Οι φανέλες με τα ονόματα και τους αριθμούς είναι σήμερα ένα μείγμα νοσταλγίας, ταυτότητας, διαχρονικότητας και στυλ.
Ένα πρόσφατο άρθρο στους New York Times αφιερωμένο στις vintage ποδοσφαιρικές φανέλες, με τον τίτλο «Μια στιγμή στο χρόνο, διατηρημένη σε πολυεστέρα» μάς θύμισε τη γνήσια συγκίνηση που προσφέρει το ποδόσφαιρο. Την αγωνία του 90ου λεπτού, την ένταση και το κράτημα της ανάσας. Το άθλημα που λατρεύεται από εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, συνεχίζει να έχει ρόλο πολιτιστικής δύναμης, τώρα και στον χώρο της μόδας.
Οι ποδοσφαιρικοί σύλλογοι και οι μεγάλοι οίκοι
Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι οίκοι μόδας ενδιαφέρονται για τον κόσμο του ποδοσφαίρου. Στην αγωνιστική σεζόν του 2022-2023 οι οπαδοί της γαλλικής Stade Rennais F.C. είδαν την ομάδα τους να έχει μία άνετη νίκη με 4-0 ενάντιον της Troyes αλλά και μία διαφορετική από τα συνηθισμένα εμφάνιση. Για αυτό το παιχνίδι, η ομάδα φόρεσε εμφάνιση που επανασχεδιάστηκε από τον οίκο Balenciaga, με μερικές αξιοσημείωτες τροποποιήσεις στη φανέλα της. Στο πίσω μέρος της φανέλας, το όνομα του οίκου βρισκόταν πάνω από τα ονόματα των παικτών, και οι αριθμοί τους είχαν τα χρώματα της “Σημαίας Υπερηφάνειας” σε μια προσπάθεια να καταπολεμήσουν το μίσος προς την LGBTQIA+ κοινότητα, τη Διεθνή Ημέρα κατά της Ομοφοβίας, στις 17 Μαΐου.
Κι ενώ η υψηλή μόδα μπορεί μόλις να ξεκίνησε να παρακολουθεί ποδόσφαιρο, το streetwear έχει εδώ και καιρό τιμήσει κάποιους από τους πιο μεγάλους συλλόγους παγκοσμίως: το skatewear Drama Call άρπαξε την ευκαιρία να συνεργαστεί με τη Manchester United, ενώ η Off-White είναι πλέον η επίσημη συνεργάτης AC Milan για τον pre game εξοπλισμό.
Το 2022, η ιταλική ομάδα της δεύτερης κατηγορίας, Venezia FC, οργάνωσε μία μεγάλη διαφημιστική εκστρατεία καταφέρνοντας με τον επανασχεδιασμό της φανέλας της να εντυπωσιάσει την ποδοσφαιρική Ιταλία και όχι μόνο.
Η pop κουλτούρα και οι A-listers
Το TikTok φυσικά δεν έχει μείνει αμέτοχο, συμμετέχοντας στην άνοδο της τάσης blokecore. Το trend αναφέρθηκε για πρώτη φορά από τον Brandon Huntley τον Δεκέμβριο του 2021 και έχει να κάνει με τα vintage ποδοσφαιρικά κομμάτια που προσθέτουν μια νοσταλγική νότα σε κάθε outfit. Η Kim Kardashian, πρώτη υποστηρίκτρια του blokecore εμφανίστηκε να φοράει μία κλασική φανέλα της Roma, (η τιμή της εκτινάχθηκε στα ύψη στο eBay) αλλά και ο Drake που φωτογραφήθηκε με ένα vintage μπλουζάκι της Arsenal.
Γιατί λοιπόν ποδοσφαιρικές φανέλες;
Ενόψει του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 2026 τα βλέμματα τραβάει η επένδυση 38,5 εκατομμυρίων δολαρίων του Ομίλου Chernin σε κλασικές ποδοσφαιρικές φανέλες. Αν και η εταιρεία μπορεί να μην είναι ιδιαίτερα γνωστή εκτός Βρετανίας, το 2022 τα έσοδα της άγγιξαν σχεδόν τα 24 εκατομμυρία δολάρια. Η εταιρεία ξεκίνησε το 2006 με στόχο να πουλάει δέκα vintage φανέλες καθημερινά, στόχος που σήμερα έχει αυξηθεί σε 2.000 – 2.500 φανέλες ημερησίως.
Οι σύλλογοι κυκλοφορούν μία νέα εμφάνιση κάθε σεζόν. Αυτή η πρακτική έχει προφανή εμπορική απήχηση για τους συλλόγους, οι οποίοι μπορούν να πουλήσουν νέες φανέλες στους ίδιους πελάτες ετησίως. Ωστόσο, εκτός της εμπορικότητας η συλλεκτικότητα, είναι μία άλλη ισχυρή δύναμη εξαιτίας της νοσταλγικής σχέσης που αποκτά ο οπαδός με την ομάδα. Εκτός από τη νοσταλγία υπάρχουν μερικοί ακόμα παράγοντες που ανεβάζουν την αξία μίας vintage φανέλας. Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι οι φορεμένες ή υπογεγραμμένες φανέλες ή οι φανέλες που φορέθηκαν σε έναν συγκεκριμένο αγώνα αξίζουν περισσότερα. Επίσης σημαντικό κριτήριο είναι η σεζόν -μια φανέλα από την εποχή των «Galacticos» της Μαδρίτης με τους Ρονάλντο, Ζιντάν και Ρομπέρτο Κάρλος να πρωταγωνιστούν, καλλιεργεί μια ισχυρή νοσταλγική έλξη στους οπαδούς.
Τέλος, ορισμένες φανέλες είναι εμβληματικές και πολύτιμες απλώς και μόνο επειδή είναι σχεδιαστικά υπέροχες, με πόντους μπόνους που απονέμονται σε παλιούς, αγαπημένους χορηγούς. Αξίζει να αναζητήσει κανείς την εμφάνιση της Fiorentina από τη δεκαετία του ’90, με το λογότυπο της Nintendo ή της 7-Up. Ο σύλλογος δεν έχει κερδίσει το ιταλικό πρωτάθλημα από τη δεκαετία του 1960, αλλά οι συλλέκτες εξακολουθούν να αναζητούν αυτές τις φανέλες, οι οποίες ξεπερνούν τα 500 δολάρια όταν εμφανίζονται σε αυθεντικές εκδόσεις.
Η αυξανόμενη αγάπη για τις vintage ποδοσφαιρικές φανέλες και η αποδοχή από τον κόσμο της μόδας είναι απόδειξη της πολύπλευρης απήχησής τους. Τα jersey Τ-shirt με τα μεγάλα λογότυπα, τα ονόματα και τους αριθμούς δεν είναι απλά ‘’φανέλες που ιδρώνουν’’ αλλά προσφέρουν ένα μοναδικό μείγμα νοσταλγίας, ταυτότητας, διαχρονικότητας, πολιτιστικής σημασίας και βιωσιμότητας.
Είτε κάποιος είναι οπαδός, λάτρης της μόδας ή κάποιος που εκτιμά τις ιστορίες των συλλόγων, είναι αδιαμφισβήτητο ότι οι ρετρό εμφανίσεις ποδοσφαίρου κουβαλούν έναν πλούσιο συνδυασμό ιστορίας και στυλ που κάνει την κληρονομιά που φέρουν, πιο ασφαλή από ποτέ.
Eξωτερική Φωτογραφία: Bernd Wende/ullstein bild via Getty Images