Ο Αλίκο Ντανγκότε, με περιουσία 23,8 δισ. δολαρίων, είναι ο ισχυρότερος οικονομικός παράγοντας στην Αφρική.
Ποιος είναι ο πιο πλούσιος μαύρος στον κόσμο; Στην εποχή της πολιτικής ορθότητας, η ερώτηση από μόνης της φτάνει για να οδηγήσει αυτόν που την υποβάλλει στο πυρ το εξώτερον. Αν ρωτήσει, όμως, κάποιος τον Αλίκο Ντανγκότε, δεν θα εισπράξει θυμό ή περιφρόνηση, αλλά χαρά και περηφάνεια. Ο Νιγηριανός δισεκατομμυριούχος, ο πλουσιότερος άνθρωπος της Αφρικής, τα κατάφερε μόνος του να ανέβει σε οικονομικά ύψη που ζαλίζουν. Ίσα-ίσα που την αναφορά στο χρώμα του δέρματός του τη θεωρεί καλοδεχούμενη, επειδή σπάει τη στερεότυπη εικόνα που έχουμε για τους μεγιστάνες αυτού του κόσμου.
Η ιστορία του διαθέτει και DNA, και οικογενειακή παράδοση, αλλά κυρίως προσωπικό κίνητρο και εμπορικό δαιμόνιο με γερές δόσεις ρίσκου. Σήμερα, στα 68 του χρόνια, ο Αλίκο Ντανγκότε έχει πάει στο άλλο άκρο: Πλέον δεν δουλεύει για να ζει, αλλά ζει για να δουλεύει και παίρνει ζωή από την δραστηριότητά του και το αβγάτισμα της τεράστιας περιουσίας του, την οποία οι ειδικοί του Forbes αποτιμούν σε 23,8 δισ. δολάρια.
Πλούσιος από σόι
Γεννημένος στo Κάνο, την μεγαλύτερη πόλη της βόρειας Νιγηρίας (και δεύτερη πολυπληθέστερη της χώρας μετά το Λάγκος), ο Αλίκο προέρχεται από εμπορική οικογένεια. Ο προπάππος του, Αλχασάν Αμπντουλαχί Νταντάτα, υπήρξε ο πλουσιότερος άνθρωπος στη Δυτική Αφρική στα μέσα του 20ου αιώνα. Από τα χέρια του περνούσε σχεδόν το σύνολο του εμπορίου φιστικιών ποικιλίας Κόλα, που ήταν το κύριο εξαγώγιμο προϊόν της Νιγηρίας μέχρι που ανακαλύφθηκε το πετρέλαιο.
Όπως ήταν φυσικό, η οικογένειά του ήταν εύπορη. Ο πατέρας του, Μοχάμεντ, είχε μια από τις μεγαλύτερες εταιρείες μεταφορών και συνεργαζόταν με την βρετανική αποικιακή διοίκηση πριν ακόμα η χώρα αποκτήσει την ανεξαρτησία της. Η μητέρα του, επίσης, καταγόταν από πολύ εύπορη οικογένεια, ουσιαστικά στην αριστοκρατία της πόλης. Η φυλή των Χάουσα είναι η πιο πολυπληθής και εμβληματική στη βόρεια περιοχή της Νιγηρίας.
Ο Αλίκο γεννήθηκε το 1957, όμως σε ηλικία μόλις οκτώ ετών έχασε τον πατέρα του. Το χτύπημα ήταν μεγάλο, δεδομένου ότι σύμφωνα με την επιθυμία του πατέρα του, όση περιουσία είχε μοιράστηκε σε φιλανθρωπίες. Έτσι ο Αλίκο και οι τρεις αδελφοί του (από διαφορετικές μητέρες) δεν πείνασαν μεν, καθώς τους ανέθρεψαν παππούδες και θείοι, αλλά δεν είχαν και χρήματα δικά τους. Σπούδασε σε θρησκευτικό σχολείο (μαντράσα) στο Κάνο και τελείωσε τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση στην πόλη του, και με έξοδα του παππού του ταξίδεψε στο Κάιρο για να σπουδάσει διοίκηση επιχειρήσεων στο πανεπιστήμιο Αλ Αζάρ. Στα μαθήματα δεν ήταν άριστος, ωστόσο εντυπωσίασε τους ανθρώπους του πανεπιστημίου με την πτυχιακή του εργασία, η οποία περιέγραφε πώς οι χώρες της δυτικής Αφρικής θα μπορούσαν να ανταλλάσσουν προϊόντα και να ωφελούνται από το εμπόριο. Αρκεί να υπήρχε κάποιος για να τους συνδέσει.
Η πρώτη του εταιρεία
Οταν ακόμα ήταν φοιτητής αρχικά ασχολήθηκε με το λιανεμπόριο στην πόλη του το Κάνο. Το αρχικό κεφάλαιο της εταιρείας ήταν μόλις 3.000 δολάρια, τα οποία πήρε δανεικά από το θείο του. Είναι χαρακτηριστικό ότι στα πρώτα χρόνια έριχνε όλα τα κέρδη του στην ανάπτυξη των επιχειρήσεών του και ασχολήθηκε με πολλούς τομείς. Στο τέλος της δεκαετίας του 1970 αποφάσισε να μετακομίσει στο Λάγκος, όπου χτυπούσε η οικονομική καρδιά της χώρας. Εκεί μετέτρεψε τη μικρομεσαία του επιχείρηση σε κολοσσό, με μια σειρά πετυχημένων επιχειρηματικών κινήσεων, ρίσκου, αλλά και σχέσεων με τους κυβερνώντες. Υπήρξε από τους πρώτους επιχειρηματίες από τη φυλή των Χάουσα που συνεργάστηκε με τον τότε επικεφαλής της στρατιωτικής κυβέρνησης Ομπασάντζο, που κατάγεται από τους Γιορούμπα. Οι φυλετικές εντάσεις στη Νιγηρία ήταν τότε πολύ έντονες και ακόμα δεν έχουν κοπάσει εντελώς.
Αυτό που εκτίναξε τον Ντανγκότε ήταν το τσιμέντο. Από τα τέλη της δεκαετίας του 1970 είχε αποκτήσει άδεια εισαγωγής τσιμέντου, το οποίο χρησιμοποιούνταν για μια σειρά από κολοσσιαία κυβερνητικά έργα, δρόμους, γέφυρες μέχρι κυβερνητικά κτίρια σε όλη τη χώρα. Πήγε, μάλιστα, εντελώς κόντρα στο ρεύμα της εποχής, που ήθελε το τσιμέντο να εισάγεται μέσω του λιμανιού του Λάγκος με ειδικά πλοία. Η διαδικασία εφοδιασμού της χώρας με τσιμέντο εξελίχθηκε σε φιάσκο, καθώς πολλά τέτοια πλοία βούλιαξαν κι άλλα έμειναν κολλημένα στο Λάγκος χωρίς να μπορούν να ξεφορτώσουν.
Ο Ντανγκότε αποφάσισε να εισάγει τσιμέντο από άλλες χώρες της δυτικής Αφρικής, αλλά χρησιμοποίησε μεγάλα φορτηγά, τα οποία κάλυπταν μεγάλες αποστάσεις σε άθλιο οδικό δίκτυο, κάποιες φορές ανάμεσα σε περιοχές όπου δρούσαν ένοπλες αντάρτικες ομάδες. Αυτή ήταν η μεγάλη του επιτυχία: Σύντομα σχεδόν όλο το τσιμέντο που χρησιμοποιούσε η κυβέρνηση προερχόταν από τη δική του εταιρεία. Τα κέρδη ήταν τεράστια, και επενδύθηκαν σε πολλούς άλλους τομείς.
Το τελευταίο πετράδι στο επιχειρηματικό του στέμμα
Ήδη από το 1981 η εταιρεία του εξελίχθηκε σε επιχειρηματικό όμιλο, ο οποίος ασχολούνταν με τα πιο διαφορετικά πράγματα. Από εμπόριο ζυμαρικών, αλατιού, αλεύρων και ζάχαρης μέχρι κλωστοϋφαντουργία, πετρελαιοειδή και real estate. Μέσα σε μια δεκαετία δεν υπήρξε επιχειρηματικός τομέας που δεν θα τον έβρισκες από πίσω.
Με τα χρόνια οι επιχειρήσεις γιγαντώθηκαν. Το εργοστάσιο επεξεργασίας ζάχαρης έγινε το μεγαλύτερο στη Νιγηρία. Τα φορτηγά του ήταν τα περισσότερα και τα μεγαλύτερα στη χώρα. Το διυλιστήριο Dangote, που άρχισε να λειτουργεί το 2023, έχει δυνατότητα παραγωγής ως και 650.000 βαρελιών αργού πετρελαίου την ημέρα. Όταν επιτευχθεί αυτό, θα το κάνει το μεγαλύτερο του κόσμου.
Η οικονομική δύναμη πάει μαζί με την πολιτική. Ο Ντανγκότε έγινε θέλοντας και μη πολιτικός παράγοντας, αφού οι περισσότερες επιχειρήσεις του έχουν γιγαντωθεί τόσο, που επηρεάζουν την καθημερινότητα δεκάδων εκατομμυρίων πολιτών στη χώρα. Αντί, μάλιστα, να κοιτάξει να τα’ χει καλά αυτός με τις κυβερνήσεις, πολιτικές και στρατιωτικές, που κυβέρνησαν τη χώρα, συνέβη το αντίθετο: Οι κυβερνήσεις φρόντιζαν να τα’ χουν καλά μαζί του.
Το 2011 αποφάσισε να κάνει κι ένα βήμα παραπάνω: Υποστήριξε την υποψηφιότητα του Γκούντλακ Τζόναθαν για την προεδρία της Νιγηρίας. Μια ακόμα γέφυρα, αφού ο Τζόναθαν (που εξελέγη τελικά) προέρχεται από τη φυλή των Ίτζο. Ο πρόεδρος τον αντάμειψε διορίζοντάς τον οικονομικό σύμβουλο, τον τίμησε με το μεγαλύτερο παράσημο που μπορεί να απονεμηθεί σε πολιτικό πρόσωπο στη χώρα. Πλέον ο Ντανγκότε έχει εξελιχθεί σε πολιτικό και οικονομικό παράγοντα στις περισσότερες χώρες της δυτικής Αφρικής, στις οποίες έχει απλώσει τις επιχειρήσεις του.
Στην προσωπική του ζωή είναι μετρημένος, τηρουμένων των αναλογιών βέβαια. Με τα πλούτη που έχει θα μπορούσε να ζει εξεζητημένα κάπου στην Ευρώπη ή τις ΗΠΑ, όμως προτιμά να βρίσκεται κοντά στο κέντρο της δραστηριότητάς του. Παρ’ ότι η μουσουλμανική θρησκεία του επιτρέπει να έχει πολλές συζύγους (η πολυγαμία είναι κάτι συνηθισμένο ανάμεσα στους εύπορους στον βορρά της Νιγηρίας) αυτός μετράει δύο γάμους και ισάριθμα διαζύγια. Από τις δύο γυναίκες του απέκτησε τρεις κόρες κι έχει υιοθετήσει έναν γιο.
Φωτογραφίες: Getty Images / Ideal Image