Ο επικεφαλής αρχιτέκτονας του αρχιτεκτονικού γραφείου μελετών Δημήτρης Μπίλλης & Συνεργάτες, μας μιλάει για ένα σύγχρονο και εξ’ ολοκλήρου «πράσινο» κτίριο.
Το κτίριο Epiphany, που βρίσκεται στην οδό Φραγκοκκλησιάς 13 στο Μαρούσι της Αθήνας, είναι ένας σύγχρονος χώρος γραφείων σχεδιασμένος για να φιλοξενήσει 480 υπαλλήλους. Με έκταση 5.000 τ.μ., το κτίριο αποτελεί έναν ιδανικό χώρο γραφείου που προσφέρει ευελιξία, άνεση και συμβάλλει στο ευζήν των εργαζομένων. Σχεδιασμένο από τον αρχιτέκτονα Δημήτρη Μπίλλη, το κτίριο αντικατοπτρίζει ουσιαστικά την καινοτόμο προσέγγισή του στη βιώσιμη και βιοκλιματική αρχιτεκτονική, καθώς ο σχεδιασμός του ενσωματώνει σύγχρονα υλικά και τεχνικές κατασκευής, ενώ παράλληλα εστιάζει στην ενεργειακή απόδοση.
Η οροφή διαθέτει 570 τ.μ. μεσογειακής φύτευσης, συμπεριλαμβανομένων αυτοφυών αειθαλών θάμνων και αρωματικών φυτών. Αυτή η πράσινη ταράτσα, σε συνδυασμό με έναν σκιερό χώρο διαβίωσης, δημιουργεί μια όαση ηρεμίας στο πολύβουο αστικό περιβάλλον, ενώ ο μελετημένος σχεδιασμός του Δημήτρη Μπιλλή εξασφαλίζει ότι το κτίριο όχι μόνο πληροί υψηλά λειτουργικά πρότυπα, αλλά και εναρμονίζεται με το φυσικό τοπίο και τη σύγχρονη αρχιτεκτονική του Αμαρουσίου. Ο ίδιος, μας εξηγεί βήμα προς βήμα την διαδικασία δημιουργίας αυτού του αρχιτεκτονήματος, τις προκλήσεις που αντιμετώπισε, ενώ μοιράζεται μαζί μας και την άποψή του για το πώς ο δημόσιος χώρος μπορεί τελικά να μεταμορφώσει το αστικό ευ ζην.
Τι είναι αυτό που κάνει το κτίριο Epiphany να αποτελεί μια αρχιτεκτονική καινοτομία; Τo κτίριο «Epiphany» παρουσιάζει ενεργειακή αποδοτικότητα με περιορισμένο οικολογικό αποτύπωμα, γεγονός που οφείλεται στα κριτήρια σχεδιασμού του. Οι ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις, τα φωτοβολταϊκά πάνελ δώματος, τα οποία καλύπτουν υψηλές ενεργειακές ανάγκες του κτιρίου, η δεξαμενή για την αξιοποίηση του βρόχινου νερού για την άρδευση και άλλες απαιτήσεις του κτιρίου συντελούν στην χαμηλή κατανάλωση ενέργειας και υδάτινων πόρων, καθώς και στην αποφόρτιση του κεντρικού δικτύου ομβρίων κατά τη διάρκεια καιρικών φαινομένων. Επιπλέον, το φυτεμένο δώμα και το πράσινο του ακάλυπτου χώρου, με φυτοκοινότητες, από αειθαλείς θάμνους, δένδρα και αρωματικά φυτά, χαμηλής κατανάλωσης σε νερό, δημιουργεί ένα αειφόρο περιβάλλον μεσογειακής φύτευσης, ενισχύοντας το μικροκλίμα. Το κτίριο καλύπτεται και στις τέσσερις πλευρές από ηλιοπροστατευτικό κέλυφος, με σταθερά και κινητά διάτρητα συστήματα ηλιοπροστασίας, όπου συντελούν σε μεγάλο ποσοστό στη δημιουργία εσωτερικής θερμικής άνεσης και ευχάριστου τρόπου διαβίωσης των χρηστών. Ο συνδυασμός των ανωτέρω κριτηρίων και το αρχιτεκτονικό δέσιμο μεταξύ τους, είναι που δίνουν ουσιαστικά ένα καινοτόμο και ταυτόχρονα αρμονικό αποτέλεσμα στο κτίριο.
Πώς προσεγγίσατε τη βιωσιμότητα και τη λειτουργικότητα στο σχεδιασμό του «Epiphany»; Βασική αρχή του σχεδιασμού του «Epiphany» είναι ο βιοκλιματικός σχεδιασμός, τόσο των εσωτερικών όσο και των εξωτερικών χώρων, ώστε να εξασφαλιστούν συνθήκες θερμικής και οπτικής άνεσης των χρηστών (διάτρητες περσίδες ηλιοπροστασίας). Η αξιοποίηση της ηλιακής ενέργειας, των βασικών χαρακτηριστικών του μικροκλίματος, των αρχιτεκτονικών στοιχείων σκιασμού και των ιδιοτήτων των υλικών δόμησης συνετέλεσαν στο να πιστοποιηθεί το κτίριο με περιβαλλοντική διάκριση Gold σύμφωνα με το πρότυπο LEED, ένα σύστημα που παρέχει ένα πλαίσιο για αποδοτικά, πράσινα κτίρια.
Τηρώντας αυτό το πλαίσιο, επιτεύχθηκε ελαχιστοποίηση της ρύπανσης και του αποτυπώματος άνθρακα κατά της διάρκεια της κατασκευής του, καθώς και σωστή διαχείριση των αποβλήτων κατά την κατασκευή και τη λειτουργία του έργου. Επίσης πετύχαμε τη μείωση εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (CO2), την ορθή διαχείριση των πόρων και τη βελτίωση της ποιότητας διαβίωσης των χρηστών, κατορθώματα που καθιστούν το «Epiphany» ένα σύγχρονο, «πράσινο» κτίριο.
Μπορεί το Epiphany να γίνει η αφορμή για να αλλάξει ο προσανατολισμός του γραφείου σας; Ανέκαθεν η φιλοσοφία του γραφείου μας είναι το κάθε κτιριακό έργο να προσαρμόζεται στο κλίμα του τόπου και στα χαρακτηριστικά του, να καλύπτονται οι ανάγκες και οι επιθυμίες του χρήστη, φροντίζοντας για τη δημιουργία λειτουργικών και ποιοτικών χώρων διαβίωσης και έχοντας πάντα σαν βάση την υψηλή αισθητική, την άρτια κατασκευή και τη σωστή ενεργειακή συμπεριφορά. Μάλιστα, ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στον βιοκλιματικό σχεδιασμό, καθώς και στην ανάδειξη του υπαίθριου, ημιυπαίθριου και εσωτερικού χώρου, και στην αρμονική σύνδεση μεταξύ τους, για τον καλύτερο τρόπο διαβίωσης του χρήστη στο κτίριο. Ωστόσο, σίγουρα, με τις νέες τεχνολογίες και τα καινοτόμα δομικά υλικά το γραφείο εξελίσσεται, και έχοντας πλέον την εμπειρία προσεγγίζει διαφορετικά τον τρόπο σχεδίασης που απαιτεί το κάθε νέο έργο που αναλαμβάνουμε. Πάντα βέβαια με κύρια φιλοσοφία τον βιοκλιματικό σχεδιασμό και την αειφορία.
Ποια η αντίληψή σας για τη βιωσιμότητα στην εποχή μας στις κατοικίες και τα γραφεία; Εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής και της αύξησης του κόστους της ενέργειας, το να σχεδιαστούν νέα κτίρια που ενστερνίζονται τις βασικές αρχές της αειφορικής ανάπτυξης, είναι ίσως πρωτεύουσα ανάγκη. Παλαιότερα κτίρια, παρόμοιας κλίμακας με το «Epiphany», είχαν υψηλές ενεργειακές απαιτήσεις και αυξημένες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO2), ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες τους καθώς και πολύ χαμηλής ποιότητας θερμικής άνεσης των χρηστών κατά τη διάρκεια της εργασίας τους. Πλέον όμως, καθώς οι ενεργειακοί πόροι εξαντλούνται, πρέπει σε κάθε κτιριακό έργο, μικρής και μεγάλης κλίμακας, να λαμβάνεται ως πρωταρχική ανάγκη ο βιοκλιματικός σχεδιασμός. Η χρήση υλικών φιλικών προς το περιβάλλον, τα παθητικά ηλιακά συστήματα σκιασμού και αερισμού, η φύτευση σύμφωνα με το μικροκλίμα, συμβάλλουν στην βιωσιμότητα των νέων κτιρίων και την δημιουργία ενός λειτουργικού και ευχάριστου μέρους διαβίωσης, το οποίο είναι και το ζητούμενο σε κάθε αρχιτεκτονικό έργο.
Υπήρχαν προκλήσεις που αντιμετωπίσατε κατά την ενσωμάτωση αυτών των στοιχείων σε ένα σύγχρονο κτίριο σε ένα αστικό ελληνικό περιβάλλον; Το «Epiphany» βρίσκεται στο Μαρούσι, σε μία περιοχή ταχύτατα αναπτυσσόμενη, με σύγχρονα κτίρια γραφείων και ένα πανταχόθεν ελεύθερο σύστημα δόμησης. Δεν βρίσκεται σε ένα πυκνοδομημένο αστικό περιβάλλον, αλλά σε μία αραιοκατοικημένη περιοχή, με μεγάλα οικόπεδα. Για αυτό τον λόγο δεν υπήρχαν ακριβώς ιδιαίτερες προκλήσεις για την ένταξή του έργου στον αστικό ιστό. Σίγουρα βέβαια, κάποια στοιχεία, όπως το φυτεμένο δώμα, τα φωτοβολταϊκά πάνελ και το κέλυφος με τη διάτρητη σταθερή και κινητή ηλιοπροστασία, δημιούργησαν μια αύξηση κόστους στον συνολικό προϋπολογισμό του κτιρίου, στον οποίο όμως, με την εξοικονόμηση απαιτούμενης ενέργειας που επιτυγχάνεται, γίνεται ουσιαστικά μακροπρόθεσμα απόσβεση.
Πλέον, φαίνεται ότι υπάρχει μια μεγάλη συζήτηση διεθνώς σχετικά με την αξιοποίηση των δημόσιων χώρων. Ποια είναι η δική σας άποψη και πώς θεωρείτε ότι μπορεί ο δημόσιος χώρος να μεταμορφώσει το αστικό ευ ζην; Στον πυκνοδομημένο αστικό ιστό, η αξιοποίηση των δημόσιων χώρων και η μετατροπή τους σε χώρους πρασίνου είναι ζωτικής σημασίας. Η φύτευση διαδραματίζει μέγιστο ρόλο στη διατήρηση σωστών επιπέδων θερμικής άνεσης, καθώς τα φυτά φιλτράρουν το φυσικό φως, τη σκόνη και τους αέριους ρύπους. Παράλληλα, συντελούν στη μείωση του φαινομένου της ηχορύπανσης, μειώνουν τη μόλυνση της ατμόσφαιρας και βελτιώνουν την ποιότητα του αέρα.
Ένα ακόμη μέτρο βιοκλιματικού σχεδιασμού είναι επίσης και η χρήση υδάτινων στοιχείων. Γραμμικά υδάτινα στοιχεία μπορούν να τοποθετηθούν βελτιώνοντας κατά πολύ τις συνθήκες θερμικής άνεσης, καθώς το νερό λειτουργεί ως στοιχείο ελέγχου του μικροκλίματος. Η δημιουργία ενός πάρκου έχει επίσης κοινωνικές και πολιτιστικές προεκτάσεις, καθώς βοηθάει στην συνεύρεση των ανθρώπων και στην οργάνωση διαφόρων δραστηριοτήτων. Αντίθετα, η έλλειψη πρασίνου και η άναρχη δόμηση στις περισσότερες ελληνικές πόλεις καθιστά απαραίτητη την ανάγκη αξιοποίησης των δημοσίων χώρων με λεπτομερή προσέγγιση σε επίπεδο αρχιτεκτονικής μελέτης.
https://dimitrisbillis.gr