Καθώς η παγκόσμια αγορά αναμένει τις αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας την επόμενη εβδομάδα για τα επιτόκια, εν μέσω γενικευμένης γεωπολιτικής και οικονομικής αβεβαιότητα, οι ανά τον κόσμο οικονομολόγοι, αναλυτές και κρατικοί αξιωματούχοι προσπαθούν να λύσουν την «εξίσωση Τραμπ» σε σχέση με τους δασμούς που έχει εξαγγείλει και τις συνέπειές τους.
Η εξίσωση, είναι ακόμα πιο δύσκολη καθώς ο επόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ που αναλαμβάνει καθήκοντα στις 20 Ιανουαρίου είναι παροιμιωδώς απρόβλεπτος, κάτι που κάνει κάθε πρόβλεψη παρακινδυνευμένη.
Επομένως, οι προβλέψεις για τις συνέπειες των δασμών Τραμπ στα επιτόκια και στην ισοτιμία ευρώ/δολαρίου είναι κατ΄εξοχήν αβέβαιες και αντιφατικές, κι αυτό σημαίνει ότι και τα κέρδη για όσους πάρουν τις σωστές θέσεις θα είναι μεγάλα, όπως και οι ζημιές για όσους βρεθούν στη λάθος πλευρά της αγοράς.
Το βασικό σενάριο είναι ότι το δολάριο θα ενισχυθεί καθώς η FED θα αναγκαστεί να κρατήσει ψηλά ή να αυξήσει τα επιτόκια, για να αντιμετωπίσει τον πληθωρισμό που θα αυξηθεί λόγω της ανόδου των τιμών, λόγω των δασμών που θα μπουν στα εισαγόμενα προϊόντα. Και ότι αντιστρόφως, το ευρώ θα πέφτει γιατί η ΕΚΤ θα κατεβάσει ταχύτερα τα επιτόκια για να στηρίξει την οικονομία η οποία θα φρενάρει λόγω της μείωσης των εξαγωγών εξαιτίας των δασμών στις ΗΠΑ.
Η οικονομία της ευρωζώνης πράγματι βρίσκεται σε δύσκολη θέση, καθώς ο πληθωρισμός υποχωρεί αλλά η ανάπτυξη είναι υποτονική. Ο ετήσιος ρυθμός πληθωρισμού στην Ευρωζώνη επιταχύνθηκε για δεύτερο μήνα στο 2,3% τον Νοέμβριο του 2024 από 2% τον Οκτώβριο, αλλά αυτή η αύξηση στο τέλος του έτους, όμως, ήταν αναμενόμενη σε μεγάλο βαθμό λόγω των επιδράσεων βάσης, καθώς οι περσινές απότομες μειώσεις στις τιμές της ενέργειας δεν λαμβάνονται πλέον υπόψη στους ετήσιους ρυθμούς.
Έτσι, η κυρίαρχη εκτίμηση είναι ότι η ΕΚΤ θα χρειαστεί να υιοθετήσει μια πιο διευκολυντική στάση νομισματικής πολιτικής, να μειώσει δηλαδή τα επιτόκια περισσότερο από ότι αρχικά σχεδίαζε, για να αντιμετωπίσει τις συνέπειες των δασμών τους οποίους ο Ντόναλντ Τραμπ με κάθε ευκαιρία διαβεβαιώνει ότι θα υιοθετήσει στις εισαγωγές των ΗΠΑ.
Η πρόεδρος της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ έχει δηλώσει ότι : «Ο ρυθμός θα καθοριστεί με βάση στοιχεία που αφορούν την προοπτική προς τα πίσω και προς τα εμπρός… Πρέπει να παραμείνουμε σε επαγρύπνηση», ένα ξεκάθαρο μήνυμα ότι η ΕΚΤ βρίσκεται σε αβεβαιότητα, καθώς οι ενδείξεις είναι απρόβλεπτες.
Έτσι, πολλοί αναλυτές προβλέπουν ότι η ΕΚΤ θα συνεχίσει την τάση μείωσης των επιτοκίων της και ότι μέσα στον επόμενο χρόνο το βασικό επιτόκιο με το οποίο δέχεται καταθέσεις από τις εμπορικές τράπεζες της ευρωζώνης να μειωθεί κάτω και από το 2%, στο 1,75%.
Την επόμενη εβδομάδα, οι τρέχουσες προβλέψεις δείχνουν ότι το βασικό επιτόκιο καταθέσεων θα μπορούσε να μειωθεί από 3,25% σε 3%. Οι προσδοκίες της αγοράς, όπως αποτυπώνονται στις τιμές των ομολόγων δείχνουν 50% πιθανότητα η ΕΚΤ την επόμενη εβδομάδα να μειώσει το επιτόκιο κατα 0,5 ποσοστιαία μονάδα, για να καλύψει τις αυξημένες πιθανότητες οικονομικής στασιμότητας λόγω του πλήγματος που θα υποστούν οι ευρωπαϊκές εξαγωγές από τους αμερικανικούς δασμούς.
Η Goldman Sachs αναθεώρησε ήδη τις προβλέψεις της, αναμένοντας πλέον περαιτέρω μειώσεις επιτοκίων για να προσαρμοστεί η ευρωζώνη στην επιβράδυνση της οικονομίας. Προβλέπει ότι εάν ο πληθωρισμός συνεχίσει να μειώνεται, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ακόμη πιο επιθετικά μέτρα χαλάρωσης από την ΕΚΤ.
Με τα δεδομένα αυτά, υπάρχει αυξανόμενη συναίνεση μεταξύ των αναλυτών ότι βραχυπρόθεσμα το ευρώ μπορεί να πέσει σε σχέση με το δολάριο, αλλά υπάρχουν πλέον προβλέψεις μεσοπρόθεσμα μπορεί να συμβεί το αντίθετο.
Ενδιαφέρον έχει η πρόβλεψη που διατύπωσε ο επιδραστικός Αμερικανός οικονομολόγος Μπάρι Άιχενγκριν (Barry Eichengreen) με άρθρο του στους Financial Times, ότι ενώ βραχυπρόθεσμα το δολάριο μπορεί να ενισχυθεί λόγω των δασμών Τραμπ και η ισοτιμία 1 προς ένα είναι ένα πιθανό σενάριο, μεσοπρόθεσμα η τάση μπορεί να αντιστραφεί.
Όπως γράφει ο Eichengreen η επιβολή δασμών στις ΗΠΑ αρχικά θα ενισχύσει τον πληθωρισμό και θα αναγκάσει την FED να ανεβάσει τα επιτόκια με αποτέλεσμα να ενισχυθεί το δολάριο. Αλλά αργότερα, οι δασμοί θα δημιουργήσουν ένα σοκ στην αμερικανική παραγωγή η οποία θα πιεστεί και από τα υψηλότερα επιτόκια αλλά και από την κατάργηση των «πράσινων» κρατικών επιδοτήσεων (Inflation Reduction ACT του Μπάιντεν). Όλα αυτά θα γυρίσουν σε βάρος της ισοτιμίας του δολαρίου, καταλήγει ο Άιχενγκριν.
Άλλοι αναλυτές, αμφισβητούν επίσης το βασικό σενάριο ότι η FED θα ανεβάζει τα επιτόκια λόγω πληθωρισμού, ενώ η ΕΚΤ θα τα κατεβάζει λόγω ύφεσης. Το σκεπτικό τους είναι ότι οι δασμοί Τραμπ θα ανεβάσουν τον πληθωρισμό και στην Ευρώπη, όχι μόνο στις ΗΠΑ, αφού και οι ευρωπαϊκές χώρες θα αναγκαστούν να ανεβάσουν τους δικούς τους δασμούς. Σε ένα τέτοιο οικονομικό περιβάλλον η ΕΚΤ δεν θα μπορεί να κατεβάσει τα επιτόκια και τότε η Ε.Ε. θα βρεθεί στο χειρότερο σενάριο, δηλαδή και ύφεση ή στασιμότητα αλλά και πληθωρισμός, ήτοι στασιμοπληθωρισμός.
Ας δούμε τι προβλέπουν ορισμένες επενδυτικές εταιρείες και επενδυτικές τράπεζες.
– Η Citigroup έχει υιοθετήσει μια ιδιαίτερα προσεκτική στάση, προβλέποντας ότι η ισοτιμία ευρώ/δολαρίου θα μπορούσε να πέσει γύρω στο 1,02 μέσα στους επόμενους 6-12 μήνες. Η πρόβλεψη αυτή οφείλεται στις προσδοκίες για συνεχιζόμενη οικονομική αδυναμία στην Ευρώπη, η οποία θα μπορούσε να εμποδίσει οποιαδήποτε πιθανή ανάκαμψη του ευρώ.
– Η Goldman Sachs κινείται στο ίδιο μοτίβο, υποδεικνύοντας ότι παρά ορισμένους θετικούς δείκτες, οι διαρθρωτικές αδυναμίες στην οικονομία της ευρωζώνης θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε συνεχείς πιέσεις στο ευρώ.
– Η Wells Fargo υιοθετεί επίσης αρνητικές προοπτικές για την ευρωπαϊκή οικονομία, προβλέποντας ότι οι έρευνες επενδυτικού κλίματος υποδεικνύουν συνεχιζόμενες προκλήσεις που θα επιβαρύνουν και τα δύο νομίσματα, με τις προβλέψεις να υποδηλώνουν ένα πιο αδύνατο ευρώ μέχρι τις αρχές του 2024.
Πολλοί αναλυτές συνδέουν την προσδοκία περαιτέρω μειώσεων των επιτοκίων της ΕΚΤ με τις αποδόσεις των ευρωπαϊκών κρατικών ομολόγων που έχουν αρχίσει να υποχωρούν. Αλλά και με τις γεωπολιτικές εντάσεις στην Ανατολική Ευρώπη και τις αυξανόμενες τιμές της ενέργειας που δημιουργούν πρόσθετους κινδύνους για την οικονομία της ευρωζώνης.
Διαβάστε ακόμη
Γιατί αυξάνουν τις χρηματοδοτήσεις στη ναυτιλία οι ελληνικές τράπεζες
Η αγορά των Airbnb στο κέντρο της Αθήνας «αλλάζει χέρια»
Μετακλητοί εργαζόμενοι: Τα προβλήματα που αναδεικνύουν οι ελληνικές επιχειρήσεις (pics)
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα