Πολλοί χρησιμοποιούν καθημερινά σταγόνες ή «τεχνητά δάκρυα» για την ξηροφθαλμία, τους φακούς επαφής ή ως θεραπεία για παθήσεις όπως το γλαύκωμα ή εποχικές αλλεργίες.
Τουλάχιστον 117 εκατομμύρια Αμερικανοί χρησιμοποίησαν σκευάσματα οφθαλμικών σταγόνων το 2020, σύμφωνα με την Statista μια εταιρεία έρευνας δεδομένων. H εταιρεία υπολογίζει ότι ο αριθμός αυτός θα αυξηθεί σε περισσότερα από 123 εκατομμύρια το 2024.
Μέσα στο 2023, ωστόσο, παρακολουθούμε τον Οργανισμό Φαρμάκων και Τροφίμων της Αμερικής να έχει εκδώσει αρκετές προειδοποιήσεις σχετικά με τα κολλύρια που κυκλοφορούν στην αμερικανική αγορά. Πρόσφατα, ο Οργανισμός προειδοποίησε τους καταναλωτές να αποφεύγουν 27 διαφορετικά είδη οφθαλμικών σταγόνων αφού εντόπισαν βακτηριακή μόλυνση στις εγκαταστάσεις παραγωγής. Αυτή είναι η τρίτη προειδοποίηση του οργανισμού για το 2023, που σχετίζεται με τα κολλύρια, αφού φέτος οι ομοσπονδιακές ρυθμιστικές αρχές έχουν ανακοινώσει ήδη δύο οικειοθελείς ανακλήσεις προϊόντων μετά από δεκάδες περιστατικά σοβαρών βακτηριακών λοιμώξεων. Μάλιστα, ήδη, τρείς θάνατοι συνδέονται με χρήση τέτοιων προϊόντων που προέρχονται κυρίως από την Ινδία. Δεν είναι τυχαίο ότι εσχάτως ο ινδικός φαρμακευτικός κολοσσός Adani έχασε 100 δισ. δολάρια σε χρηματιστηριακή αξία.
Η χρήση σταγόνων μπορεί σε αρκετές περιπτώσεις, όπως φαίνεται από τα προβλήματα που ανακύπτουν, να είναι επιβλαβής για την υγεία των ματιών μας και να αυξήσει τον κίνδυνο μολύνσεων. Σχεδόν 1 εκατομμύριο επισκέψεις σε γιατρούς πραγματοποιούνται κάθε χρόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες για οφθαλμικές λοιμώξεις, συμπεριλαμβανομένων 58.000 επισκέψεων στα επείγοντα, εκτιμούν τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων.
Στην Ελλάδα δεν υπάρχει προς το παρόν αντίστοιχη προειδοποίηση ή ανάκληση προϊόντων, ωστόσο το κύμα που έχει δημιουργηθεί στις ΗΠΑ ενδέχεται λογικά να πυροδοτήσει σχετικούς ελέγχους και στη χώρα μας.
Πώς μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι οι σταγόνες μας είναι κατάλληλες για χρήση; Ποια είναι τα συμπτώματα μιας οφθαλμικής λοίμωξης των ματιών; Ποια είναι τα πιο συνηθισμένα λάθη στη χρήση των οφθαλμικών σταγόνων;
Ποια είναι τα συμπτώματα της οφθαλμικής μόλυνσης;
Οφθαλμικές εκκρίσεις: οι ασυνήθιστες εκκρίσεις από τα μάτια είναι το νούμερο ένα σύμπτωμα οφθαλμικής μόλυνσης.
Ερυθρότητα: Ενώ μέχρι έναν βαθμό η ερυθρότητα είναι φυσιολογική λόγω ξηροφθαλμίας ή μετά από από πολλές ώρες χρήσης οθονών, η επιδείνωση της ερυθρότητας ή η ασυνήθιστη κοκκινίλα μπορεί να είναι σημάδι μόλυνσης ή τραυματισμού.
Ξαφνικές αλλαγές όρασης: Πρόκειται για μια επείγουσα κατάσταση που απαιτεί φροντίδα από οφθαλμίατρο.
Πόνος: Ο ξαφνικός πόνος, η ενόχληση ή η αίσθηση ότι κάτι είναι στο μάτι μας χωρίς προφανή λόγο μπορεί να είναι σημάδι μόλυνσης ή τραυματισμού, ιδιαίτερα εάν επιδεινωθεί μετά από τις πλύσεις με φυσιολογικό ορό ή από κάποια θεραπεία.
Οι βακτηριακές οφθαλμικές λοιμώξεις ανήκουν στα επείγοντα περιστατικά που θα πρέπει να αντιμετωπίζονται από οφθαλμίατρο.
Πότε να χρησιμοποιήσω κολλύριο;
Ανάλογα τη δράση τους, τα κολλύρια χωρίζονται σε συγκεκριμένες κατηγορίες. Συνεπώς για να χρησιμοποιήσουμε κάποιο κολλύριο θα πρέπει αρχικά να συμβουλευτούμε τον γιατρό ή φαρμακοποιό μας. Μερικές περιπτώσεις στις οποίες ενδέχεται να χρειαστούμε οφθαλμικές σταγόνες είναι οι παρακάτω:
Μόλυνση. Με πιο συνηθισμένα αίτια τη σκόνη, το καυσαέριο ή ιογενείς παράγοντες.
Αλλεργίες. Ενδεικτικά συμπτώματα είναι ο έντονος κνησμός, η δακρύρροια και το οίδημα των βλεφάρων.
Ερεθισμούς. Οι οφθαλμικοί ερεθισμοί είναι το πιο κοινό πρόβλημα των ματιών και τις περισσότερες φορές αρκεί να χρησιμοποιήσουμε σταγόνες γνωστές και ως «τεχνητά δάκρυα». Τα δάκρυα μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και χωρίς ιατρική συνταγή, αλλά θα πρέπει να τηρούμε τους βασικούς κανόνες υγιεινής.
Συμβουλές για σωστής χρήσης των οφθαλμικών σταγόνων
Πλένουμε τα χέρια μας πριν τη διαδικασία: Το πλύσιμο των χεριών είναι ένας εύκολος κι αποτελεσματικός τρόπος για να μειώσουμε την εξάπλωση των μικροβίων.
Επιλέγουμε οφθαλμικές σταγόνες χωρίς συντηρητικά: Αν και τα συντηρητικά υποτίθεται ότι εμποδίζουν την ανάπτυξη βακτηρίων σε συσκευασίες πολλαπλών χρήσεων, μπορούν να βλάψουν τον κερατοειδή, επιδεινώνοντας την ξηροφθαλμία και αυξάνοντας τον κίνδυνο μόλυνσης. Επιλέγουμε σταγόνες που φέρουν την ένδειξη “χωρίς συντηρητικά“. Έρευνες έχουν δείξει ότι είναι εξίσου αποτελεσματικές με τις σταγόνες που περιέχουν συντηρητικά, με λιγότερο κίνδυνο ερεθισμού.
Επιλέγουμε σταγόνες μίας χρήσης: Μια ερευνητική ανασκόπηση του 2022 έδειξε ότι περίπου το 3% των φιαλών πολλαπλών χρήσεων για οφθαλμικές σταγόνες μολύνονται όταν χρησιμοποιούνται για λιγότερο από μία εβδομάδα σε σύγκριση με το 24% των φιαλών που χρησιμοποιούνται για περισσότερο από μία εβδομάδα. Η μόλυνση εμφανίζεται αγγίζοντας το καπάκι ή την άκρη του σταγονόμετρου σε μια μη αποστειρωμένη επιφάνεια όπως ένας πάγκος ή τα δάχτυλα, τις βλεφαρίδες ή τον ίδιο τον βολβό του ματιού.
Αφαιρούμε το μακιγιάζ των ματιών πριν τον ύπνο: Τα βακτήρια μπορούν να ‘’κολλήσουν’’ στο eyeliner και στη μάσκαρα. Πριν ξαπλώσουμε, αφαιρούμε επιμελώς το μακιγιάζ των ματιών με ένα απαλό καθαριστικό.
Χρησιμοποιούμε σωστά τους φακούς επαφής: Οι περισσότερες μολύνσεις που σχετίζονται με τους φακούς επαφής προκαλούνται από κακές συνήθειες υγιεινής, ακατάλληλη αποθήκευση και καθαρισμό φακών και μη αφαίρεση των φακών πριν τον ύπνο.
Βεβαιωνόμαστε ότι η συσκευασία που πρόκειται να χρησιμοποιήσουμε δεν έχει ανοιχτεί για περισσότερο καιρό από όσο αναγράφει στη συσκευασία και δεν έχει λήξει. Δεν πρέπει να αφήνουν το μπουκαλάκι ανοιχτό μετά τη χρήση και πρέπει να το αποθηκεύουμε σε δροσερά μέρη, χωρίς ηλιακό φως ή υγρασία.
Μετά τη χρήση, κλείνουμε καλά τις οφθαλμικές σταγόνες και φυλάξτε τις σε καθαρό, δροσερό μέρος. Δεν τις αποθηκεύουμε σε άμεσο ηλιακό φως ή κοντά σε πηγή θερμότητας, καθώς αυτό μπορεί να υποβαθμίσει τα ενεργά συστατικά και να κάνει τις σταγόνες λιγότερο αποτελεσματικές.
Δεν μοιραζόμαστε τις συσκευασίες, ακόμη και μεταξύ των μελών της οικογένειας. Οι λοιμώξεις των ματιών μπορούν με αυτόν τον τρόπο να μεταδίδονται από άτομο σε άτομο μέσα στην ίδια οικογένεια.
Και το πιο σημαντικό; Όσοι δεν είναι σίγουροι για την ασφάλεια ενός προϊόντος οφθαλμικών σταγόνων μπορούν να ρωτήσουν τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό τους πριν τη χρήση.
Φωτογραφίες: Getty Images / Ideal Image, Unsplash