Από τις δομικές αλλαγές του εγκεφάλου έως τις αλλαγές στις ορμόνες, τα σώματα των ανδρών φαίνεται να προσαρμόζονται για να τους βοηθήσουν να προετοιμαστούν για την πατρότητα.
Μελέτες έχουν δείξει ότι κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης αλλά και μετά τον τοκετό, συμβαίνουν σωματικές αλλαγές στον εγκέφαλό των γυναικών που πολλοί ερευνητές υποπτεύονται ότι βοηθούν στην προετοιμασία των γυναικών προς τη μητρότητα. Μία νέα έρευνα ήρθε να συμπληρώσει ότι και οι μπαμπάδες περνούν από παρόμοιες αλλαγές. Η Darby Saxbe, καθηγήτρια ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνια μελέτησε με την ομάδα της τις αλλαγές που συμβαίνουν στον εγκέφαλο των ανδρών μέσα από απεικονίσεις εγκεφάλου σε 40 μελλοντικούς πατέρες, πριν και μετά τη γέννηση του πρώτου τους παιδιού. Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι οι άνδρες που πήραν μέρος στην έρευνα παρουσίασαν μείωση της φαιάς ουσίας πριν και αφού γίνουν μπαμπάδες κι ότι αυτές οι αλλαγές συνέβησαν κυρίως στον εγκεφαλικό φλοιό, ο οποίος παίζει ρόλο στην εκτελεστική λειτουργία, συμπεριλαμβανομένης της μνήμης, της σκέψης, της μάθησης, της επίλυσης προβλημάτων και της συναισθηματικής επεξεργασίας. Παράλληλα τόνισαν ότι αυτές οι δομικές αλλαγές, αν και ήταν φανερά πιο ανεπαίσθητες στους άνδρες απ’ ότι στις γυναίκες, παραμένουν ως ένα καινούργιο δεδομένο.
Πιο συγκεκριμένα, η Saxbe και η ομάδα της διαπίστωσαν ότι μεταξύ των ανδρών που θα γίνονταν γονείς για πρώτη φορά, εκείνοι που παρουσίασαν πιο σημαντική μείωση του όγκου της φαιάς ουσίας στον εγκεφαλικό φλοιό ανέφεραν περισσότερα κίνητρα και δέσμευση προς τη γονεϊκότητα. «Ένιωθαν περισσότερο δεμένοι με τα μωρά τους πριν τη γέννηση», είπε. «Και στη συνέχεια, πέρασαν περισσότερο χρόνο με τα μωρά τους», δήλωσε η επιστήμονας.
Οι ορμόνες στους άνδρες
Οι άνδρες βιώνουν επίσης αλλαγές στις ορμόνες τους και πριν και αφού γίνουν μπαμπάδες. Μελέτη του 2021 έδειξε ότι την πρώτη φορά που κρατούν τα νεογέννητά τους, οι πατέρες εκκρίνουν ωκυτοκίνη, η οποία είναι σημαντική για το συναισθηματικό “δέσιμο”. Η ορμόνη ωκυτοκίνη, που συχνά αναφέρεται ως το γυναικείο «lovedrug», είναι από καιρό γνωστό ότι υποστηρίζει τη διαδικασία δεσμού μεταξύ μητέρας και βρέφους. Ωστόσο πρόσφατα ανακαλύφθηκε ότι δεν είναι μόνο η μαμά που επωφελείται από την ορμόνη. Οι μπαμπάδες και οι μαμάδες που ζουν μαζί κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης έχει αποδειχθεί ότι έχουν παρόμοια επίπεδα ωκυτοκίνης στο αίμα τους. Σε αντίθεση με τα ζευγάρια που δεν κάνουν παιδί μαζί, πιστεύεται ότι αυτός ο συγχρονισμός στα επίπεδα ορμονών βοηθά τους μελλοντικούς γονείς να σχηματίσουν μια στενή υποστηρικτική σχέση, ικανή να ανταπεξέλθει στις σημαντικές απαιτήσεις που έχει ένα νεογέννητο.
Σε μια άλλη μελέτη, η μείωση της τεστοστερόνης και η αύξηση της κορτιζόλης, της ορμόνης του στρες, σε άνδρες που μόλις είχαν γίνει μπαμπάδες συνδέθηκε με μεγαλύτερη συμμετοχή στο μεγάλωμα του παιδιού τους μήνες που ακολούθησαν. Τις αντίστοιχες αλλαγές που συμβαίνουν στα ομόφυλα ζευγάρια αναζήτησε έρευνα του 2014 για να καταλήξει ότι άντρες που ήταν “βασικοί φροντιστές” εμφάνισαν υψηλή ενεργοποίηση στο κέντρο συναισθηματικής επεξεργασίας του εγκεφάλου, παρόμοια με αυτή των μητέρων που ήταν αντίστοιχα “βασικοί φροντιστές”. «Το σώμα των ανδρών προετοιμάζεται για τις απαιτήσεις της γονεϊκότητας με κάποιους τρόπους που είναι παράλληλοι με αυτό που βιώνουν οι μητέρες, για να τους βοηθήσει να επικεντρωθούν στις ανάγκες των συντρόφων τους αλλά και των παιδιών τους», αναφέρει σε σχετικό άρθρο ο Lee Gettler, καθηγητής ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο της Notre Dame.
Τι αναμορφώνει τον εγκέφαλο ενός νέου πατέρα;
Η πλαστικότητα του εγκεφάλου, γνωστή και ως νευροπλαστικότητα, είναι η ικανότητα του εγκεφάλου να αλλάζει, να προσαρμόζεται και να δημιουργεί νέες συνάψεις ως αποτέλεσμα των εμπειριών της ζωής. Αυτός ο βαθμός πλαστικότητας του εγκεφάλου των ανδρών μπορεί να συνδέεται με το πόσο αλληλεπιδρούν με το μωρό τους, λένε οι ειδικοί. Η πατρική συμμετοχή ποικίλλει μεταξύ διαφορετικών ανδρών αφού οι κοινωνικοί, πολιτιστικοί και ψυχολογικοί παράγοντες καθορίζουν την σχέση των πατεράδων με τα παιδιά τους και τελικά επηρεάζουν τις αλλαγές στον εγκέφαλό τους.
Απαιτείται πολύ περισσότερη έρευνα για να λυθούν αυτά τα ερωτήματα ώστε να καταλάβουν οι ειδικοί πώς να παρέμβουν πιο αποτελεσματικά με τους άνδρες που μπορεί να κινδυνεύουν να αντιμετωπίσουν προβλήματα προσαρμογής στον γονεϊκό ρόλο. Μελλοντικές έρευνες μπορούν να αποκαλύψουν περισσότερα σχετικά με την πλαστικότητα του εγκεφάλου των γονέων τόσο σε άνδρες όσο και σε γυναίκες.
Φωτογραφίες: Getty Images / Ideal Image