Η μεγάλη στροφή της χώρας στις καθαρές μορφές ενέργειας και η απολιγνιτοποίηση που έρχεται ως επιστέγασμα της εθνικής στρατηγικής για την σταδιακή απεξάρτηση της χώρας από το κάρβουνο αλλάζουν ριζικά τον ενεργειακό κλάδο και φέρνουν ένα κύμα νέων επενδύσεων στους τομείς των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, που υπολογίζεται να ξεπεράσει συνολικά τα 14 δισεκατομμύρια την επόμενη δεκαετία.
Παρά τον κυβερνητικό πονοκέφαλο που γεννά στη αγορά το έλλειμμα του ΕΛΑΠΕ, και οι πιθανοί τρόποι για να καλυφθεί, για πρώτη φορά η πράσινη ενέργεια, κατακλύζεται από γιγαντιαία επενδυτικά σχέδια αιολικών και φωτοβολταϊκών πάρκων, για μεγάλες μονάδες αποθήκευσης ενέργειας και αντλησιοταμίευσης, οι τεχνολογίες του υδρογόνου αποτελούν μέρος της νέας στρατηγικής πολλών ομίλων ενώ η ηλεκτροκίνηση και η γεωθερμία αποκτούν την δική τους θέση στην αγορά προσελκύοντας και νέους παίκτες.
Μολονότι τα πρότζεκτ αυτά δημιουργούν συνθήκες «υπερθέρμανσης» της αγοράς που χωρίς παρεμβάσεις και νέους κανόνες λειτουργίας, κινδυνεύουν να υπονομεύσουν τη βιωσιμότητα των επενδύσεων των ΑΠΕ, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι κινητοποιούν ένα επενδυτικό τσουνάμι, με πρωταγωνιστές τους παραδοσιακούς επιχειρηματικούς ομίλους της χώρας αλλά και μεγάλα διεθνή funds.
Τι σχεδιάζουν ΕΛΠΕ, Motor Oil
Ο επενδυτικός πυρετός αγγίζει το σύνολο της ενεργειακής αγοράς και διαφοροποιεί ριζικά το μείγμα ακόμη και ισχυρών ομίλων, με παράδοση στην αγορά του πετρελαίου και των καυσίμων. Αυτό τον σταδιακό μετασχηματισμό ξετυλίγουν πολύ μεθοδικά τους τελευταίους μήνες οι όμιλοι της Motor Oil και των ΕΛΠΕ, επενδύοντας αμφότεροι στις πράσινες μπίζνες των ΑΠΕ και συνάπτοντας συνεργασίες για την εξαγορά μεγάλων αιολικών και φωτοβολταϊκών πάρκων.
Tα Ελληνικά Πετρέλαια, βάζουν ως στόχο τα 600 MW εγκαταστάσεων ως το 2025 μέσα από οργανική ανάπτυξη αλλά και εξαγορές στην Ελλάδα αλλά και τις γειτονικές χώρες. Η αρχή γίνεται με την μεγάλη επένδυση στην Κοζάνη ενός φωτοβολταϊκού ισχύος 204 μεγαβάτ, η οποία θα ενεργοποιήσει επένδυση συνολικού ύψους 130 εκ. ευρώ. Το έργο που θα κατασκευάσει η γερμανική εταιρεία JUWI, θα ολοκληρωθεί μέσα στο επόμενο 18μηνο.
Αυξημένο βηματισμό ακολουθεί και ο όμιλος της Motor Oil χτίζοντας στρατηγική θέση στις ΑΠΕ με στόχο τη λειτουργία περισσότερων από 300 MW μέχρι το 2022-2023. Η εταιρεία έχει ήδη υπογράψει συμφωνία με την ΔΕΗ για την ανάπτυξη αιολικού πάρκου 100MW σε ελληνικό νησί. Το αφήγημα της ΜΟΙ στην πράσινη ενέργεια ξεκίνησε τον περασμένο Οκτώβριο με την εξαγορά του 85% της «Στεφανέρ Eνεργειακή», μέσω της οποίας απέκτησε τρεις άδειες για αιολικά πάρκα ισχύος 9,4 MW. Στην συνέχεια το χαρτοφυλάκιο διευρύνθηκε με έργα ισχύος 47 MW, εξαγοράζοντας φωτοβολταϊκά πάρκα από την METKA ΕGN. Οι επενδυτικές κινήσεις του ομίλου συμπληρώθηκαν με την εξαγορά ενός αιολικού πάρκου 3 MW στην ηπειρωτική Ελλάδα και ενός δεύτερου 40 MW, στη βόρεια Ελλάδα.
Την μετάβαση στην οικονομία του μηδενικού άνθρακα βλέπει με καλό μάτι και ένας κατεξοχήν μεγάλος παίκτης της αγοράς φυσικού αερίου, η ΔΕΠΑ. Η εταιρεία δεν έχει κρύψει το ενδιαφέρον της για τις τεχνολογίες του υδρογόνου και του βιομεθανίου καθώς επίσης και για την ανάπτυξη χαρτοφυλακίου 200 MW, σε φωτοβολταϊκά και αιολικά έργα.
Από αυτό τον επενδυτικό οργασμό δεν θα μπορούσαν να απουσιάζουν οι μεγάλοι παίκτες των ΑΠΕ στην Ελλάδα, βάζοντας στο επίκεντρο την διεύρυνση του χαρτοφυλακίου τους με νέα έργα αλλά και τα συστήματα αποθήκευσης ενέργειας.
Eμβληματικά έργα για ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, αντεπίθεση από ΔΕΗ και Μυτιληναίο
Ο όμιλος της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ανήκει σε αυτή την κατηγορία των μεγάλων επενδυτών, με πρωταγωνιστή την θυγατρική της, ΤΈΡΝΑ Ενεργειακή, η οποία μέσα στην επόμενη πενταετία, προγραμματίζει η συνολική εγκατεστημένη ισχύς να φτάσει τα 2.800 MW. Η εταιρεία έχει ήδη σε λειτουργία 606 MW στην Ελλάδα, 648,1 MW στις ΗΠΑ, 102MW στην Πολωνία και 30 MW στην Βουλγαρία, υλοποιώντας νέο επενδυτικό πρόγραμμα ύψους 550 εκατ. ευρώ. Η στρατηγική της εταιρείας εστιάζεται στην ανάπτυξη νέων έργων εντός της ελληνικής επικράτειας, έχοντας ταυτόχρονα ανοικτές τις κεραίες της για την αγορά των ΗΠΑ, όπου τους προηγούμενους μήνες πούλησε το αιολικό πάρκο στο Αϊντάχο έναντι 215 εκατομμυρίων ευρώ.
Ο επικεφαλής του ομίλου κ. Γιώργος Περιστέρης, δεν έχει κρύψει το ενδιαφέρον του ομίλου και για τα έργα αντλησιοταμίευσης που έχει σχεδιάσει από καιρό η εταιρεία αλλά είχαν παγώσει λόγω απουσίας θεσμικού πλαισίου. Στον τομέα αυτό η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή αναπτύσσει δύο σημαντικές επενδύσεις, συνολικού προϋπολογισμού της τάξης των 800 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για τον υβριδικό σταθμό Αμαρίου στην Κρήτη και το έργο αντλησιοταμίευσης στην Αμφιλοχία, πρότζεκτ για τα οποία δρομολογούνται παρεμβάσεις πολύ σύντομα από το ΥΠΕΝ.
Τα διοικητικά προβλήματα αλλά και το σχέδιο αναδιάρθρωσης του ομίλου έχουν σταθεί εμπόδιο στην δυναμική ανάπτυξης της Ελλάκτωρ στην αγορά της πράσινης ενέργειας. Ωστόσο, πρόσφατα η εταιρεία ανακοίνωσε την συμφωνία συνεργασίας που έχει συνάψει με την Πορτογαλική EDPR για τη ανάπτυξη αιολικών πάρκων 900 MW. Μένει να αποσαφηνιστούν οι όροι και οι προϋποθέσεις αυτής της συνεργασίας, η οποία δεν παύει να αποτελεί ένα σημαντικό ντιλ στον τομέα των ΑΠΕ στην χώρα μας.
Το διαβατήριο για την είσοδο στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας δίνει στην ΔΕΗ, η απολιγνοτοποίηση, με την επιχείρηση να ανακτά το χαμένο έδαφος των προηγούμενων ετών στην πράσινη ενέργεια, μέσα από ένα πλέγμα συνεργασιών με εγχώριους και διεθνείς ομίλους.
Στόχος της ΔΕΗ είναι να ξεπεράσει σε ισχύ το 1GW μέχρι το 2023 μέσα από μία δεξαμενή έργων συνολικής ισχύος περίπου 6 GW. Ήδη, έχει ξεκινήσει την κατασκευή φωτοβολταϊκών πάρκων στην Πτολεμαΐδα ισχύος 30MW, είναι κοντά στην επιλογή του αναδόχου για την κατασκευή και του μεγάλου φωτοβολταϊκού πάρκου των 200MW στην περιοχή, ενώ σε εξέλιξη είναι ο διαγωνισμός για την επιλογή του αναδόχου για την κατασκευή 50MW Φ/Σ στην Μεγαλόπολη.
Από τις πιο εμβληματικές συμφωνίες που έχει συνάψει η ΔΕΗ είναι με την Γερμανική RWE, η οποία στις αρχές Σεπτεμβρίου επιθεώρησε τις εγκαταστάσεις της ΔΕΗ στην Δυτική Μακεδονία και είχε επαφές με την διοίκηση προκειμένου να οριστικοποιηθεί το τελικό σχέδιο της συμφωνίας που σφραγίστηκε με ένα μνημόνιο συνεργασίας την περασμένη Άνοιξη για την υλοποίηση μιας κοινής επένδυσης 2 GW φωτοβολταϊκών. Παράλληλα, μέσω κοινής εταιρείας με την εταιρεία Ηλέκτωρ του Ομίλου Ελλάκτωρ, η ΔΕΗΑΝ, θα επεκταθεί και στον τομέα της γεωθερμίας για συνεκμετάλλευση γεωθερμικών πεδίων σε Λέσβο, Μήλο – Κίμωλο – Πολύαιγο, Νίσυρο και Μέθανα.
Αθόρυβα και μεθοδικά χτίζει το δικό του χαρτοφυλάκιο στις ΑΠΕ ο Όμιλος Μυτιληναίου, με όχημα την ΜΕΤΚΑ ΕGN. Η εταιρεία η οποία πέρσι εξαγοράστηκε πλήρως από την μητρική εταιρεία, δραστηριοποιείται στον τομέα της ανάπτυξης και κατασκευής φωτοβολταϊκών σταθμών έχοντας ισχυρή παρουσία στην διεθνή αγορά με ένα χαρτοφυλάκιο έργων που ξεπερνά το 1,5 GW.
Ο ‘Ομιλος βρίσκεται στο στάδιο της υλοποίησης ενός μεγάλου επενδυτικού προγράμματος στην ελληνική επικράτεια, για την ανάπτυξη αντίστοιχων έργων ενώ σχεδιάζει σημαντικές επενδύσεις και στον τομέα της αποθήκευσης ενέργειας. H εταιρεία έχει μεγάλη εγκατεστημένη βάση σε πλήθος έργων σε Ευρώπη, Αμερική και Αφρική, αναλαμβάνοντας τον σχεδιασμό, την εγκατάσταση και τη συντήρηση έργων αποθήκευσης μπαταριών. Πρόκειται για συμβάσεις σε Βρετανία, Πουέρτο Ρίκο, Τυνησία και Νιγηρία, περιοχές του πλανήτη όπου η Μυτιληναίος υλοποιεί ήδη από το 2011 έργα αποθήκευσης, συμπεριλαμβανομένων ελληνικών νησιών αλλά και της ιερής κοινότητας του Αγίου Όρους.
Τα σχέδια των πολυεθνικών γιγάντων.
Ισχυρό αποτύπωμα στις ΑΠΕ αφήνουν και οι πολυεθνικοί παίκτες της αγοράς όπως είναι η Ιταλική ENEL. Mετά την λειτουργία του Καφηρέα η Enel Green Power σχεδιάζει νέες επενδύσεις σε φωτοβολταϊκά πάρκα στην εγχώρια αγορά, συνάπτοντας συμφωνία με τον Γαλλικό όμιλο Akuo Energy. Η συνεργασία προβλέπει τη δυνατότητα εξαγοράς εκ μέρους της Enel φωτοβολταϊκών έργων δυναμικότητας 250 – 300 ΜW, που ανήκουν στο χαρτοφυλάκιο των Γάλλων και βρίσκονται στη Βόρεια Ελλάδα. Πληροφορίες αναφέρουν ότι η θυγατρική Akuo Energy Greece, προγραμματίζει στην Ελλάδα μεγάλες επενδύσεις σε φωτοβολταϊκά πάρκα που θα προσεγγίσουν το επόμενο διάστημα, το 1 δισεκατομμύριο ευρώ.
Ζεστή σε νέες επενδύσεις εμφανίζεται και η Iberdrola, η οποία σχεδιάζει ένα φιλόδοξο πλάνο ανάπτυξης, που αναμένεται να ξεδιπλωθεί στην αγορά το επόμενο διάστημα. Το business plan, προβλέπει επίσης τον επανασχεδιασμό του εμβληματικού έργου στο Βόρειο Αιγαίο «Aegean Project», το οποίο είχε παγώσει για χρόνια και την επικαιροποίηση της περιβαλλοντικής μελέτης.
Ο πρόεδρος του Συνδέσμου Φωτοβολταϊκών Ευρώπης και επικεφαλής της Ιταλικής Enel στην Ελλάδα κ. Αριστοτέλης Χαντάβας υποστήριξε σε πρόσφατα φόρουμ για την αγορά ενέργειας ότι το δυνατό χαρτί των ΑΠΕ είναι πλέον το κόστος, το οποίο γίνεται όλο και πιο ανταγωνιστικό σε σχέση με τις άλλες μορφές ηλεκτροπαραγωγής.
«Σήμερα, τα φωτοβολταϊκά έχουν κερδίσει τις βιομηχανικές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας όχι μόνο στα ηλιόλουστα μέρη της Ευρώπης, αλλά και σε βόρεια μέρη της ηπείρου με περιορισμένη ηλιοφάνεια, όπως το Ελσίνκι».
Επικαλέστηκε στοιχεία που δείχνουν ότι πέρσι, ο κλάδος των φωτοβολταϊκών είχε την τιμητική του σε μονάδες παραγωγής ενέργειας από οποιαδήποτε άλλη τεχνολογία και ότι η ζήτηση για νέα φωτοβολταϊκά πάρκα υπερδιπλασιάστηκε σε περισσότερα από 16 GW. Αυτή η πανδημία επενδύσεων προβλέπεται να συνεχιστεί και φέτος, παρά την μικρή υστέρηση κατά 10% που εκτιμάται ότι θα φέρει η υγειονομική κρίση.