Τέσσερα χρόνια μετά τον θάνατο του Καρλ Λάγκερφελντ, οι κληρονόμοι του περιμένουν ακόμη να λάβουν αυτά που τους αναλογούν. Η αιτία της καθυστέρησης: μια απογραφή που ήταν δύσκολο να συνταχθεί, ένας μεγάλος λογαριασμός χρεών στην εφορία και ένας ορκωτός λογιστής που εξαφανίστηκε ξαφνικά.
Ο Lucien Frydlender, υπήρξε υψηλόβαθμο μέλος του γαλαξία Λάγκερφελντ, ορκωτός λογιστής του επί σαράντα ολόκληρα χρόνια και ως εκ τούτου, φύλακας πολλών ανομολόγητων μυστικών. Το 2016 προστέθηκε και ο ρόλος του εκτελεστή της διαθήκης του βασιλιά Καρλ, απόδειξη της εμπιστοσύνης τού σχεδιαστή προς αυτόν. Αλλά μετά τον θάνατο του μόδιστρου το 2019 ο Lucien Frydlender έχει εξαφανιστεί. Το παριζιάνικο γραφείο του στη λεωφόρο Κλεμπέρ έκλεισε ξαφνικά και κανείς δεν γνωρίζει με βεβαιότητα πού ζει τώρα ο 91χρονος: στην Ελβετία, στο Ισραήλ ή αναπαυτικά στην κατοικία του στο 16ο διαμέρισμα του Παρισιού;
Αυτή η εξαφάνιση τροφοδοτεί όλες τις φήμες γύρω από τη διαθήκη του μεγάλου μόδιστρου. Πόσο μάλλον τώρα που η κληρονομιά του Καρλ Λάγκερφελντ, τέσσερα χρόνια μετά τον θάνατό του, αργεί να διευθετηθεί. Ο λόγος: μια απογραφή των περιουσιακών στοιχείων που είναι πολύ πιο δύσκολη από ό,τι αναμενόταν, ιδίως λόγω των πολύπλοκων οικονομικών ρυθμίσεων που έθεσε σε εφαρμογή ο Frydlender για λογαριασμό του επιφανούς πελάτη του. Οι δυσκολίες αυτές έχουν επιδεινωθεί από τις πρόσφατες εξελίξεις που συνδέονται με τις μακροχρόνιες περιπέτειες του βασιλιά της μόδας με τις φορολογικές αρχές. Μήπως θα κληρονομήσουν τελικά οι επτά κληρονόμοι του αντί για μεγαλύτερη περιουσία, περισσότερα χρέη;
Για τι μεγέθους περιουσία μιλάμε;
Για να μπορεί να το πει κάποιος αυτό θα πρέπει να γνωρίζει την περιουσία του σχεδιαστή-σταρ. “Αν ξέρω πόσα έχω στον τραπεζικό μου λογαριασμό; Μα αυτή είναι μια ερώτηση για τους φτωχούς”, του άρεσε να απαντά ο “Κάιζερ” της υψηλής ραπτικής. Ηταν το είδος της πρόκλησης που του άρεσε. Ενας τρόπος να αποφεύγει την ωμή πραγματικότητα. Για χρόνια, υπέγραφε πολυάριθμα συμβόλαια σε όλο τον κόσμο. Οσο για τους μισθούς που πλήρωναν η Chanel και η Fendi, παραμένουν από τα καλύτερα φυλαγμένα μυστικά της βιομηχανίας της μόδας.
Το 2012, το περιοδικό “Capital” υπολόγιζε τις ετήσιες απολαβές του σε €10 εκατομμύρια στο Μaison της rue Cambon. Το άξιζε όμως, αφού από το 1982 παρέλαβε τον οίκο Chanel ως καλλιτεχνικός διευθυντής -μια εταιρεία που βρισκόταν στα πρόθυρα της διάλυσης μετά τον θάνατο της θρυλικής Coco Chanel- και κατάφερε να της δώσει το χαμένο της κύρος, ειδικά με τις σειρές του έτοιμου ενδύματος και τις δημιουργίες του στο “σύμπαν” της υψηλής ραπτικής. Ενα πράγμα είναι βέβαιο: ο πιο διάσημος μόδιστρος του κόσμου ζούσε πλουσιοπάροχα. Μέχρι και τις τελευταίες του ημέρες, του άρεσε να κυκλοφορεί, ανάλογα με τη διάθεσή του, με ένα Hummer, το 4×4 του αμερικανικού στρατού που είναι τόσο δημοφιλές στους ράπερ και τους ποδοσφαιριστές, ή με μια γκρι Rolls-Royce Phantom Drophead coupé, με σοφέρ.
Είχε τέσσερα διαμερίσματα στο Παρίσι (quai Voltaire, rue des Saints-Pères, rue de Lille, rue de Verneuil), μερικά από τα οποία χρησιμοποιούσε μόνο για να φιλοξενεί καλεσμένους, καθώς και μια τεράστια έπαυλη στη Louveciennes, όπου σύμφωνα με τον αστικό μύθο κοιμήθηκε μόνο μία νύχτα και καθένα από αυτά ήταν επιπλωμένο με έργα τέχνης αντάξια μουσείων. Στη συνέχεια, υπήρχαν τα ταξίδια με το ιδιωτικό τζετ, οι διαμονές στο La Vigie (μια πολυτελής βίλα 700 τετραγωνικών μέτρων με θέα το Μονακό και τον κόλπο Roque-Brune) και οι σχεδόν καθημερινές παραδόσεις από τον Lachaume. Το αποκορύφωμα της χλιδής; Η κόκα κόλα διαίτης του, σερβιριζόταν πάντα σε ασημένιο πιάτο από έναν μπάτλερ. Μην καταφέροντας να αποφύγει τις υπερβολές, ο Κάιζερ ανέθεσε ακόμη και στην καλλιτέχνιδα Joana Vasconcelos να δημιουργήσει ένα κεραμικό άγαλμα της Choupette, του πιο διάσημου αιλουροειδούς στον κόσμο, την υπέροχη ιερή γάτα της Βιρμανίας.
Πολυτέλεια συνδυασμένη με φαντασία και με την προϋπόθεση του γενναιόδωρου πορτοφολιού του, ήταν τα τρία στοιχεία τα οποία μοίραζε ο “βασιλιάς Karl” απλόχερα στον στενό του κύκλο. Ξεκινώντας από τον Sébastien Jondeau και τον Baptiste Giabiconi, δύο από τους προστατευόμενούς του, στους οποίους χάρισε μια εξαιρετική, παραμυθένια μοίρα – αλλά οι οποίοι δεν έγιναν ποτέ μεταξύ τους φίλοι. Ο πρώτος είναι ένα παιδί από τα προάστια με τη σωματική διάπλαση ενός “κακού παιδιού”, δηλαδή αθλητικό σώμα και πρόσωπο πυγμάχου. Κατά τη διάρκεια μιας μετακόμισης τη δεκαετία του 1990 γνώρισε τον Καρλ Λάγκερφελντ. Εγινε σοφέρ, σωματοφύλακας και έμπιστός του. Ο δεύτερος είναι ένας Κορσικανός νεαρός με δίπλωμα τεχνικής σχολής στην εστίαση και επαγγελματικό απολυτήριο, ο οποίος έβγαζε τα προς το ζην από την καριέρα του ως μοντέλο. Ολα αυτά βέβαια πριν τον εντοπίσει ο σχεδιαστής το 2008 και τον κάνει αρσενική εκδοχή της “μούσας”.
Αν και τα χρήματα δεν αποτέλεσαν ποτέ θέμα ταμπού για τον Karl Lagerfeld, ο ίδιος δεν αποκάλυψε ποτέ λεπτομερώς τα οικονομικά του. “Δεν ξέρω πόσα ξοδεύω. Εχω έναν λογιστή που το φροντίζει αυτό. Ο καθένας στο επάγγελμά του” έλεγε. Ο λογιστής ήταν ο Lucien Frydlender. “Mein Kindermädchen” ή “η νταντά μου”, όπως τον αποκαλούσε ο Karl. Ο συγκεκριμένος προσελήφθη στις αρχές της δεκαετίας του 1980. “Εκείνη την εποχή, ο Lucien Frydlender ήταν partner σε μια μεγάλη ελεγκτική εταιρεία, η οποία είχε επίσης γραφείο στη Νέα Υόρκη. Είχαν ένα διεθνές πελατολόγιο υψηλού κύρους”, διηγείται στα γαλλικά περιοδικά η Céline Degoulet, η δικηγόρος του Λάγκερφελντ.
Ο Frydlender φρόντιζε ήδη τα συμφέροντα της Κατρίν Ντενέβ, της Ρόμι Σνάιντερ, του Τζόνι Χαλιντέι και του Ζιβανσί. Ενας άλλος σταρ της μόδας της δεκαετίας του 1990, ο Κριστιάν Λακρουά, ήταν επίσης μεταξύ των πελατών του. “Θυμάμαι έναν γοητευτικό άνδρα που βιαζόταν πάντα. Τον γνώρισα μέσω μιας σημαίνουσας δημοσιογράφου της Herald Tribune. Απαλλαχθήκαμε από τις υπηρεσίες του αρκετά γρήγορα, καθώς ήταν πολύ ακριβές”, είπε ο μόδιστρος (ο Λάγκερφελντ είχε διακριθεί και σαν γελοιογράφος που διακωμωδούσε πρόσωπα που βρίσκονταν στην εξουσία με σχέδια που δημοσίευε στην εφημερίδα FAZ).
Ο λογιστής του “Κάιζερ“
Ο λογιστής Lucien Frydlender ή “νταντά”, είναι εκεί για να υπερασπίζεται τα οικονομικά συμφέροντα του Λάγκερφελντ. Ο σκληρά εργαζόμενος μόδιστρος, ο οποίος κοιμόταν μόνο τέσσερις ώρες τη νύχτα, δεν περιορίζει τις δραστηριότητές του στον ρόλο του ως καλλιτεχνικού διευθυντή της Chanel. Από το 1964 είναι επίσης καλλιτεχνικός διευθυντής των γυναικείων συλλογών του ρωμαϊκού οίκου μόδας Fendi, ενώ από το 1984 έχει τον δικό του οίκο έτοιμων ενδυμάτων.
Με την πάροδο των ετών o Frydlender μετέτρεψε τις πολλαπλές δραστηριότητές του σε μια πληθώρα εταιρειών που ανήκουν σε άλλες εταιρείες, οι περισσότερες από τις οποίες εδρεύουν σε χώρες με φήμη επιεικούς νομιμότητας: Ιρλανδία, Παρθένοι Νήσοι, Delaware, Λιχτενστάιν… Αν και ο ιδρυτής είναι ο κύριος οικονομικός αποδέκτης αυτού του κουβαριού, οι εταιρείες διοικούνται επισήμως από συγγενείς ή ανθρώπους που έδιναν το όνομά τους ως υπεύθυνοι των εταιρειών σύμφωνα με τον νόμο.
Στο μάτι της εφορίας
Τη δεκαετία του 1980, οι φορολογικές αρχές ενδιαφέρθηκαν πολύ για τον Λάγκερφελντ. Στο επίκεντρο της διαμάχης ήταν η κατοικία του: ήταν κάτοικος Μονακό, όπως θεωρούσε ο ίδιος, ή Γαλλίας όπως υποστήριζε η εφορία; Ο Ντομινίκ Στρος Καν, τότε υπουργός Οικονομικών, εξετάζει το θέμα. Επιτεύχθηκε συμφωνία μεταξύ των δύο πλευρών. Αλλά η υπόθεση μετατράπηκε σε διαμάχη: ο Alain Belot, δικηγόρος του σχεδιαστή μόδας, έδωσε στον Στρος Καν μια κασέτα που ηχογράφησε πριν από τον θάνατό του ένας άλλος πελάτης του, ο Jean-Claude Méry, στην οποία κάνει συγκλονιστικές αποκαλύψεις για τα οικονομικά μυστικά του RPR (σ.σ. Το Rassemblement pour la République είναι ένα πρώην γαλλικό δεξιό πολιτικό κόμμα που διεκδικούσε την κληρονομιά του γκωλισμού.
Ηταν κυρίως το κόμμα του Ζακ Σιράκ). Κάποιοι υποπτεύθηκαν μια σύνδεση μεταξύ της κασέτας και της φορολογικής συμφωνίας που προσφέρθηκε στον Λάγκερφελντ… Αυτό δεν αποδείχθηκε ποτέ. Για να εξοφλήσει το χρέος του, που μειώθηκε τότε από €30 εκατομμύρια σε €6 εκατομμύρια από το Γαλλικό Υπουργείο Οικονομικών, ο μόδιστρος διοργάνωσε μια μεγάλη δημοπρασία των επίπλων και των πινάκων του στο Μονακό. Αναγκάστηκε επίσης να πουλήσει το Château de Penhoët στο Morbihan.
Το 2013, ο Λάγκερφελντ βρέθηκε και πάλι στο στόχαστρο του Γαλλικού ΣΔΟΕ. Κατηγόρησε για τα προβλήματά του τον Φρανσουά Ολάντ, τον οποίο μόλις είχε αποκαλέσει “ηλίθιο” στον ισπανικό Τύπο. Πραγματοποιήθηκε έρευνα στο σπίτι του στο 7ο διαμέρισμα, ενώ ερευνήθηκαν επίσης τα γραφεία και το διαμέρισμα του Lucien Frydlender. Οι ντετέκτιβ του γαλλικού ΣΔΟΕ υποπτεύθηκαν ότι ο σχεδιαστής προσπαθούσε να αποκρύψει την πραγματική του κατοικία. Τα κατασχεθέντα στοιχεία έδειχναν ότι ο μόδιστρος ήταν συνήθως παρών στο γαλλικό έδαφος και όχι στο Μονακό, όπως ισχυρίζοταν: αυτό μαρτυρούσαν τα τηλεφωνικά αρχεία, η τακτική κατανάλωση φυσικού αερίου και ηλεκτρικού ρεύματος.
Οι Γαλλικές φορολογικές αρχές ανακάλυψαν επίσης ότι ο Λάγκερφελντ προσπαθούσε να αποκρύψει τα καθημερινά του έξοδα στη Γαλλία, αναθέτοντας στην προσωπική του γραμματέα την πληρωμή τους από λογαριασμό που είχε ανοίξει στο όνομά του στη Γαλλία, αλλά χρηματοδοτούνταν από τον ίδιο, από τους τραπεζικούς λογαριασμούς που είχε ανοίξει στο Μονακό. Οσον αφορά τα εισοδήματά του, ο σχεδιαστής φέρεται να μην δήλωσε πάνω από €20 εκατομμύρια σε διάστημα έξι ετών.
Οι κληρονόμοι του
Επτά κληρονόμοι – τα ονόματα των οποίων δεν είχαν αποκαλυφθεί μέχρι πρόσφατα – εμφανίζονται στο έγγραφο της διαθήκης του. Ο Baptiste Giabiconi είναι ο υψηλότερος στη σειρά διαδοχής. Θα κληρονομούσε το 30% της περιουσίας. Οσον αφορά τα ονόματα των άλλων έξι που επιλέχθηκαν, είναι όλοι μέλη της “στενής φρουράς” του Κάιζερ: ο Sébastien Jondeau (o σωματοφύλακάς του), η Caroline Lebar, επικεφαλής της επικοινωνίας του brand, η Virginie Viard, η στενότερη συνεργάτιδά του στη Chanel, η Sophie de Langlade, διευθύντρια των συλλογών ρούχων του Karl Lagerfeld, η Amanda Harlech, βοηθός του και το αμερικανικό μοντέλο Brad Kroenig.
Η περίφημη γάτα Choupette βρίσκεται υπό τη φροντίδα της Françoise Caçote, της γκουβερνάντας. Η κληρονομιά προβλέπει ότι θα λάβει €1,5 εκατομμύριο για να φροντίζει το αιλουροειδές, το οποίο έχει 250.000 followers στο Instagram. Τον περασμένο Απρίλιο, οι γαλλικές δικαστικές αρχές απέρριψαν το αίτημα των επτά κληρονόμων να απαλλαχθούν από τα φορολογικά πρόστιμα-βάρη που ακολουθούν μετά θάνατο τον μεγάλο Γερμανό μόδιστρο. Θα πρέπει να καταβάλλουν €20 εκατομμύρια στην εφορία. Να ξεπερνάει άραγε το ποσό την αξία της διαθήκης; Για αυτό γίνεται inventory στα περιουσιακά στοιχεία του Lagerfeld ύστερα από αίτημα του δικηγόρου των κληρονόμων. Μόνος κερδισμένος προς το παρόν, η γάτα του Choupette που έχει πάρει ήδη αυτά που της αναλογούν.
Φωτογραφίες: Getty Images / Ideal Image