Την περασμένη εβδομάδα αναλυτές, επενδυτές και διεθνή οικονομικά μέσα ενημέρωσης εστίασαν σε ένα μεγάλο παράδοξο που εμφανίστηκε στην αγορά. Παρότι ο πληθωρισμός στις ΗΠΑ ανεβαίνει -και έχει ήδη φτάσει στο υψηλότερο σημείο δεκαετιών- οι τιμές των ομολόγων ανεβαίνουν κι αυτές, ενώ «κανονικά» θα έπρεπε να συμβαίνει το αντίστροφο.
Συμβαίνει κάτι που «δεν φαίνεται», το οποίο μάλιστα μπορεί να κρύβει κάποια άλλη απροσδόκητη ανατροπή στην αγορά; Έχουν αλλάξει οι κανόνες της αγοράς; Ή τελικά ο πληθωρισμός θα «σβήσει» σύντομα, όπως επιμένει η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (FED) το τελευταίο διάστημα.
Στις ΗΠΑ οι τιμές καταναλωτή ανέβηκαν 0,9% τον Ιούνιο, σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα και ο τιμάριθμος διαμορφώθηκε στο +5,4% σε ετήσια βάση, το υψηλότερο ποσοστό τα τελευταία 13 χρόνια.
Κι όμως, ύστερα από μια μικρή πτώση, οι τιμές των ομολόγων ανέβηκαν, συμπιέζοντας την απόδοση (η οποία κινείται αντίστροφα από την τιμή) του δεκαετούς τίτλου στο 1,3%, από 1,75% που ήταν το Μάρτιο.
Υπό κανονικές συνθήκες, όταν ο πληθωρισμός ανεβαίνει, παρασύρει προς τα πάνω και τα επιτόκια και τις αποδόσεις των ομολόγων, οι επενδυτές πουλάνε ομόλογα και οι τιμές με τις οποίες είναι υπό διαπραγμάτευση στην αγορά υποχωρούν, ενώ αντιθέτως οι αποδόσεις τους ανεβαίνουν (σ.σ. ένα ομόλογο αξίας 100 ευρώ με κουπόνι-τόκο 5 ευρώ έχει απόδοση 5%, αλλά εάν τιμή του πέσει στα 50 ευρώ η απόδοση με τον ίδιο τόκο θα είναι 10%).
Όμως το τελευταίο διάστημα οι κανόνες της αγοράς έχουν διαταραχθεί από τις τεράστιες ποσότητες νέου χρήματος που διοχετεύουν οι κεντρικές τράπεζες στην αγορά.
Η FED δημιουργεί κάθε μήνα 120 δισ. δολάρια με τα οποία αγοράζει κρατικά ομόλογα και ομόλογα που έχουν ενέχυρο στεγαστικά δάνεια. Η ζήτηση για ομόλογα την οποία δημιουργεί η FED κρατά ψηλά τις τιμές των ομολόγων και συμπιέζει τις αποδόσεις.
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, από την πλευρά της, κάνει το ίδιο πράγμα, με ρυθμό 80 δισ. ευρώ το μήνα.
Η εμφάνιση πληθωρισμού υπό φυσιολογικές συνθήκες θα εξανάγκαζε την FED αφενός να μειώσει τις αγορές ομολόγων και αφετέρου να ανεβάσει τα επιτόκια (τα οποία διατηρεί στο 0-0,25%) για να απορροφήσει τις πληθωριστικές πιέσεις.
Όμως η επίσημη άποψη της FED είναι ότι ο πληθωρισμός που εμφανίζεται θα είναι προσωρινός και οφείλεται περισσότερο στο απότομο και μαζικό άνοιγμα της οικονομίας, οι οποίες δημιουργούν ελλείψεις σε κάποια προϊόντα. Είναι επομένως, σύμφωνα με τη FED, οι ελλείψεις (μειωμένη προσφορά) η οποία ανεβάζει τις τιμές, η οποία αργά ή γρήγορα θα εκτονωθεί μαζί με τις πληθωριστικές πιέσεις.
Πράγματι, οι χρηματιστηριακές τιμές διάφορων προϊόντων, από την ξυλεία, μέχρι τα μέταλλα, είχαν σημειώσει ράλι τους τελευταίους μήνες, αλλά έχουν ήδη αρχίσει να ξεφουσκώνουν, ενισχύοντας τις απόψεις περί προσωρινού πληθωρισμού.
Ο πρόεδρος της FED Τζερόμ Πάουελ, δήλωσε ενώπιον του κογκρέσου προ ημερών, πάντως, ότι σε κάθε περίπτωση ότι η ομοσπονδιακή τράπεζα δεν θα αφήσει τον πληθωρισμό να ανέβει για μακρά περίοδο, αξιοποιώντας τα εργαλεία που έχει στη διάθεσή της, αλλά δεν είναι διατεθειμένη να χρησιμοποιήσει τα τελευταία με τρόπο που θα θέσει σε κίνδυνο την ανάκαμψη της οικονομίας. Μετάφραση: Εάν χρειαστεί θα σφίξουμε την νομισματική πολιτική, αλλά όχι προτού εδραιωθεί η ανάκαμψη.
Άρα, εάν ο Πάουελ έχει δίκιο και ο πληθωρισμός είναι όντως προσωρινό φαινόμενο, αυτό θα μπορούσε να εξηγήσει τις κινήσεις των ομολόγων.
Όμως, η παράδοξη συμπεριφορά των ομολόγων, ίσως να έχει και ορισμένες ανησυχητικές εξηγήσεις, σύμφωνα με ορισμένους αναλυτές, οι οποίοι εκτιμούν ότι πίσω από τα τρέχοντα νούμερα του πληθωρισμού, οι αγορές πιθανόν να «βλέπουν» την επαναφορά της στασιμότητας και του αποπληθωρισμού.
Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να συμβεί για παράδειγμα, λόγω δυσμενών εξελίξεων στο μέτωπο της πανδημίας με την μετάλλαξη Δέλτα εφόσον αυτή οδηγήσει σε νέα λοκντάουν, τα οποία θα καθυστερήσουν το πλήρες άνοιγμα της οικονομίας.
Ή, ακόμη, στην περίπτωση που τελικά η FED αναγκαστεί να υιοθετήσει πιο «σφιχτή» νομισματική πολιτική υπό την πίεση των «γερακιών» του Συμβουλίου Νομισματικής Πολιτικής τα οποία το ζητούν εδώ και μήνες.
Το πρόβλημα είναι ότι ακόμη και στην περίπτωση που το καλό σενάριο της ανάκαμψης επιβεβαιωθεί και εδραιωθούν ισχυροί ρυθμοί οικονομικής ανάκαμψης, ουδείς μπορεί να προβλέψει τι είδους αναταράξεις θα φέρει το -επιβαλλόμενο σε μια τέτοια περίπτωση- σφίξιμο της νομισματικής πολιτικής και η σταδιακή απόσυρση της ποσοτικής χαλάρωσης (τύπωμα χρήματος) που τροφοδοτεί την ανοδική κίνηση όλων των αγορών για πάνω από δέκα χρόνια.
Διαβάστε ακόμη:
Συμφωνία στον ΟΠΕΚ+ για την παραγωγή πετρελαίου – Τα «βρήκαν» Σ. Αραβία- Εμιράτα
Πέτσας για υποχρεωτικό εμβολιασμό: Ακολουθούν οι εκπαιδευτικοί