Το ελληνοσουηδικό γραφείο ΟΟΑΚ architects δημιούργησε αυτό το σπίτι στο απομακρυσμένο νησί της Καρπάθου που γνώρισε μεγάλη επιτυχία και είχε σημαντική απήχηση στα ξένα media.
Αφού ταξίδευε στην Ελλάδα για πολλά χρόνια για να κάνει windsurf, ένα γαλλο-σουηδικό ζευγάρι με έδρα το Παρίσι βρήκε τελικά το σημείο των ονείρων του στο νησί της Καρπάθου, το νησί των δυνατών ανέμων. Η αναζήτηση για την τέλεια τοποθεσία ήταν μακρά, ώσπου μαγεύτηκαν από ένα άγριο οικόπεδο με ανοιχτή θέα στο Αιγαίο Πέλαγος και άμεση θέα στους windsurfers στην παραλία της Αφιάρτης. To σπίτι, αποδεικνύοντας πως το ρίσκο και οι δύσκολες προκλήσεις ανταμείβονται, βραβεύτηκε ως σπίτι της χρονιάς στα βραβεία του διεθνούς site World Αrchitecture Νews. Αυτή είναι η ιστορία του Patio House όπως μάς την αφηγήθηκε η αρχιτέκτονας, ακαδημαϊκός και ιδρυτικό στέλεχος του γραφείου που ανέλαβε τη μελέτη και την κατασκευή του, Μαρία Παπαφίγκου.
Πότε και κάτω από ποιες συνθήκες ξεκίνησε η ιδέα του Patio house στην Κάρπαθο;
Ηρθε σε επαφή με εμάς ένα ζευγάρι που ζει στο Παρίσι, μετά από μια πρόταση ενός άλλου αρχιτέκτονα από την οποία δεν είχαν μείνει ευχαριστημένοι. Επισκεφθήκαμε το οικόπεδο και καταλάβαμε ότι σε αυτό το τόσο ιδιαίτερο τοπίο με τους βράχους, δεν θα μπορούσαμε να υλοποιήσουμε τη μελέτη μας τόσο “αθόρυβα” όσο θα θέλαμε. Νιώσαμε ένα δέος. Γεννήθηκε η ιδέα να “βγούμε” προς τη θάλασσα με το σκεπτικό ότι θα θυσιάσουμε τον εξωτερικό χώρο μπροστά από το σπίτι, αλλά σίγουρα μέσα σε αυτό οι ιδιοκτήτες θα βίωναν την εμπειρία του τοπίου με μια απόλυτη πληρότητα. Είναι άλλωστε και windsurfers που πήγαιναν στην περιοχή για πάνω από δέκα χρόνια κι επειδή επίσης είναι κάθε μέρα στη θάλασσα, ήθελαν να ζουν αυτήν την εμπειρία του τοπίου, κάπου προστατευμένοι από αέρηδες και καιρικά φαινόμενα. Για αυτό, σε δεύτερο χρόνο, δημιουργήσαμε κάποια αίθρια, ώστε να υπάρχει αυτή η εναλλαγή εξωτερικών και εσωτερικών χώρων, που ευνοεί αυτή την ευχάριστη καλοκαιρινή ζωή.
Ποιες οι δυσκολίες κατά τη διάρκεια της υλοποίησης της μελέτης;
Οι δυσκολίες ήταν πολλές. Καταρχάς επειδή βρισκόμασταν στην πιο βαθειά οικονομική κρίση, θελήσαμε, και γιατί είναι στη φιλοσοφία μας ως γραφείο, να χρησιμοποιήσουμε μόνο τοπικά συνεργεία και υλικά. Για αυτό επιλέξαμε να είναι το μπετόν εμφανές και ήταν το δομικό στοιχείο. Ολος ο οργανισμός είναι αυτό που φαίνεται και όλο το κτίριο χτίστηκε σαν μια γέφυρα, ένα δοκάρι. Τις δυσκολίες μάς τις έβαζε το τοπίο. Επρεπε να κάνουμε κάτι σαν βελονισμό πάνω στην πρώτη “καλούπωση”. Η σκαλωσιά έπρεπε να μπει πολύ συγκεκριμένα, να “πατήσει” με τέτοιο τρόπο ώστε να μην πέσει ο βράχος. Η επιθυμητή ποιότητα του μπετού ήταν δύσκολο να επιτευχθεί, αλλά τελικά την βρήκαμε και τα καταφέραμε. Μετά θέλαμε να το αφήσουμε λιγότερο επεξεργασμένο, πιο “rough”, άλλο που μετά οι μάστορες επέμειναν να το γυαλίσουμε και να το τελειοποιήσουμε. Και το κάναμε.
Χρησιμοποιήσατε συνεργεία με ανθρώπους του νησιού. Ποιά τα πλεονεκτήματα αυτής της επιλογής;
Πολλά. Καταρχήν οι ντόπιοι ένιωθαν μια υπερηφάνεια με το να συμμετέχουν σε ένα τέτοιο έργο. Υπάρχουν για αυτό διάφορες ιστορίες, όπως αυτή που επιστρέφοντας οι ιδιοκτήτες στο σπίτι βρήκαν τον ηλεκτρολόγο με τη γυναίκα του να πίνουν κρασί, γιατί ο τελευταίος ήθελε να της δείξει πού εργάζεται. Και δεν ήταν οι μόνοι. Τα άλλα παιδιά που δούλευαν στο σπίτι έφερναν τις οικογένειές τους για τον ίδιο λόγο. Γενικά ήταν πολύ θετικό και για το νησί, γιατί ένα τέτοιο κτίριο τόσο διαφορετικό είχε πολύ θετική ανταπόκριση και απήχηση. Φάνηκε γενικότερα το ελληνικό “μεράκι”, αφού όλοι έβαλαν τα δυνατά τους βλέποντας ότι αυτό το έργο θα αποτελούσε μια πηγή υπερηφάνειας για τον τόπο τους.
Υπάρχει κάποιο βασικό στοιχείο πρωτοτυπίας;
Επειδή αυτό το σπίτι είναι σε πρόβολο και δεν έχει μεγάλα θεμέλια, έχει κατασκευαστεί και καλουπωθεί όλο μαζί, τα τοιχώματα και οι πλάκες, όπως γίνεται σε μια πισίνα. Ολο αυτό είναι κάτι καινούργιο και ενδιαφέρον κατασκευαστικά. Μάθαμε πολλά ως γραφείο μέσα από την κατασκευή αυτού του σπιτιού. Και βεβαίως μάς άνοιξε πολλές πόρτες.
Σε ποια στιγμή νιώσατε τη μεγαλύτερη ικανοποίηση μετά την υλοποίηση αυτού του σπιτιού;
Είχε έρθει με βαν ο 20χρονος γιος των ιδιοκτητών με οκτώ φίλους του και μας είπαν μετέπειτα οι γονείς του πως ενώ συνήθιζαν να κάνουν ως παρέα πάρα πολύ θόρυβο, με το που μπήκαν στο σπίτι, σταμάτησαν να μιλάνε. Επικράτησε η απόλυτη σιγή. Κάθισαν όλοι στο πάτημα μπροστά στο μεγάλο παράθυρο, που δίνει θέα στο Αιγαίο, και μας μετέφεραν πως αυτό ήταν σαν μια θρησκευτική στιγμή κατάνυξης για όλους. Ηταν κάτι που μας χαροποίησε γιατί αυτό το σπίτι βγάζει ηρεμία και δέος για το τοπίο.
