιφερειακές οικονομίες, αλλά έχει περιορισμένο αντίκτυπο στις προμήθειες πετρελαίου, και επομένως στην παγκόσμια ανάπτυξη, τον πληθωρισμό και τα επιτόκια σχολιάζει ο Ziad Daoud επικεφαλής οικονομολόγος αναδυόμενων αγορών του Bloomberg Economics.
Τα ομόλογα μπορεί να σημειώσουν ράλι στην Ευρώπη και, μαζί με τα κρατικά ομόλογα, θα αποτελέσουν το καταφύγιο επιλογής των επενδυτών. Το αργό πετρέλαιο θα επωφεληθεί επίσης, αν και το όποιο ράλι θα οδηγηθεί περισσότερο από τις ανησυχίες για την προσφορά, δεδομένου του γεωγραφικού επίκεντρου της σύγκρουσης. Τα γερμανικά και αμερικανικά κρατικά ομόλογα αναδείχθηκαν κορυφαία επιλογή των επενδυτών σε μια συνολική μελέτη των καταφυγίων το 2020 κατά την πανδημία Covid-19. Δεν αποκλείεται αυτό να επαναληφεί αν η σύγκρουση κορυφωθεί – με εξαίρεση τον χρυσό και, ίσως σε μικρότερο βαθμό, το ελβετικό φράγκο εκτιμά ο Ven Ram της Cross-Assets στο Ντουμπάι.
Ο εφιάλτης του μαύρου χρυσού και τα Στενά του Ορμούζ
Παρά τις επιθέσεις του Ιράν και του Ισραήλ το πετρέλαιο δεν εκτοξεύτηκε στα 100 δολ το βαρέλι όπως πολλοί προέβλεπαν όμως το τι θα συμβεί στη συνέχεια είναι άγνωστο. Το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι το Ιράν ελέγχει θεωρητικά τα στενά του Ορμούζ. Το μεγαλύτερο μέρος της ροής πετρελαίου στην αγορά διέρχεται από εδώ, περίπου 15 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, από περίπου τα 40 εκατομμύρια βαρέλια που διακινούνται και τα 102 που καταναλώνονται. Το θαλάσσιο πέρασμα που συνδέει τον Περσικό Κόλπο με τον Κόλπο του Ομάν, αποτελεί ένα γεωγραφικό σημείο στρατηγικής σημασίας λόγω και των τεράστιων ποσοτήτων πετρελαίου που διακινεί που υπολογίζονται στο 1/5 του παγκόσμιου εμπορίου.
Η Τεχεράνη είναι ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς πετρελαίου στον κόσμο ,αφού η παραγωγή ιρανικού αργού έχει αυξηθεί περισσότερο από 20% τα τελευταία δύο χρόνια στα 3,4 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα» και αντιπροσωπεύει περίπου το 3,3% της παγκόσμιας προσφοράς. «Το Ιράν είναι ο τέταρτος μεγαλύτερος παραγωγός εντός του ΟΠΕΚ. που θα μπορούσε να προκαλέσει απώλεια της προσφοράς πετρελαίου μεταξύ 500.000 και 1 εκατομμυρίου βαρελιών την ημέρα», επισημαίνουν οι ειδικοί της ING. Αυτή η απώλεια παραγωγής θα σήμαινε ότι η αγορά πετρελαίου θα παραμείνει ελλειμματική για το υπόλοιπο του έτους.
Πώς αντέδρασαν οι αγορές
Η μέρα ξεκίνησε με τα βλέμματα όλου του κόσμου στη Μέση Ανατολή, καθώς τα διεθνή ΜΜΕ έπαιζαν πρώτη είδηση ανεπιβεβαίωτες αναφορές για ισραηλινό χτύπημα κατά του Ιράν ως αντίποινα για την επίθεση της περασμένης εβδομάδας. Όπως ήταν αναμενόμενο, οι τελευταίες εξελίξεις έκαναν τις αγορές να αντιδράσουν άμεσα με ισχυρές απώλειες στους ασιατικούς δείκτες (-3% στο Τόκιο) και μεγάλη άνοδο στις τιμές του πετρελαίου, όπου το brent ξεπέρασε τα 90 δολ/βαρέλι και ο χρυσός έφτασε σε νέο ιστορικό υψηλό.
Τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια βρέθηκαν κι αυτά στο κόκκινο, ολοκληρώνοντας μια εβδομάδα κατά την οποία η κλιμάκωση των εντάσεων στη Μέση Ανατολή και η αναπροσαρμογή των προσδοκιών για τα επιτόκια βρέθηκαν στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος.
Ο περιφερειακός δείκτης Stoxx 600 ήταν 0,6% χαμηλότερα στις πρώτες συναλλαγές, με τις βιομηχανικές και κατασκευαστικές μετοχές να υποχωρούν κατά 1,3%. Μετά από ένα ισχυρό ξεκίνημα στο 2024, ο δείκτης οδεύει προς την πρώτη μηνιαία του απώλεια από τον Οκτώβριο.
Αυτή την ώρα οι απώλειες περιορίζονται σε 0,41% στις 497,65 μονάδες.
Στις κυριότερες αγορές, ο βρετανικός FTSE 100 με απώλειες 0,41%, ο γερμανικός DAX χάνει 0,49%, ο γαλλικός CAC 40 στο -0,33%, ο ιταλικός FTSE MIB υποχωρεί κατά 0,32% και ο ισπανικός ΙΒΕΧ 35 κατά 0,66%.
Ισχυρά κέρδη για το πετρέλαιο
Το brent εκτινάχθηκε πάνω από τα 90 δολάρια το βαρέλι ενισχυόμενο κατά 3%, λόγω των ανησυχιών για το ενδεχόμενο μιας ευρύτερης περιφερειακής σύγκρουσης που θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τον εφοδιασμό με αργό. Αυτή την ώρα ωστόσο το brent υποχωρεί κατά 0,45% στα 86,62 δολ. και το WTI στα 82,33 δολ/βαρέλι με πτώση 0,48%
Νέο ρεκόρ κατέγραψε ο χρυσός
Τα ασφαλή επενδυτικά καταφύγια αυξήθηκαν μετά τις ανεπιβεβαίωτες αναφορές για εκρήξεις στο Ιράν.
Οι τιμές spot του χρυσού εκτινάχθηκαν σε νέο ιστορικό υψηλό στα 2.411,09 δολ/ ουγγιά, ενώ το γεν ενισχύθηκε κατά 0,45% στα 153,93 έναντι του αμερικανικού δολαρίου.
Οι τιμές του bitcoin υποχώρησαν κατά 1,44% στα 60.186 δολάρια, σύμφωνα με τα στοιχεία της Coin Metrics.
Πριν λίγο ωστόσο ο χρυσός υποχώρησε στα 2.395 δολ/ουγγιά, το γεν στα 154,52 ανά δολάριο, ενώ το bitcoin ενισχύθηκε στα 64.827 δολάρια.
Οι επενδυτές παρακολουθούν επίσης μια πληθώρα σχολίων σχετικά με την πορεία των επιτοκίων που προκύπτουν από τις εαρινές συνεδριάσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στη Νέα Υόρκη.
Το μέλος με δικαίωμα ψήφου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Φρανσουά Βιλερουά ντε Γκαλό δήλωσε στο CNBC χθες Πέμπτη ότι το ίδρυμα θα πρέπει να μειώσει τα επιτόκια τον Ιούνιο για να αποφύγει να μείνει πίσω από την καμπύλη του πληθωρισμού, σε ένα μήνυμα που απηχούσε την πρόεδρο της ΕΚΤ .
Ωστόσο, οι αγορές έχουν γίνει σημαντικά λιγότερο σίγουρες ότι θα υπάρξει μείωση των επιτοκίων τον Ιούνιο από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ ή την Τράπεζα της Αγγλίας, μετά από δύο θερμότερες από το αναμενόμενο εκτυπώσεις πληθωρισμού.
Στην Ασία, ο σταθμισμένος δείκτης της Ταϊβάν ηγήθηκε των απωλειών στην Ασία , υποχωρώντας κατά 3,81% και κλείνοντας στις 19.527,12 μονάδες, το χαμηλότερο επίπεδό του εδώ και πάνω από ένα μήνα, καθώς οι περισσότερες μεγάλες αγορές της περιοχής υποχώρησαν εν μέσω της κλιμάκωσης των εντάσεων .
Τα futures των αμερικανικών μετοχών υποχώρησαν περισσότερο από 1%, προτού ανακάμψουν επίσης ελαφρώς.
Ο ιαπωνικός δείκτης Nikkei 225 υποχώρησε κατά 2,66%, περιορίζοντας τις προηγούμενες απώλειες και τερματίζοντας στις 37.068,35 μονάδες, ενώ ο ευρύτερος δείκτης Topix υποχώρησε κατά 1,91% στις 2.626,32 μονάδες. Σε εβδομαδιαία βάση, ο Nikkei έχασε 3,65%.
Στο μεταξύ, η Ιαπωνία δημοσίευσε τα στοιχεία για τον πληθωρισμό του Μαρτίου, με το συνολικό ποσοστό πληθωρισμού να διαμορφώνεται στο 2,7%, από 2,8% που ήταν τον Φεβρουάριο.
Ο δομικός πληθωρισμός- ο οποίος αφαιρεί τις τιμές των νωπών τροφίμων – διαμορφώθηκε στο 2,6%, σύμφωνα με τις προσδοκίες των οικονομολόγων που συμμετείχαν σε δημοσκόπηση του Reuters.
Ο Kospi της Νότιας Κορέας σημείωσε πτώση 1,63%, τερματίζοντας στις 2.591,86 μονάδες, ενώ ο Kosdaq της μικρής κεφαλαιοποίησης έκλεισε 1,61% χαμηλότερα και στις 841,91 μονάδες.
Στην Αυστραλία, ο S&P/ASX 200 έχασε 0,98%, τερματίζοντας στις 7.567,3 μονάδες και σημειώνοντας την έκτη συνεδρίαση με απώλειες σε επτά ημέρες.
Ο δείκτης Hang Seng του Χονγκ Κονγκ υποχώρησε κατά 1,05%, ενώ ο δείκτης CSI 300 της ηπειρωτικής Κίνας υποχώρησε κατά 0,77%.
Διαβάστε ακόμη
Τι φοβίζει τον Απόστολο Βακάκη και η μεταβλητή για τη μερισματική πολιτική της Jumbo
Φόβοι για ενεργειακή κρίση εξαιτίας της σύγκρουσης Ισραήλ – Ιράν
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ