Η ώρα της δοκιμασίας για το αν ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερτογάν εννοούσε πραγματικά τα όσα είχε δηλώσει μετεκλογικά περί νέας οικονομικής και νομισματικής ρότας για τη χώρα έφτασε και θα αποδειχτεί στην πράξη μέσα από τη σημερινή συνεδρίαση της Κεντρικής Τράπεζας της Τουρκίας, της πρώτης μετά τη μεγάλη όσο και απρόσμενη εκλογική του νίκη, το Μάιο.
Με θεματοφύλακες της αλλαγής αυτής δύο έμπειρους, πρώην τραπεζίτες της Wall Street, την Χαβιζέ Γκαγιέ Ερκάν στην κεφαλή της κεντρικής τράπεζας και τον Μεχμέτ Σιμσέκ στο τιμόνι του υπουργείου Οικονομικών, διεθνείς αναλυτές και θεσμικοί παίκτες ποντάρουν εδώ και μέρες στο πολυπόθητο τέλος της ανορθόδοξης αρχής των Erdoganomics και στην απαρχή μιας νέας τροχιάς ομαλοποίησης της νομισματικής πολιτικής. Όμως, αυτό είναι και το μόνο σημείο στο οποίο συμφωνούν, καθώς οι αποκλίσεις ανάμεσα στο προβλεπόμενο ύψος της αύξησης των επιτοκίων είναι εντυπωσιακές.
Επισκόπηση που διενήργησε η ίδια η κεντρική τράπεζα προ ημερών μεταξύ παραγόντων της αγοράς και αναλυτών κατέληξε στο συμπέρασμα πως περιμένουν τουλάχιστον διπλασιασμό των επιτοκίων από το 8,5% που είναι σήμερα στο 17%. Όμως, η πρόβλεψη αυτή φαντάζει άκρως μετριοπαθής αν λάβουμε υπόψη τις εκτιμήσεις ξένων οίκων.
Ενδεικτικά, η Bank of America περιμένει αύξηση στο 25%, ωστόσο η Goldman Sachs Group κρατά τα πρωτεία προβλέποντας θεαματικό άλμα 31,5 μονάδων που θα ανεβάσει το βασικό επιτόκιο στο 40%!
Πάντως, κατά μέσο όρο οι εκτιμήσεις κινούνται γύρω στο 20% (αυτό έδειξε και δημοσκόπηση του πρακτορείου Reuters), που και πάλι θα είναι αρκετά χαμηλό σε σχέση με τα επίπεδα του πληθωρισμού που επίσημα βρίσκεται στο 40% και ανεπίσημα καταγγέλλεται ότι κινείται σε υπερδιπλάσια επίπεδα.
Ουσιαστικά το πόσο δυναμικά ή προσεκτικά θα κινηθεί το συμβούλιο έχει να κάνει με μια σειρά παράγοντες που δεν έχουν να κάνουν μόνο με τα οικονομικά δεδομένα, αλλά και με τα πολιτικά, παρά το γεγονός ότι επισήμως τουλάχιστον η κεντρική τράπεζα αποτελεί ανεξάρτητο όργανο και δεν λαμβάνει τις αποφάσεις της με βάση τις… βουλές του «σουλτάνου».
Ο Ερντογάν έχει δείξει ανεκτικός στο να δει τη στρατηγική που εφάρμοσε την τελευταία διετία να ανατρέπεται άρδην, όμως παραμένει ερωτηματικό πόσο δεκτικός θα είναι στη δραστική διαγραφή της. Και βέβαια απομένει να φανεί πόσο υπομονετικός θα είναι με την αλλαγή αυτή, αν δεν δει γρήγορα τα αποτελέσματα που θα ήθελε. Δεν φημίζεται, εξάλλου, για την υπομονή του…
Δεν είναι τυχαίο ότι έχει αποφύγει μέχρι τώρα να κάνει άμεσες δηλώσεις για την προοπτική έναρξης ενός ανοδικού κύκλου των επιτοκίων, αφήνοντας όμως τον συνέταιρο του να το κάνει. Σε δηλώσεις του χθες ο υπερεθνικιστής Ντεβλέτ Μπαχτσελί υποστήριξε ότι η κυβέρνηση θα πρέπει να υιοθετήσει επώδυνα μέτρα για την ανάκαμψη της οικονομίας, συμπεριλαμβανομένης της αύξησης των επιτοκίων, με τους αναλυτές να σχολιάζουν πως ο ηγέτης των Γκρίζων Λύκων ανέλαβε να πει δημοσίως αυτό που ο Ερντογάν δεν θέλει να καταγραφεί on camera να δηλώνει εκθέτοντας έτσι την ίδια την αποτυχία του.
Δεν ήταν, άλλωστε, μια αποτυχία πολιτική, αλλά οικονομική και λίαν επώδυνη για την τουρκική κοινωνία. Η υπερβολική χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής ευτέλισε την λίρα και έφερε ένα ιστορικό κύμα ακρίβειας που «γονάτισε» τα νοικοκυριά.
Η δε, προσπάθεια των κρατικών ταμείων και της κεντρικής τράπεζας να ανακόψουν, μάταια όπως αποδείχτηκε, την ελεύθερη πτώση του εθνικού νομίσματος κόστισε πάνω από 200 δισ. δολάρια μέσα στους τελευταίους 18 μήνες, μόνο 23 δισ. από τις αρχές της χρονιάς, από τα «ζεστά» αποθεματικά σε ξένο συνάλλαγμα, χρήματα που θα μπορούσαν να δαπανηθούν στην οικονομία, στην κοινωνία βέβαια στην ανοικοδόμηση των περιοχών που καταστράφηκαν από τους σεισμούς.
Όσον αφορά στην αποτελεσματικότητα των εν λόγω μέτρων στήριξης, αυτή φαίνεται στο ταμπλό των ισοτιμιών με την τουρκική λίρα να παραμένει μειωμένη κατά πάνω από 20% μόνο για τη φετινή χρονιά, διατηρώντας σταθερά τον θλιβερό τίτλο του νομίσματος με τη δεύτερη χειρότερη επίδοση παγκοσμίως μεταξύ των αναπτυσσόμενων αγορών μετά το πέσο της (πρακτικά χρεοκοπημένης) Αργεντινής.
Η ίδια η Χαφιζέ Γκαγέ Ερκάν που καλείται κυριολεκτικά «να βγάλει τα κάστανα από τη φωτιά» έχει μιλήσει ελάχιστα, αφότου δέχτηκε να καθίσει στην «ηλεκτρική καρέκλα» της προεδρίας της κεντρικής τράπεζας. Οπότε απομένει να φανεί αν θα το κάνει σήμερα, δίδοντας μια καλύτερη εικόνα για τις προθέσεις της και την κατεύθυνση που θέλει να δώσει στην Τράπεζα προκειμένου να ικανοποιήσει τις αγορές και τους ξένους. Όμως, γνωρίζει καλά ότι ο Ερντογάν έχει ελάχιστη υπομονή με τους κεντρικούς τραπεζίτες, έχοντας αλλάξει συνολικά πέντε διοικητές μέσα σε τέσσερα χρόνια, πόσο μάλλον με την ίδια και την τολμηρή πρόθεση της να διαγράψει την επιτοκιακή πολιτική της προηγούμενης διετίας.
Το ίδιο βέβαια ισχύει με τον Μεχμέτ Σιμσέκ, ο οποίος καλείται να συμπληρώσει την στροφή της Τουρκίας με τη χάραξη μιας νέας οικονομικής πολιτικής.
Ο ίδιος σε συνάντηση που είχε την περασμένη Παρασκευή με κορυφαίους παράγοντες και τραπεζίτες της αγοράς υποστήριξε ότι θέλει να κινηθεί προσεκτικά προκειμένου να αποφύγει απρόσμενες παρενέργειες, κάτι που περιλαμβάνει και το ρίσκο μιας απότομης, μεγάλης αύξησης στο κόστος δανεισμού. Όμως, αυτό επίσης έχει τον κίνδυνο να μην φέρει γρήγορα τα απτά αποτελέσματα που περιμένει και απαιτεί το αφεντικό του…
Διαβάστε ακόμη:
Πώς «τσιμπάει» η εφορία infuencer και όσους «επιχειρούν» μέσω social media
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ