Sponsored Content
Κατά μήκος όλης της εταιρικής ιεραρχίας, από τις θέσεις πρακτικής άσκησης μέχρι την ανώτατη διοίκηση (C-suite), το λεξιλόγιο των στελεχών επιχειρήσεων εμπλουτίζεται συνεχώς με ακρωνύμια που, εδώ και δεκαετίες, τείνουν να χρησιμοποιούνται όλο και περισσότερο. Όσο λιγότερες οι ολόκληρες λέξεις, τόσο πιο σοβαρό το meeting!
Το νέο ακρωνύμιο, λοιπόν, που επικρατεί περισσότερο στα εκατομμύρια καθημερινών τηλεδιασκέψεων, εκτελεστικών επιτροπών και Διοικητικών Συμβουλίων διεθνώς, είναι το “ESG”. Δηλαδή, οι δείκτες/κριτήρια που αφορούν στην επίδοση μίας εταιρείας σχετικά με περιβαλλοντικά και κοινωνικά ζητήματα, και θέματα διακυβέρνησης (Environmental, Social, Governance).
Αυτό που το κάνει, όμως, ιδιαιτέρως ενδιαφέρον είναι ότι το ακρωνύμιο αυτό δεν είναι στην πραγματικότητα νέο. Για την ακρίβεια, είναι σχεδόν όσο παλιό όσο οι Ολυμπιακοί Αγώνες της Αθήνας του 2004, καθώς ο όρος επινοήθηκε και εκδόθηκε για πρώτη φορά τον Οκτώβριο του 2005 στο πλαίσιο μίας έκθεσης του Περιβαλλοντικού Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών.
Aυτό που το κάνει ακόμα πιο ενδιαφέρον είναι ότι η πλειοψηφία όσων έμαθαν πρόσφατα τον όρο ESG δυσκολεύονται να καταλάβουν τι σημαίνει στην πράξη. Ποια είναι αυτά τα κριτήρια ή οι δείκτες τελικά; Τι διαφορά έχουν από παρεμφερείς όρους, όπως η βιώσιμη ανάπτυξη ή η εταιρική υπευθυνότητα; Πώς μπορεί μια εταιρεία να εφαρμόσει το ESG;
Τι είναι, επομένως, αυτό που, σχεδόν 18 χρόνια αργότερα, έφερε έναν όρο που πολλοί συζητούν και λίγοι κατανοούν σε βάθος, στο επίκεντρο του επιχειρηματικού ενδιαφέροντος;
Η απάντηση μοιάζει πιο απλή από ό,τι θα περίμενε κανείς. Είναι μάλλον το πλήρωμα του χρόνου, παρά οτιδήποτε άλλο, που έφερε σχεδόν τους πάντες να ασχολούνται με το ESG. Είναι σαν ένα πλαστικό μπουκάλι που έπλεε για χρόνια στη θάλασσα. Κάποιος, κάποια στιγμή, το είδε από μακριά και το ονόμασε ESG. Δεκαπέντε χρόνια μετά, έφτασε στη στεριά. Με ό,τι σημαίνει αυτό για τις επιπτώσεις που είχε το ταξίδι του.
Αν, λοιπόν, παραδεχτούμε ότι τώρα το μπουκάλι είναι στη στεριά – και άρα υπάρχει πέρα από την φαντασία κάποιων επιστημόνων ή περιβαλλοντικών οργανώσεων, που το είχαν δει λίγο νωρίτερα – κάτι πρέπει να το κάνουμε. Για να το κάνουμε κάτι, όμως, πρέπει αρχικά να το κατανοήσουμε. Υπάρχουν τουλάχιστον δύο πολύ βασικές παραδοχές για την κατανόηση του όρου ESG:
1. Το ESG δεν είναι το ίδιο με τη βιώσιμη ανάπτυξη
Η βιώσιμη ανάπτυξη αφορά στην αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών, κοινωνικών και οικονομικών προκλήσεων του σήμερα (όπως η κλιματική αλλαγή, η απώλεια της βιοποικιλότητας, η ενεργειακή κρίση, οι πολεμικές συρράξεις, οι κοινωνικές ανισότητες, η ανεργία, η οικονομική κρίση, κ.α.) με έναν τρόπο που θα επιτρέψει και στις επόμενες γενιές να αναπτυχθούν.
Είναι μία ευρύτερη έννοια, μεγαλύτερη από τις επιχειρήσεις, τα κράτη, τις γεωγραφίες, τους πολίτες και κάθε έναν από εμάς ξεχωριστά. Μας αφορά όλους συνολικά – με διαφορετικό τρόπο τον καθένα – και μας αφορά ταυτόχρονα όλους συστημικά. Πράγματι, οι προκλήσεις της βιώσιμης ανάπτυξης είναι, πρώτα από όλα, συστημικές. Η μία επηρεάζει την άλλη και, επομένως, η αντιμετώπισή τους απαιτεί συστημική δράση.
Το ESG αφορά μόνο στις επιχειρήσεις και τις αφορά εξίσου συστημικά. Αναφέρεται στους δείκτες που αξιολογούν πώς μία επιχείρηση ανταποκρίνεται στις προκλήσεις βιώσιμης ανάπτυξης που την αφορούν συγκεκριμένα. Τις περιβαλλοντικές και οικονομικές προκλήσεις που επηρεάζουν την επιχείρηση και το πώς η ίδια η επιχείρηση είναι οργανωμένη για το πώς η ίδια επηρεάζει αυτές τις προκλήσεις. Με άλλα λόγια, ποιες είναι, π.χ., οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου που εκπέμπει αυτή η επιχείρηση, επηρεάζοντας μέσω των δραστηριοτήτων της την κλιματική αλλαγή – αλλά και ποια είναι η χρηματοοικονομική επίπτωση των κινδύνων και ευκαιριών της κλιματικής αλλαγής στη συγκεκριμένη επιχείρηση;
2. Το ESG δεν είναι ένα, και ούτε κοινό για όλες τις επιχειρήσεις
Δεν υπάρχει ένας κοινός τρόπος που μπορούν να εφαρμόσουν όλες οι εταιρείες για το ESG, ακριβώς επειδή το ESG της κάθε εταιρείας είναι όσο μοναδικό, όσο είναι και η ίδια η εταιρεία. Σίγουρα, οι εταιρείες που ανήκουν στον ίδιο κλάδο, θα έχουν κοινά χαρακτηριστικά ως προς τους δείκτες που παρακολουθούν για τις περιβαλλοντικές και κοινωνικές τους επιδόσεις, καθώς και για τη δομή διακυβέρνησης που ακολουθούν. Όμως, αυτό δε σημαίνει ότι δεν υπάρχουν σημεία πλεονεκτήματος ή μειονεκτήματος μεταξύ τους, στο πώς χαράσσουν τη στρατηγική τους ή πόσο φιλόδοξοι είναι οι στόχοι τους και, άρα, οι δείκτες ESG που παρακολουθούν για να τους επιτύχουν.
Το ESG παραμένει χρήσιμο όσο το χρησιμοποιούμε ουσιαστικά, για να καταλάβουμε τη μεγάλη εικόνα. Στη μεγάλη εικόνα αυτή, μία επιχείρηση, δεν είναι μόνο μία αυτόνομη οντότητα, τα χρηματοοικονομικά αποτελέσματα της οποίας απλά κρίνονται με κάποιους επιπρόσθετους, μη χρηματοοικονομικούς δείκτες. Αποτελεί, επίσης, μέρος ενός ευρύτερου οικονομικού, κοινωνικού και περιβαλλοντικού συστήματος. Πρέπει να γίνει κατανοητό πως, σε αυτό το νέο περιβάλλον, μία επιχείρηση θα πρέπει να εστιάσει, όχι μόνο στις χρηματοοικονομικές επιπτώσεις από τους περιβαλλοντικούς κινδύνους ή τις οικονομικοκοινωνικές προκλήσεις που την επηρεάζουν. Χρειάζεται, παράλληλα, να επικεντρώνεται στο κατά πόσο οι δείκτες ESG που επιλέγει αντανακλούν και τον τρόπο που η ίδια επηρεάζει τα ενδιαφερόμενα μέρη της και το ευρύτερο σύστημα μέσα στο οποίο δραστηριοποιείται.
Όσο το ESG αποτελεί ευκαιρία οι επιχειρήσεις να αναγνωρίσουν, να ιεραρχήσουν και να διαχειριστούν τον τρόπο με τον οποίο δημιουργούν μακροπρόθεσμη συστημική αξία εντός και εκτός των ορίων τους, σε όλη την αλυσίδα αξίας τους και την ευρύτερη οικονομία, κοινωνία και περιβάλλον, τόσο οι αντίστοιχες οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές προκλήσεις που επηρεάζουν την κερδοφορία τους στην ουσία θα αυξάνουν τη δημιουργία χρηματοοικονομικού και μη κεφαλαίου και για τις ίδιες, παρά θα το μειώνουν. Η επιτομή, δηλαδή, της επίσης αγαπημένης επιχειρηματικής ορολογίας “win-win”.