Πρωτοφανείς καταστάσεις διαμορφώνονται στην διεθνή αγορά πετρελαίου, καθώς η τιμή των συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης πετρελαίου (futures) του μηνός Μαΐου έπεσε σε αρνητικό επίπεδο, στα -36 δολάρια.
Η πτώση αυτή οφείλεται στο συνδυασμό της μεγάλης υποχώρησης στην τιμή του μαύρου χρυσού την οποία έχουν προκαλέσει οι προσδοκίες για σημαντική ύφεση στην παγκόσμια οικονομία (και επομένως χαμηλή ζήτηση πετρελαίου) και ενός κερδοσκοπικού παιχνιδιού στο οποίο παγιδεύτηκαν επενδυτές οι οποίοι είχαν αγοράσει τα futures Μαΐου με σκοπό να τα πουλήσουν ακριβότερα πριν τη λήξη τους.
Η μεγάλη υποχώρηση της ζήτησης και η πτώση των τιμών έχει αυξήσει τα αποθέματα των παραγωγών και το κόστος αποθήκευσης στις ΗΠΑ, με αποτέλεσμα οι παραγωγοί να έχουν τον κίνδυνο να μείνουν με πετρέλαιο στα χέρια τους το οποίο δεν θα μπορούν να διαθέσουν στην αγορά την ίδια στιγμή που οι χώροι αποθήκευσης θα εξαντλούνται.
Μετά τη μεγάλη πτώση ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε σχέδια για να θέσει στη διάθεση της αγοράς του ομοσπονδιακούς χώρους αποθήκευσης για τα στρατηγικά αποθέματα πετρελαίου.
Το αμερικανικό πετρέλαιο είναι πιο ευαίσθητο στο ζήτημα της αποθήκευσης σε σχέση με το Brent της Βόρειας Θάλασσας, η τιμή του οποίου «κρατά» καλύτερα, καθώς η διάθεσή του μέσω τάνκερ επιτρέπει έναν πιο ευέλικτο επαναπροσατολισμός των αποθεμάτων σε αγορές που έχουν ζήτηση.
Η κατάσταση αυτή έφτασε στα άκρα χθες με το παιχνίδι των συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης (futures) καθώς κάποιοι παίκτες της αγοράς που είχαν πρόσβαση σε χώρους αποθήκευσης επιχείρησαν να αγοράσουν φθηνά πετρέλαιο από ανταγωνιστές που δεν είχαν χώρους αποθήκευσης και να πουλήσουν ακριβότερα τους επόμενους μήνες.
Όμως τα futures Μαΐου, λήγουν σήμερα και οι επενδυτές θα έπρεπε να τα «ξεφορτωθούν» πριν τη λήξη, με αποτέλεσμα η τιμή τους να καταρρεύσει σε αρνητικά επίπεδα (-36 δολάρια, ενώ είχαν γίνει συναλλαγές και σε -40 δολάρια), κάνοντας χειρότερη την πτώση και δημιουργώντας μια εικόνα υπερ-πανικού.
Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης (futures) είναι σε μηνιαία βάση και δίνουν τη δυνατότητα στον κάτοχό τους να παραλάβει μια ποσότητα πετρελαίου στο μέλλον σε προσυμφωνημένη τιμή. Στο μεταξύ, το ίδιο το συμβόλαιο είναι αντικείμενο διαπραγμάτευσης, ως χρηματιστηριακό προϊόν.
Κάποιοι επενδυτές που έπαιξαν με τα συμβόλαια Μαΐου, έπρεπε να τα πουλήσουν μέχρι σήμερα, διαφορετικά θα έπρεπε να παραλάβουν τις ποσότητες πετρελαίου που αντιστοιχούν στο συμβόλαιο. καθώς η εκκαθάριση των συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης γίνεται με φυσικό τρόπο (ο κάτοχος παραλαμβάνει πετρέλαιο και όχι το αντίστοιχο ποσό σε χρήματα). Επειδή οι επενδυτές που έπαιξαν με τα συμβόλαια αυτά είναι χρηματιστές και, ασφαλώς, δεν είχαν κανένα λόγο να παραλάβουν πετρέλαιο, αλλά ούτε και χώρους αποθήκευσης, έσπευσαν να ξεφορτωθούν τα συμβόλαια με κάθε τρόπο.
Κατά τα άλλα η τιμή του πετρελαίου, ασφαλώς, δεν έχει καταρρεύσει σε αρνητικά επίπεδα, αυτό αφορά μόνο τα futures του Μαΐου. Το συμβόλαιο του Ιουνίου, για παράδειγμα είναι στα 21 δολάρια ανά βαρέλι.
Οι στρεβλώσεις στην αγορά πετρελαίου πάντως παραμένουν και δεν μπορούν να αποκλείσουμε να συμβεί κάτι παρόμοιο τους επόμενους μήνες, επειδή συγκρούονται αντίρροπες δυνάμεις, από τη μια η επερχόμενη ύφεση που ρίχνει τις τιμές και από την άλλη οι συμφωνίες περικοπής της παραγωγής από τον ΟΠΕΚ.
Παρά τη συμφωνία για μείωση της παγκόσμιας παραγωγής κατά 10% οι τιμές συνεχίζουν να υποχωρούν λόγω των φόβων ότι το πρόβλημα του κορωνοϊού δεν θα ξεπεραστεί γρήγορα και οι οικονομίες δεν θα «ανοίξουν» σύντομα.
Πάντως η τιμή του βαρελιού του West Texas Intermediate (WTI) προς παράδοση τον Μάιο ανέκαμψε σήμερα στην αγορά της Ασίας, επανερχόμενο μετά την έναρξη των συναλλαγών λίγο πάνω από το μηδέν. Η τιμή του ανερχόταν λίγο μετά το άνοιγμα της αγοράς στο 0,56 δολάριο, έναντι των -37,63 δολαρίων, της τιμής χωρίς ιστορικό προηγούμενο στην οποία είχε κλείσει χθες βράδυ στη Νέα Υόρκη.