Επενδύσεις και Βιωσιμότητα είναι δυο έννοιες οι οποίες συμβαδίζουν τα τελευταία χρόνια. Κατά το διάστημα αυτό, αναπτύχθηκε στον κόσμο των επιχειρήσεων μια ισχυρή τάση, η οποία συναρτάται με τη δυνατότητα προσέλκυσης κεφαλαίων και αφορά ουσιαστικά ένα σύνολο κριτηρίων σχετικών με τις δραστηριότητες μιας εταιρείας, με τα αρχικά ESG των λέξεων Environment-Social-Governance. Δηλαδή: Περιβάλλον-Κοινωνία-Διακυβέρνηση. Κριτήρια που στοχεύουν στον έλεγχο της Βιωσιμότητάς τους και της επίτευξης Αειφορίας.
Εξετάζουν δε, παραμέτρους όπως είναι το αποτύπωμα μιας επιχείρησης στο φυσικό περιβάλλον, για παράδειγμα οι εκπομπές άνθρακα, το μέγεθος της κατανάλωσης ενέργειας και το είδος της (κυρίως αν προέρχεται από ΑΠΕ και σε ποιο ποσοστό) και η διαχείριση των αποβλήτων της. Προτεραιότητες που γίνονται ακόμα πιο επείγουσες λόγω της κλιματικής αλλαγής.
Ως προς τη «συμπεριφορά» της κάθε εταιρείας ή ομίλου απέναντι στην κοινωνία ως κριτήρια μπαίνουν στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, ανάμεσα σε άλλα, θέματα ισότητας φύλων, διαφορετικότητας, κοινού συμφέροντος, ή μισθολογικά ζητήματα, τα ανθρώπινα και τα εργατικά δικαιώματα κ.ά.
Σε επίπεδο Διακυβέρνησης, εξετάζεται το σύνολο των κανόνων που διέπουν τη λειτουργία της επιχείρησης, από τις πολιτικές της και την ηγεσία της , μέχρι την αλληλεπίδραση με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη.
Τρεις τομείς οι οποίοι βοηθούν μια επιχείρηση στην προσπάθεια της να κερδίσει ένα από τα νέα στοιχήματα της εποχής, αυτό των λεγόμενων «πράσινων» επενδύσεων.
Παράλληλα με όλα αυτά και ενώ οι παράγοντες ESG έχουν πλέον αναχθεί σε αναπόσπαστο μέρος της διαδικασίας λήψης αποφάσεων για τους επενδυτές, οι συμβουλευτικές υπηρεσίες για θέματα εταιρικής διακυβέρνησης γίνονται πιο επίκαιρες από ποτέ, όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν κορυφαία στελέχη της αγοράς.
Η «διπλή ανάγνωση» των στοιχείων
Μια ματιά στα διαθέσιμα στοιχεία, προσφέρει μεν μια πρώτη εικόνα γύρω από το τι ακριβώς συμβαίνει με τις «πράσινες» επενδύσεις, αφήνει δε ορισμένους «αστερίσκους» σε μια «δεύτερη ανάγνωσή» τους. Η ενδυνάμωση της ESG κουλτούρας στην εγχώρια επιχειρηματική κοινότητα, αποτελεί σαφώς μια προτεραιότητα.
Τα προηγούμενα έτη διαπιστώθηκε μια σημαντική πρόοδος στην τυποποίηση και την αξιολόγηση της απόδοσης των εταιρειών με βάση τα κριτήρια ESG, όπως και ένα σταθερά αυξανόμενο ενδιαφέρον από την πλευρά των επενδυτών για όσες από αυτές καταγράφουν υψηλές επιδόσεις σε αυτόν τον τομέα.
Ωστόσο, δεν έλειψαν συμπεράσματα που θέλουν λίγες σχετικά επιχειρήσεις να σημειώνουν ουσιαστική πρόοδο σε σχέση με την υλοποίηση των δεσμεύσεών τους. Πολλές από αυτές δεν θέτουν, ίσως, σαφείς στόχους βιωσιμότητας (sustainability), άλλες δε προχωρούν με πιο αργά βήματα, υλοποιώντας μια πιο συντηρητική προσέγγιση, χωρίς τις στρατηγικές και επιχειρησιακές τοµές που απαιτούνται για την επίτευξη της Συµφωνίας του Παρισιού ή των Στόχων Βιώσιµης Ανάπτυξης των Ηνωµένων Εθνών.
Εν ολίγοις, οι επενδύσεις ESG υπάγονται σε μια κατηγορία που εξετάζει τους αντίστοιχους παράγοντες για να μπορέσει να κρίνει δίκαια και σωστά τις οικονομικές αποδόσεις μιας επένδυσης και το συνολικό αντίκτυπό της.
H εφαρμογή της στρατηγικής ESG συνεπάγεται την τοποθέτηση κεφαλαίων σε επιχειρήσεις οι οποίες πετυχαίνουν υψηλή βαθμολογία στα κριτήρια περιβαλλοντικής και κοινωνικής ευθύνης και ορθής εταιρικής διακυβέρνησης.
Βοηθά, έτσι, στον εντοπισμό ευκαιριών και τον μετριασμό του κινδύνου και του ρίσκου που αναλαμβάνουν οι επενδυτές. Οι αξιολογήσεις παράγονται για ένα ευρύ φάσμα εταιρειών και παρέχουν στοιχεία για τη σύγκριση διαφορετικών επενδύσεων.
Πόσα χρήματα, αλήθεια, επενδύονται με κριτήρια ESG;
Οι αριθμοί παρουσιάζουν μια απόκλιση, από έρευνα σε έρευνα. Όμως, ο πήχης παραμένει πολύ ψηλά. Για παράδειγμα, σε report του αμερικανικού SIF (Forum for Sustainable and Responsible Investment), προέκυψε ότι το 2020 πραγματοποιήθηκαν επενδύσεις ύψους 17,1 τρισ. δολ. με κριτήρια ESG, όταν το 2018, το αντίστοιχο ποσό έφτανε τα 12 τρισ. δολ.
Σύμφωνα πάντως με το Bloomberg και το Global Sustainable Investment Alliance, τα κεφάλαια (assets) βιώσιμών επενδύσεων, αθροιστικά ξεπέρασαν τα 35 τρισ. δολ. το 2020 από 30,7 τρισ. δολ. το 2018 και τα 22,8 τρισ. δολ. το 2016.
Εκτιμάται, επίσης, ότι οι επενδύσεις με κριτήρια ESG αποτελούν πλέον το ένα τρίτο των συνολικών παγκόσμιων κεφαλαίων υπό διαχείριση.
Οι προβλέψεις μιλούν για αύξηση 15%, δηλαδή το ένα τρίτο του ρυθμού αύξησης της τελευταίας πενταετίας, υπολογίζοντας ότι τα κεφαλαία που τοποθετούνται με στρατηγικές ESG επρόκειτο να ξεπεράσουν τα 41 τρισ. δολ. το 2022 και να εκτιναχθούν στα 50 τρισ. δολ. έως το 2025. Όλα αυτά δείχνουν βέβαια ότι το «πράσινο στοίχημα» παραμένει για τις επιχειρήσεις ενεργό…