Κουκάκι. Είναι τόσο cool λες και η σκιά της Ακρόπολης απλώνεται σαν οικιστική ευλογία. Αυτή είναι μια ιστορία για τη συνοικία που ψηφίστηκε μία από τις καλύτερες γειτονιές στον κόσμο.
Kάποτε, όταν η Διονυσίου Αρεοπαγίτου ήταν δρόμος, τα αγαπημένα τοπόσημα τής τότε “νεολαίας” ήταν το Mad Club στη Συγγρού ή το City Groove λίγα μέτρα πιο κάτω. Το παλιό εργοστάσιο του Φιξ, σύμβολο της αποβιομηχανοποίησης του κέντρου αλλά και “νονός” της περιοχής, αφού πιο πριν ήταν το παλιό εργοστάσιο σιδερένιων κρεβατιών του Κουκάκη. Γι’ αυτό οι παλιοί δεν έλεγαν το Λαζοπουλικό 90ς “πάμε πλατεία”. Ελεγαν “πάμε Κουκάκη” κι αυτό το έγραφαν με -ήτα.
Η παιδική χαρά
Και αν εννοούσαν πλατεία θα αναφέρονταν στην “παιδική χαρά”, ή αλλιώς πλατεία Κουντουριώτου. Γενιές και γενιές νέων κοινωνικοποιήθηκαν μέσα ή έξω από την πόρτα της “παιδικής” – όπως συνηθιζόταν να λέγεται κοφτά. Σήμερα, με νέα εικόνα χάρη στο αρχιτεκτονικό γραφείο Buerger-Katsota architects, η “παιδική χαρά” συνεχίζει να δίνει ανάσα σε μια πυκνοκατοικημένη περιοχή.
To Airbnb
Το Κουκάκι απέκτησε φυσικά τη hip πνοή του από την άφιξη του Airbnb και μετά. Αυτό είναι αναμφισβήτητο και αποδεικνύει βεβαίως τα αδύναμα αντανακλαστικά του εγχώριου real estate, αλλά και των παλαιών κατοίκων του Κουκακίου, που δεν σκέφτηκαν ποτέ ότι θα άξιζε να επενδύσει κανείς σε μια περιοχή στη σκιά της Ακρόπολης. Ετσι, όταν ψηφίστηκε το 2015 από τους χρήστες της εφαρμογής ως μια από τις πιο cool γειτονιές που υπάρχουν διεθνώς, άρχισε δειλά η ανάπτυξη των Αirbnb στην περιοχή μέχρι που αναζητά διαρκώς νέες κορυφές.
Χαρακτηριστική είναι η αναφορά του Νίκου Καραλέκα, αρχιτέκτονα εσωτερικών χώρων και από τους πρώτους που επένδυσαν στο Κουκάκι “Πριν το 2016-17 επικρατούσε μια εικόνα εγκατάλειψης. Πάντα, θυμάμαι, όσοι είχαν τη δυνατότητα να φύγουν για τα Βόρεια Προάστεια το έκαναν. Σήμερα, όμως, τα παιδιά τους επιστρέφουν για να ζήσουν στο Κουκάκι”! Φυσικά, ο λόγος που εγκατέλειπαν την περιοχή είχε βάση. Το Κουκάκι δεν ήταν ποτέ μια όμορφη περιοχή. Ηταν μια σφιχτή, πυκνοκατοικημένη, περιοχή σε ένα θαυμαστό σημείο. Οι δύο δρόμοι που το διασχίζουν παραμένουν απαράλλαχτοι νομίζεις για αιώνες. Βεϊκου και Δημητρακοπούλου. Με παρκαρισμένα αυτοκίνητα δεξιά και αριστερά. Και βεβαίως τα τρόλεϊ πάνω-κάτω. (Παρεμπιπτόντως, να αναφέρουμε εδώ και το περίφημο κάποτε μπαρ “Πάνω-Κάτω”, το πρώτο μοντέρνο σημείο της περιοχής, όπου τα αδέλφια Αντώνης και Ανδρέας δημιούργησαν στη δεκαετία του ’80).
Το Κουκάκι ήταν μια περιοχή όπου τα αγόρια μεγάλωναν μέχρι το ’90 παίζοντας μπάλα σε κάποιους δρόμους, τσακώνονταν για τον Παναθηναϊκό, τον Ολυμπιακό και την ΑΕΚ, μετά πήγαιναν στα ηλεκτρονικά και ύστερα στην “παιδική χαρά” όπου συνήθιζαν να συγκεντρώνονται τα κορίτσια. Μια πολύ αντιπροσωπευτική λαϊκή αθηναϊκή γειτονιά. Ωσπου ήρθαν οι μέλισσες. Που έφεραν νεωτεριστικά στοιχεία και μεταμόρφωσαν τη φυσιογνωμία της γειτονιάς αποθεώνοντάς την. Ο πεζόδρομος της οδού Δράκου δεν θα ήταν πλέον το μόνο “κέντρο” ενδιαφέροντος της περιοχής, που έμελε να αποκτήσει σε κάθε δρόμο μια νέα άφιξη.
To Bel Ray
Κάποτε, στο Κουκάκι είχε το σπίτι του, στην οδό Δυοβουνιώτου 49, ο Αλέκος Αλεξανδράκης στην ταινία “Ο τελευταίος αιχμάλωτος” του 1970 – τότε που η περιοχή του Μακρυγιάννη λεγόταν και “μικρό Κολωνάκι”. Σήμερα οι νεότεροι τιμούν το παρελθόν. Χαρακτηριστική είναι η εικόνα της πινακίδας των λιπαντικών Bel Ray που ανήκε σε ένα παλαιότερο πλυντήριο-λιπαντήριο αυτοκινήτων που στεγάζονταν εκεί όπου σήμερα βρίσκεται το φωτεινό σνακ-μπαρ, με την ονομασία “Μπελ Ρέυ” με ελληνικούς χαρακτήρες, στον πεζόδρομο Γεωργίου Ολυμπίου.
Ο Τάκης
Βεβαίως, για να λέμε όλη την αλήθεια, στο Κουκάκι, επειδή ακριβώς είναι πάνω στο κύμα της φήμης του, χρεώνονται κομμάτια που ανήκουν σε διπλανές συνοικίες, όπως το Φιλοπάππου και η Ακρόπολη. Κάπου εκεί, λοιπόν, βρίσκεται και το πρώτο σημείο για το οποίο κατέφθασαν φωτογράφοι περιοδικών και sites στην περιοχή για να το απαθανατίσουν: Ο Τάκης. Ο φούρνος όπου οι ουρές πολλές φορές θυμίζουν συσσίτιο με κουπόνι σε μεγαλούπολη της εποχής του υπαρκτού σοσιαλισμού. Ο Τάκης, εσωτερικός “μετανάστης” από τη Θεσσαλονίκη, άνοιξε τον πρώτο φούρνο στην Πλάκα και κατασκεύαζε, λέγεται, χιλιάδες κουλούρια την ημέρα. Από την εποχή που μετακόμισαν στο Κουκάκι, άρχισε αυτός και τα παιδιά του που έχουν αναλάβει το κατάστημα σήμερα, να αναζητούν όλο και πιο νόστιμα αρτοσκευάσματα, ενώ ήταν οι πρώτοι που έφτιαξαν μπαγκέτα στην Αθήνα.
Τα “νέα” παλιά κτίρια
Η συντήρηση και ανακαίνιση διαμερισμάτων έχει γίνει πλέον καθημερινή συνήθεια στην περιοχή, όπως είναι η περίπτωση της ανακαίνισης ενός διατηρητέου κτιρίου στην περιοχή από τους Cadu architects. Το έργο αφορά στην αποκατάσταση του ισογείου ενός διώροφου διατηρητέου κτιρίου του 1925. “Η επέμβαση επιδιώκει να διηγηθεί την ιστορία του κτιρίου. Αυτό ήταν ένα από τα βασικά ζητούμενα της σημερινής ιδιοκτήτριας, καθώς το κτίριο αποτελεί το πατρικό σπίτι της οικογένειάς της. Στο σημερινό σαλόνι του έχει φιλοξενήσει το οδοντιατρείο του πατέρα της τη δεκαετία του 1950”.
Urban stripes
Διαρκώς σύγχρονο παραμένει το κτίριο Urban Stripes του γραφείου Klab architects, που ίδρυσε ο αρχιτέκτονας Κωνσταντίνος Λαμπρινόπουλος. Πρόκειται για μια συλλογή από μοντέρνα διαμερίσματα που έχει δώσει τη δική της μοντέρνα πνοή στην περιοχή.
Μάνη-Μάνη
Αν ψάχναμε ποιο εστιατόριο αποτέλεσε “πρέσβη” της περιοχής, θα λέγαμε χωρίς δεύτερη σκέψη το “Μάνη-Μάνη”. “Σε ένα διώροφο νεοκλασικό το Μάνη-Μάνη μοιράζεται γεύσεις που «ξυπνούν» αναμνήσεις και οδηγούν σε νέα γευστικά μονοπάτια, με έμπνευση την κουζίνα της Λακωνικής Μάνης και τις παραδοσιακές γεύσεις της Ελλάδας με μία σύγχρονη ματιά και εκτέλεση”. Δεκαοχτώ χρόνια λειτουργίας έχει κλείσει το εστιατόριο που έπαιξε απ’ ότι αποδείχτηκε πολύ σωστά με την παράδοση της Λακωνικής Μάνης, από την οποία φέρνει σε εβδομαδιαία βάση τα υλικά.
Το Μουσείο της Ακρόπολης
Δίπλα στο Κουκάκι, βρίσκεται το Μουσείο της Ακρόπολης, που είναι επικεντρωμένο βεβαίως στα ευρήματα του αρχαιολογικού χώρου της Ακρόπολης των Αθηνών. Πρόκειται για το δεύτερο σε σπουδαιότητα αρχαιολογικό μουσείο εντός της Ελληνικής επικράτειας, μετά το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο επί της οδού Πατησίων. Το μουσείο κτίστηκε για να στεγάσει κάθε αντικείμενο που έχει βρεθεί πάνω στον ιερό βράχο της Ακρόπολης και στους πρόποδές του, καλύπτοντας μία ευρεία χρονική περίοδο από τη Μυκηναϊκή περίοδο έως τη Ρωμαϊκή και Παλαιοχριστιανική Αθήνα, ενώ ταυτόχρονα βρίσκεται πάνω στον αρχαιολογικό χώρο του Μακρυγιάννη, κατάλοιπο των Ρωμαϊκών και των πρώιμων βυζαντινών Αθηνών. Το σχέδιο του Γαλλοελβετού αρχιτέκτονα Μπερνάρ Τσουμί, που ανέλαβε τη μελέτη της κατασκευής του μουσείου, εμπλέκει τρεις συλλήψεις: το φως, την κίνηση και τον αρχιτεκτονικό προγραμματισμό. Ο συγκεκριμένος χώρος έγινε ο σημαντικότερος πόλος έλξης για την περιοχή μετά την ίδια την Ακρόπολη.
Η Διονυσίου Αρεοπαγίτου
Αλλος “μαγνήτης” για την ευρύτερη περιοχή είναι η πεζοδρομημένη Διονυσίου Αρεοπαγίτου, με μερικά από τα πιο εμβληματικά κτίρια στην επικράτεια. Σήμερα, είναι αναμφισβήτητα ο καλύτερος περίπατος της πόλης.
Περιφερειακά του δρόμου, είχαν τα σπίτια τους “ιερά τέρατα” της μουσικής που έλαμψαν διεθνώς, όπως ο Μίκης Θεοδωράκης και ο Βαγγέλης Παπαθανασίου. Από τον κόσμο της πολιτικής ο Ξενοφών Ζολώτας. Εκεί, ζούσαν ο ζωγράφος Κωνσταντίνος Παρθένης, αλλά και η Αρλέττα. Σήμερα, ζουν εκεί η Δήμητρα Γαλάνη, ο Σταμάτης Κραουνάκης και πολλοί άλλοι.
Το Tiki bar
Ενας άλλος λόγος που αγαπήθηκε η περιοχή Μακρυγιάννη στη δεκαετία του ’90 και στις αρχές των ’00ς ήταν το περίφημο lounge-bar-restaurant “De Lux” του φωτογράφου Χρήστου Πότσιου, που σήμερα είναι ιδρυτικό στέλεχος του Φουάρ στην οδό Μητροπόλεως. Μετά το De Lux ακολούθησε το Tiki bar, το πρώτο εξωτικό μπαρ της Αθήνας με lounge αλλά και πανκ αποχρώσεις. Εμπνευστής του και λάτρης της μουσικής ο Δημήτρης Βόγλης. Χάρη στο Tiki ο Δάκης συνάντησε τον Monsieur Minimal και τραγούδησε την αξεπέραστη “Στιγμή”. Ενώ ήταν από τα πρώτα μπαρ με τόσο μεγάλη λίστα cocktails. Το σκανδιναβικό αποτύπωμα, στο κατά τα άλλα πολυνησιακό μπαρ, δε φαίνεται μόνο από τις επισκέψεις του μουσικού Jay-Jay Johansson, αλλά και από τα sandwich αλμυρής βάφλας, ιδέα που πήρε ο ιδιοκτήτης μετά την επισκεψή του στη Σουηδία.
Στη σκηνή της εστίασης του Κουκακίου υπάρχει, όμως, και η παρέμβαση του Παγκρατιώτη Ελβι Δημήτρη Ζύμπα (Alficon), στο consulting για το finger food του πιο καυτού new entry για τον χώρο των σνακ-μπαρ για το 2023: το Feelin’ good. Βρίσκεται σε έναν χώρο παλιού ζαχαροπλαστείου, στον πεζόδρομο της Γεωργίου Ολυμπίου τον οποίο διαμόρφωσαν ξανά οι αρχιτέκτονες Motus. Αλλά υπάρχει και το άγγιγμα της Σύρου στο Κουκάκι κι αυτό δεν είναι άλλο από το Django gelato (από το 2005), την πρώτη ανοιχτή κουζίνα “φυσικού” παγωτού.
Credits: instagram@drupes.spritzeria / instagram@manhmanhrestaurant / instagram@belraybar / instagram:djangogelato_ath / instagram@tikibarathens / Facebook: Feelin’ good.