Του Δημήτρη Παφίλα
Όταν το 1942 ένας επενδυτικός τραπεζίτης, ο Sidney Wachtel, παρατήρησε το φαινόμενο του Ιανουαρίου (“January effect”), δηλαδή ότι, οι μετοχές ανεβαίνουν συνήθως το πρώτο μήνα του χρόνου, οι αγορές δεν βρίσκονταν στην σημερινή κατάσταση της υψηλής ρευστότητας. Γενικώς, όμως, και στην Ελλάδα, όπως και στις διεθνείς αγορές ο πρώτος μήνας του χρόνου και ειδικά οι πρώτες ημέρες αλλά και οι συνεδριάσεις μετά τα μέσα του μήνα τείνουν να υποδεικνύουν την τάση της χρονιάς – αν και οι αγορές για να ανεβαίνουν θέλουν κέρδη και βιώσιμη ανάπτυξη.
Τα τέσσερα τελευταία χρόνια, όπως θα δούμε, το «φαινόμενο του Ιανουαρίου» έχει εξαφανιστεί στην Αθήνα καθώς και στις τέσσερις χρονιές σημειώθηκαν απώλειες. Μόνο το 2013 συναντάμε το φαινόμενο του Ιανουαρίου, όταν ο Γενικός Δείκτης ανέβηκε κατά 4,3%.
Πέρυσι, το 2017, ο Γενικός Δείκτης είχε χάσει τον πρώτο μήνα 5,69%, φθάνοντας από τις 646,61 μονάδες στις 611,75 μονάδες.
Το 2016, όχι μόνο δεν σημειώθηκε το «φαινόμενο του Ιανουαρίου», αλλά η αγορά έχασε 12,35% στις συνεδριάσεις του Ιανουαρίου καθώς από τις 621,12 μονάδες ο Γενικός Δείκτης έπεσε στις 552,83 μονάδες.
Μια ακόμα αρνητική χρονιά ήταν το 2015 όταν η αγορά είχε χάσει 15,83% στις πρώτες συνεδριάσεις του χρόνου φθάνοντας στις 721,93 μονάδες από τις 836,24 μονάδες. (σ.σ το 2015 είχαμε τις βουλευτικές εκλογές στις 25 Ιανουαρίου 2015 όταν εξελέγη για πρώτη φορά ο Σύριζα.
Το 2014 ο Γενικός Δείκτης είχε χάσει 4,2% φθάνοντας στις 1.155,81 μονάδες απο τις 1.204,96 μονάδες. Η τελευταία φορά που σημειώθηκε το φαινόμενο του Ιανουαρίου ήταν το 2013 όταν ο Γενικός Δείκτης είχε ανέβει 4,3% στις 986,76 μονάδες από τις 941,26 μονάδες.
Θετικές ενδείξεις
Για την φετινή χρονιά η αγορά υπάρχουν ενδείξεις ότι θα ξεκινήσει θετικά καθώς αναμένεται στις 19 Ιανουαρίου η αναβάθμιση από την Standard & Poors και στις 22 Ιανουαρίου εκτιμάται ότι, θα ολοκληρωθεί η τρίτη αξιολόγηση. Βεβαίως, η αξιολόγηση όπως και η αναβάθμιση έχουν προεξοφληθεί τόσο στην αγορά ομολόγων όσο και στις μετοχές καθώς η αγορά έφθασε στις 802 μονάδες μέσα σε 9-10 συνεδριάσεις
Όμως, αρνητικό «αντίβαρο» σ’ όλα αυτά δεδομένα είναι τι θα συμβεί με τις ελληνικές τράπεζες, όταν στα τέλη Ιανουαρίου θα ανακοινωθεί το βασικό και δυσμενές σενάριο από τον επόπτη (SSM) σχετικά με τους ελέγχους στις ελληνικές τράπεζες. Εάν υπάρχουν επιπτώσεις είναι φυσικό οι τραπεζικές μετοχές να έχουν επιβαρυνθεί, με συνέπειες στον Γενικό Δείκτη και την υπόλοιπη αγορά.
Από την άλλη πλευρά, η αγορά αναμένει ιδιαίτερο ενδιαφέρον από το εξωτερικό το 2018 κι αυτό ενδέχεται να συμβεί εντός των δυο πρώτων μηνών καθώς τότε εισέρχονται οι διαχειριστές. Η ελληνική αγορά, όμως, όπως και η ελληνική οικονομία χρειάζεται κέρδη, διατηρήσιμη ανάπτυξη και όχι φόρους που φέρνουν πλασματικά πλεονάσματα.