Πώς το πιο απαλό μαλλί, που έχει ζεστάνει την Γκρέτα Γκάρμπο και βασιλείς των Ινκας, ξεσήκωσε αντιδράσεις από φιλοζωικές οργανώσεις, έχει προξενήσει πολιτικές παραιτήσεις και έχει κάνει διάσημους ιταλικούς οίκους να γίνουν… φυσιολάτρες.
“Μόλις το ακουμπήσεις στο δέρμα σου είναι δύσκολο να φορέσεις οτιδήποτε άλλο“, είπε ο Pier Luigi Loro Piana, αντιπρόεδρος της οικογενειακής εταιρείας πολυτελείας Loro Piana. Μπορεί ομολογουμένως να είναι προκατειλημμένος, αλλά λαμβάνοντας υπόψη ότι η εταιρεία του κατασκευάζει εξαιρετικά πολυτελή υφάσματα, όπως σπάνια πολύτιμη βικούνια, αυτή η δήλωση αποδεικνύεται τελικά προφητική. Ασφαλώς πρόκειται για ένα μαλλί εξαιρετικής ποιότητας που ίσως να κοντράρει στα ίσα και το κασμίρι. Οι ίνες του έχουν μικρότερη διάμετρο από το κασμίρι και αυτό το κάνει ακόμα πιο πολυπόθητο, σε μια παγκόσμια αγορά που η “δυσκολία” πληρώνεται αδρά. “Φανταστείτε το καλύτερο κασμίρι και μετά διπλασιάστε τη δημοτικότητά του“, δήλωσε ο Stuart McCullough, Διευθύνων Σύμβουλος της Woolmark Company και Australian Wool Innovation, μια μη κερδοσκοπική εταιρεία που χρηματοδοτεί την έρευνα και την ανάπτυξη του μαλλιού της χώρας. “Είναι μια πολύ μοναδική ίνα“, καταλήγει.
Κατασκευασμένο από καμήλες vicuña στα βουνά της Νότιας Αμερικής, το εξαιρετικά μαλακό, λεπτό και ελαστικό μαλλί είναι πολυπόθητο εδώ και δεκαετίες. Σήμερα, είναι σπάνια, επειδή η βικούνια (vicuña ) είναι είδος υπό εξαφάνιση και ως εκ τούτου κόβεται κάτω από αυστηρά ελεγχόμενες συνθήκες. Το “χρυσό” ζώο της Νότιας Αμερικής παραλίγο να εξαφανιστεί από την υπερβολική εκτροφή κατά τη διάρκεια της αποικιακής εποχής, προτού κηρυχθεί απειλούμενο με εξαφάνιση τη δεκαετία του ’60. Εκτοτε όμως ο πληθυσμός τους έχει αναρρώσει χάρη στην εγκατάσταση προστατευμένων οικότοπων και την επιστροφή στις πρακτικές κούρας που χρησιμοποιούσαν οι Ινκας. Σύμφωνα με αυτές τις αυστηρές οδηγίες, τα βικούνια, συγκεντρώνονται, κουρεύονται και επιστρέφουν στην άγρια φύση -μια πρακτική που έχει μειώσει δραματικά την απειλή της λαθροθηρίας. Αυτή η διαδικασία διασφαλίζει επίσης ότι κάθε βικούνια μπορεί να δανείσει το μαλλί του σε πολλά ρούχα κατά τη διάρκεια της ζωής του, καθώς μπορεί να χρειαστούν έως και 35 χρόνια, για να παράξει αρκετό μαλλί για ένα μόνο… παλτό.
Στην πρώτη γραμμή της προστασίας τους βρίσκεται, ξανά, η ιταλική μάρκα ειδών πολυτελείας Loro Piana. Ο διάσημος οίκος έχει συνεργαστεί με την κυβέρνηση του Περού και τις κοινότητες των Ανδεων από το 1994 για την αποκατάσταση του οικότοπου και σήμερα η εταιρεία ελέγχει μεγάλο μέρος της προμήθειας μαλλιού παγκοσμίως. Το 2008 η εταιρεία αγόρασε σχεδόν 5.000 στρέμματα στις περουβιανές Ανδεις, για να δημιουργήσει ένα καταφύγιο όπου το ακριβοθώρητο ζώο μπορεί να παρατηρηθεί, να μελετηθεί και να κουρευτεί με ασφάλεια. Ο πιο σημαντικός παράγοντας που συμβάλλει στη “σφιχτή” κατανάλωσή του είναι η δυσκολία άλεσής του σε ύφασμα έτοιμο για επεξεργασία. Λίγοι είναι οι ικανοί τεχνίτες σε όλο τον κόσμο που μπορούν να δουλέψουν με τις ευαίσθητες ίνες, οι οποίες αν δεν “αλιευτούν” σωστά μπορεί να καταστραφούν ανεπανόρθωτα.
Τώρα, το μεταξένιο μαλλί βρίσκεται στην κορυφή της bespoke πολυτέλειας. Κάθε χρόνο, μόνο 13.000 έως 17.500 λίβρες διατίθενται αποκλειστικά στον Loro Piana. Το ιταλικό ραφείο Kiton παράγει μόνο 100 κομμάτια περίπου τον χρόνο, ένα ανδρικό παλτό κοστίζει τουλάχιστον 21.000 δολάρια, η τιμή ενός κοστουμιού ξεκινά από 40.000 δολάρια, ενώ ένα μόνο μαντίλι κοστίζει περίπου 4.000 δολάρια. Τέλος η Scabal, η διάσημη κλωστοϋφαντουργία τα τελευταία χρόνια φτιάχνει κατά παραγγελία κοστούμια από vicuna συνδυάζοντάς τα με μετάξι.
Η Ermenegildo Zegna παράγει μόλις 30 κοστούμια βικούνια ετησίως. Το καθένα είναι αριθμημένο και το πιο προσιτό μοντέλο κοστίζει 46.500 δολάρια. Τα πιο κοινά χρώματα του μαλλιού του είναι το ναυτικό μπλε και το φυσικό μπεζ. Η Zegna, για παράδειγμα, προσφέρει τα κοστούμια της σε τρεις παραλλαγές από σκούρο μπλε πενιέ μαλλί. Οι εταιρείες ήταν απρόθυμες να βάψουν τη βικούνια, επειδή δεν ήθελαν να μειώσουν την αίσθηση της υπογραφής της. Ωστόσο ο πειραματισμός οδήγησε σε κάποια επιτυχία. Η ιταλική Kiton παράγει περιορισμένες σειρές υφάσματος σε δύσκολα παραγόμενες αποχρώσεις, για να μην αναφέρουμε σχέδια όπως ρίγες και ψαροκόκαλο, στον μύλο Carlo Barbera με έδρα την Biella της Ιταλίας, όπου η Kiton αγόρασε ένα μερίδιο ελέγχου το 2010.
“Σύντομα θα δείτε 100% vicuña σε τρελά χρώματα, όπως το κόκκινο“, είπε ο κ. Antonio Paone, διευθύνων σύμβουλος του οίκου Kiton για την αμερικανική αγορά. Ακόμη πιο σπάνιο είναι το λευκό παλτό της Kiton, αξίας 50.000 δολαρίων, φτιαγμένο από albino vicuña. Είναι αναπόφευκτο η βικούνια να μη συγκριθεί με το κασμίρι. Αλλά πρόκειται για εντελώς διαφορετικά ζώα, με κυριολεκτική και μεταφορική έννοια. Από την άποψη της προσφοράς, οι πιο αυστηροί νόμοι που διέπουν τον τρόπο καλλιέργειας και κοπής της βικούνια την καθιστούν ένα πολύ πιο σπάνιο ύφασμα: υπάρχει σαφής λόγος που δεν θα βρείτε ποτέ πουλόβερ με έκπτωση. Το κασμίρι είναι διαθέσιμο σε μεγαλύτερη έκταση, ενώ η βικούνια είναι πραγματικά σε έλλειψη. Η λεπτότητα και η απαλότητα επίσης είναι χαρακτηριστική. Φτάνει κανείς να αγγίξει ή να δοκιμάσει να φορέσει βικούνια για να καταλάβει τη διαφορά.