Χτισμένη στην ακτογραμμή στον κόλπο του Φωκού της Μυκόνου, συνδυάζει την αλληλεπίδραση των δυνατών δομικών στοιχείων με τα οργανικά υλικά μέσα σε ένα ποικιλόμορφο φυσικό περιβάλλον.
Η κατοικία είναι προσανατολισμένη προς τη θάλασσα, με μια ευρύχωρη βεράντα στρωμένη με τερακότα που προσφέρει πανοραμική θέα 270 μοιρών στο Αιγαίο. Κάθε δωμάτιο επηρεάζεται από αυτή τη θέα, με έμφαση στο φυσικό φως, την ανοιχτή διαρρύθμιση και τις γήινες αποχρώσεις σε όλο τον χώρο.
Η βίλα εκτείνεται σε τρία επίπεδα, διαθέτοντας υπνοδωμάτια, εσωτερικές και εξωτερικές κουζίνες και καθιστικά, καθώς και πισίνα, εξωτερικό μπαρ και εστία φωτιάς. Στην κεντρική είσοδο, οι διάτρητοι κεραμικοί πίνακες (celosia) στον τοίχο προσδίδουν μια αίσθηση ζεστασιάς τη νύχτα, καθώς το ανοιχτό τερακότα τούβλο επιτρέπει στο φως να διαχέεται. Οι κορνίζες των πορτών, επενδυμένες με Corten, προεξέχουν από την πρόσοψη της βίλας, με τα σκουρόχρωμα μεταλλικά στοιχεία να παραπέμπουν στους φυσικούς τόνους του τοπίου. Μας μιλά ο αρχιτέκτονας του έργου, Λουκάς Μπομπότης του γραφείου Bobotis+Βobotis architects.
Πώς γεννήθηκε η ιδέα του έργου; Ο σχεδιασμός ενός έργου, πρέπει να ακολουθεί άξονες λειτουργικότητας, αντικατοπτρίζοντας το όραμα και τις επιθυμίες του εργοδότη και ταυτόχρονα προσφέροντας μια αισθητική ταυτότητα. Έτσι και σε αυτό το έργο, οι ιδέες που αποτέλεσαν τις βάσεις του σχεδιασμού, προέκυψαν από συζητήσεις και ανταλλαγές απόψεων, αλλά και προτάσεις οι οποίες προήλθαν από τις συνθήκες που ξεχωρίζουν το συγκεκριμένο project, όπως η θέση του και ο προσανατολισμός και παράλληλα από την σχεδιαστική μας εμπειρία. Έτσι, σε αυτό το αρχικό στάδιο, δημιουργήθηκε το κτιριολογικό πρόγραμμα το οποίο αποτέλεσε ένα από τα στοιχεία του υπόβαθρου, πάνω στο οποίο θα εξελίχθηκαν οι ιδέες και η μελέτη. Στόχος για κάθε έργο μας, πέρα από την άρτια λειτουργική επίλυση των χώρων εντός και εκτός του κτιρίου, είναι να δοθεί ταυτότητα, διαχρονικότητα και υπεραξία στο έργο.
Ποιες δυσκολίες συναντήσατε στην προσπάθειά σας να το εντάξετε στο περιβάλλον; Πριν ξεκινήσουμε οποιονδήποτε σχεδιασμό, κάνουμε μια επίσκεψη στον χώρο για να μπορέσουμε να εκτιμήσουμε όλες τις προκλήσεις του έργου. Κατά την άφιξή μας στο οικόπεδο, συναντήσαμε ένα ταλαιπωρημένο από τις καιρικές συνθήκες μπετονένιο κουτί, περικυκλωμένο από ένα βουνό με μπάζα. Όταν καλούμαστε να δώσουμε “πνοή” σε μια κατασκευή που “κοιμάται” για χρόνια, βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια σημαντική πρόκληση, καθώς αφενός ένας από του σχεδιαστικούς στόχους είναι η ένταξη ενός νέου κτιριολογικού προγράμματος σε κάτι που έχει αρχικά σχεδιαστεί με άλλες βλέψεις, και αφετέρου το υπόβαθρο που συναντάμε πολλές φορές δεν είναι αυτό που θα επιθυμούσαμε για την λειτουργικότητα του κτιρίου.
Ο συγκεκριμένος σχεδιασμός, καθώς αφορούσε σε κατοικία για χρήση κυρίως καλοκαιρινής περιόδου, έπρεπε να συνυπολογίσει τον περιβάλλοντα χώρο με τέτοιο τρόπο, ώστε να αποτελέσει μια επέκταση της εσωτερικής διαρρύθμισης. Κατά την μελέτη, φροντίσαμε τα όρια μεταξύ του “έξω” και του “μέσα” να είναι θολά. Έτσι και οι επιλογές των υλικών έχουν μια γήινη παλέτα. Τα εσωτερικά δάπεδα, για παράδειγμα, από χειροποίητα cotto tiles και με ανομοιομορφίες στην επιφάνειά τους, είναι ευχάριστα στο γυμνό πόδι αποδίδοντας ταυτόχρονα την αίσθηση του βαδίσματος στην φύση και όχι σε κάτι τεχνητό, εργοστασιακό.
Πώς εφαρμόζεται η αρχιτεκτονική του παρόντος σε ένα νησί των Κυκλάδων; Κάθε έργο που υλοποιούμε στα νησιά των Κυκλάδων, είναι επηρεασμένο από την τοπική αρχιτεκτονική, εφαρμόζοντας στοιχεία της, είτε όταν πρόκειται για νέα κατασκευή, είτε για ανακαίνιση παλαιού κτίσματος. Στις περιπτώσεις ανακαίνισης, τα στοιχεία αυτά παρουσιάζονται πιο έντονα. Ένα από τα κυριότερα είναι το “χειροποίητο”. Οι στραβοί πέτρινοι τοίχοι φάρδους 50-60 εκατοστών, οι πολυσοβατισμένες επιφάνειες που αποτυπώνουν την πατίνα του χρόνου, τα πέτρινα τόξα, το γεγονός πως τίποτα δεν είναι ίσιο ή παράλληλο, όλα αυτά αποτελούν στοιχεία που γοητεύουν.
Επίσης, το υπόβαθρο σχεδιασμού αλλάζει χρονικά, προσφέροντας έναν διαφορετικό αρχιτεκτονικό καμβά. Αυτόν του παρελθόντος. Είναι σημαντικό να αναφερθεί πως οι ανακαινίσεις, ωφελούν την τοπική κοινωνία καθώς “ανάβουν ξανά μερικά ακόμα φώτα” όπως μου ειπώθηκε από φίλο-κάτοικο της Τήνου, που υποστήριζε τις εργασίες κατασκευής ενός έργου μας.
Σήμερα, τα μέσα κατασκευής έχουν αλλάξει, όπως και οι χρονικές απαιτήσεις υλοποίησης ενός έργου. Οι πέτρινοι τοίχοι αντικαθίστανται συχνά με πλινθοδομές και θερμοπροσόψεις, τα μεγέθη των κατοικιών είναι σημαντικά μεγαλύτερα σε σχέση με αυτά της παραδοσιακής “εντός οικισμού” κατοικίας. Ως εκ τούτου οι λεπτομέρειες και τα στοιχεία της παραδοσιακής Κυκλαδίτικης αρχιτεκτονικής όπως την συναντάμε στα παλαιότερα κτίρια, μπορούν να εφαρμοστούν μόνο υπό προϋποθέσεις. Και στις δύο περιπτώσεις μελετών, οι προκλήσεις πολλές φορές είναι παρόμοιες και σαν αρχιτέκτονες, οφείλουμε να σχεδιάζουμε με στόχο την εναρμόνιση της κατασκευής στον περιβάλλον και τον τόπο.
Ποια είναι η πηγή έμπνευσης; Πηγή έμπνευσης αποτέλεσαν παραδοσιακά στοιχεία, όπως διάκοσμα και χρώματα αλλά και η φύση του κυκλαδίτικου τοπίου. Το χώμα και η πατίνα του χρόνου, αποτυπώνονται στο έργο με την χρήση υλικών, όπως ο πηλός και η σκουριά. Επίσης, η τοποθεσία μάς κατεύθυνε να δημιουργήσουμε πολλαπλούς χώρους ανάπαυσης, εντός και εκτός κατοικίας, τοποθετημένους με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι προστατευμένοι από τους ανέμους, ανάμεσα στην τοπική βλάστηση και εκμεταλλευόμενοι πάντα τη θέα. Η αρχιτεκτονική συνδυαστικά με τους ήχους της θάλασσας, την κίνηση του ήλιου και τις σκιές, τις μυρωδιές του θυμαριού που αναδύονται από την φύση το καλοκαίρι αλλά και την κίνηση της βλάστησης από τον αέρα, εναρμονίζονται δημιουργώντας πολλαπλές εμπειρίες για όποιον διαμένει ή επισκέπτεται την κατοικία.
bobotisarchitects.com
Φωτογραφίες: Yiorgos Kordakis