Η πρωτοφανής ενίσχυση του αμερικανικού δολαρίου που είχε ως αποτέλεσμα στα τέλη Σεπτεμβρίου η ισοτιμία ευρώ/δολάριο να υποχωρήσει στο 0,95, είχε ως συνέπεια να «γκρεμιστούν» μια σειρά από νομίσματα το 2022.
Γενικά η αγορά συναλλάγματος πέρασε μια χρονιά γεμάτη αναταράξεις, αλλά σε κάποιες χώρες, ο συνδυασμός γεωπολιτικών πιέσεων και λαθών από κεντρικές τράπεζες ώθησαν τα νομίσματα σε ένα «σπιράλ θανάτου».
Όπως σημειώνει το CNBC, το ισχυρότερο δολάριο κατά τη διάρκεια του έτους, που οφείλεται και στη συρροή επενδυτών που αναζήτησαν το παραδοσιακό επενδυτικό καταφύγιο εν μέσω μακροοικονομικών και γεωπολιτικών αναταράξεων, έπληξε σοβαρά πολλά νομίσματα αναδυόμενων αγορών.
Κράτη που αποτελούν σημαντικούς παραγωγούς πετρελαίου και χώρες με κεντρικές τράπεζες που αύξησαν τα επιτόκια αποφασιστικά σε γενικές γραμμές τα πήγαν καλύτερα.
Γκάνα
Ο Στιβ Χάνκε, καθηγητής οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Johns Hopkins, δημοσίευσε μια λίστα με τα νομίσματα που είχαν τις χειρότερες επιδόσεις. Το σέντι της Γκάνα είναι κοντά στην κορυφή των χαμένων.
Την περασμένη Τετάρτη άγγιξε ένα νέο ιστορικό χαμηλό έναντι του δολαρίου, στα 14,24 προτού ανακάμψει ελαφρώς. Ξεκίνησε τη χρονιά στα 6 σέντι ανά δολάριο, σύμφωνα με την Refinitiv, άρα το δολάριο ενισχύθηκε πάνω από 132%.
Τα προβλήματα της Γκάνας περιλαμβάνουν το αυξανόμενο κόστος ζωής και το μη βιώσιμο βάρος του χρέους που ανάγκασαν την κυβέρνηση να στραφεί στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο για βοήθεια, μια κίνηση που συμφωνήθηκε τόσο από τα κυβερνώντα κόμματα όσο και από την αντιπολίτευση.
Το τελευταίο σοκ στο νόμισμα ήταν όταν η Τράπεζα της Γκάνας ακύρωσε μια προγραμματισμένη δημοπρασία συναλλάγματος και πραγματοποιήθηκαν διαμαρτυρίες στην πρωτεύουσα Άκρα απαιτώντας την παραίτηση του προέδρου.
«Η κεντρική τράπεζα έχει λάβει μια σειρά από μέτρα για να ανακόψει τη συνεχή πτώση του νομίσματος, συμπεριλαμβανομένης μιας ανεπιτυχούς καταστολής των μη αδειοδοτημένων πωλητών νομισμάτων», αναφέρει ο Μουρέγκα Μουνγκάι, διευθυντής του γραφείου συναλλαγών στην AZA Finance με έδρα το Ναϊρόμπι.
«Αγόραζε επίσης δολάρια απευθείας από εταιρείες εξόρυξης για να ενισχύσει τα αποθέματά της, στεγνώνοντας την αγορά από την τόσο αναγκαία ρευστότητα. Σε αυτό το πλαίσιο, αναμένουμε ότι το σέντι θα παραμείνει υπό πίεση στο εγγύς μέλλον, πιθανώς να αποδυναμωθεί πέρα από το επίπεδο των 14,50».
Ο Χάνκε ανέφερε στο Twitter την περασμένη εβδομάδα ότι το σέντι είναι ένα «άχρηστο νόμισμα της κεντρικής τράπεζας» και πρότεινε ότι η χώρα πρέπει να «να αφήσει στην άκρη την κεντρική της τράπεζα και να εγκαταστήσει έναν πίνακα συναλλάγματος» προκειμένου να αποκαταστήσει την τάξη.
Ζιμπάμπουε και Κούβα
Πάντως, το σέντι είναι μόλις το τρίτο νόμισμα με τις χειρότερες επιδόσεις στον κόσμο φέτος.
Στη δεύτερη θέση βρίσκεται το πέσο της Κούβας, το οποίο υποχωρεί κατά 56,36% έναντι του δολαρίου, πίσω μόνο από το δολάριο Ζιμπάμπουε, το οποίο έχει χάσει το 76,74% της αξίας του έναντι του δολαρίου από τον Ιανουάριο. Τόσο η Ζιμπάμπουε όσο και η Κούβα πλήττονται από εντυπωσιακά επίπεδα πληθωρισμού.
Συγκεκριμένα, ο πληθωρισμός στη Ζιμπάμπουε άγγιξε το 268% τον Οκτώβριο, αλλά οι υπολογισμοί του Χάνκε τον τοποθετούν στο 417%.
Όπως και στη Γκάνα, οι αρχές στη Ζιμπάμπουε προσπάθησαν να στηρίξουν το τοπικό νόμισμα και να καταπολεμήσουν τον πληθωρισμό περιορίζοντας τις πληρωμές σε δολάρια της Ζιμπάμπουε.
Ο υψηλός πληθωρισμός αποτελεί επίσης κεντρικό πρόβλημα στην Κούβα, με το μοντέλο του Χάνκε να τοποθετεί τις αυξήσεις των τιμών καταναλωτή στο 166%.
Αίγυπτος
Η αιγυπτιακή λίρα την περασμένη εβδομάδα υποχώρησε σε νέο χαμηλό έναντι του δολαρίου, ολισθαίνοντας στα 24,42, φτάνοντας στη λίστα του Χάνκε στα 10 νομίσματα με τις χειρότερες επιδόσεις του 2022.
Η Fitch Ratings μείωσε πρόσφατα τις πιστωτικές προοπτικές της χώρας σε αρνητικές επικαλούμενη την επιδείνωση της εξωτερικής θέσης ρευστότητας και τον κίνδυνο μειωμένης πρόσβασης στην αγορά ομολόγων. Εν τω μεταξύ, τα συναλλαγματικά αποθέματα της Αιγύπτου είχαν μειωθεί σε λιγότερο από 32 δισεκατομμύρια δολάρια τον Οκτώβριο από 35 δισεκατομμύρια δολάρια τον Μάρτιο.
Η Fitch τόνισε ότι τα προβλήματα χρηματοδότησης της Αιγύπτου επιδεινώθηκαν από 6 δισεκατομμύρια δολάρια από τις επερχόμενες λήξεις εξωτερικού χρέους το επόμενο έτος και άλλα 9 δισεκατομμύρια δολάρια από λήξεις του 2024.
Αλλα νομίσματα που φιγουράνουν στη λίστα των … «καταραμένων» νομισμάτων είναι η ρουπία της Σρι Λάνκα, το μπολίβαρ της Βενεζουέλας, το λεόνε της Σιέρρα Λεόνε, το κυάτ της Μιανμάρ, το κιπ του Λάος και η γρίβνα της εμπόλεμης Ουκρανίας.
Διαβάστε ακόμη:
Crypto-πανικός: Αποσύρθηκαν $3 δισ. σε μια εβδομάδα (γραφήματα)
«Ο βασιλιάς έπεσε»: Το Λονδίνο έχασε τον τίτλο της μεγαλύτερης χρηματιστηριακής αγοράς στην Ευρώπη
Νεότερο μνημείο το συγκρότημα Ξενία ιδιοκτησίας των Ολλανδών της MRP στις Σπέτσες