Το να γνωρίζει κανείς πώς να δοκιμάζει ένα κρασί δεν είναι ένα θέμα που αφορά μόνο τους επαγγελματίες του κρασιού αλλά και κάθε απλό οινόφιλο.
Μέσα από την οπτική, οσφρητική και γευστική εξέταση ενός κρασιού, μας δίνεται η ευκαιρία να το γνωρίσουμε καλύτερα και να εκτιμήσουμε τις αρετές του, μεγιστοποιώντας την απόλαυση που αυτό μας προσφέρει. Ή αν θέλουμε να είμαστε πιο κυνικοί, η οινογευσιγνωσία μάς επιτρέπει να καταλάβουμε αν και κατά πόσο παίρνουμε πίσω την αξία των χρημάτων μας από μία φιάλη.
Αναμφίβολα κάποια εκπαίδευση πάνω στη γευσιγνωσία βοηθάει, ωστόσο δεν χρειάζεται να έχει κανείς 10 μεταπτυχιακά για να δοκιμάσει ένα κρασί. Αρκεί ένα ποτήρι μεσαίου μεγέθους, στο σχήμα της κλειστής τουλίπας, γεμισμένο μέχρι το μέγιστο του πλάτους του (σημαντικό!) και λίγα λεπτά αφοσίωσης σε αυτό. Προσέξετε τα παραπάνω και επικεντρωθείτε στα 8 «μυστικά» που ακολουθούν.
Πώς θα γίνετε ένας αξιόλογος δοκιμαστής
1. Μην δίνετε ιδιαίτερη σημασία στο χρώμα, τουλάχιστον στην αρχή. Αυτό προφανώς και συμβάλει στην απόλαυση και μας δίνει κάποιες πληροφορίες για ένα κρασί, όμως τα επόμενα στάδια της δοκιμής θα μας δώσουν πολύ πιο σαφείς και ουσιαστικές πληροφορίες. Μην αποθαρρυνθείτε από τυχόν ιζήματα στο ποτήρι, αλλά καλύτερα θα ήταν να μην συνεχίσετε τη δοκιμή στις σπάνιες περιπτώσεις που θα παρατηρήσετε ότι η επιφάνεια του κρασιού θυμίζει γαλάκτωμα.
2. Μυρίστε προσεκτικά το κρασί, ανακινήστε ελαφρά και μυρίστε ξανά. Προφανώς όλοι αγαπάμε την ένταση του αρώματος, όμως εδώ σημαντική είναι η συμπύκνωση, η μεθυστική ή -αντιθέτως- η υδαρής αίσθησή του. Η οινοποίηση και η ωρίμανση του κρασιού είναι υπεύθυνη για τη δημιουργία πλήθους φυσικών αρωμάτων όπως φρούτα, λουλούδια, ξηρούς καρπούς, μπαχαρικά κ.λπ. Ομως το εύρος είναι τόσο ανεξάντλητο που ακόμα και νότες πετρελαίου, πίσσας, βρεγμένου μαλλιού όχι μόνο απαντώνται αλλά πολλές φορές θεωρούνται και άκρως ποιοτικές.
3. Περιμένετε περίπου μισό με ένα λεπτό και επαναλάβετε. Η μύτη των πολύ απλών, υδαρών κρασιών ίσως να έχει ήδη εξαφανιστεί. Αντίθετα όσο ποιοτικότερη είναι μια ετικέτα τόσο περισσότερη ώρα θα δηλώνει παρούσα στο ποτήρι, αποκαλύπτοντας μάλιστα διαφορετικά αρώματα. Συνεπώς απολαύστε ξανά και ξανά το άρωμα μέχρι αυτό να εξαφανιστεί. Εχετε υπόψη σας ότι το εν λόγω διάστημα μπορεί να κυμαίνεται από μερικά δευτερόλεπτα μέχρι και πάνω από μισή ώρα σε περιπτώσεις σπουδαίων κρασιών.
4. Βάλτε μια γουλιά στο στόμα σας, εκτιμήστε το αν είναι ελαφρύ ή βαρύ, καθώς και τη γενική του ισορροπία. Δείτε το κρασί σαν μία ζυγαριά όπου η οξύτητα και οι τανίνες (τα στυφά στοιχεία) καθορίζουν τον βαθμό της αγριάδας ενώ το αλκοόλ, τυχόν υπολειπόμενα σάκχαρα αλλά κυρίως η συμπύκνωση (δηλαδή το φρούτο), καθορίζουν αυτόν της μαλακότητας. Ανάλογα με το προφίλ ενός κρασιού η ζυγαριά μπορεί να γέρνει είτε προς τη μία είτε προς την άλλη πλευρά, όμως οι υπερβολές καθιστούν το κρασί επιθετικό ή πλαδαρό.
5. Τώρα δώστε προσοχή στο σημαντικότερο στοιχείο ενός κρασιού, το flavor. Αφού καταπιείτε τη γουλιά επικεντρωθείτε στο άρωμα το οποίο νοιώθετε μέσα στο στόμα και το οποίο δεν πρέπει να συγχέεται με το αλκοόλ. Η αίσθηση πρέπει να είναι φρουτώδης και όσο το δυνατόν πιο έντονη. Μιλάμε για το άρωμα του στόματος και μόνο και όχι για άλλα έντονα γευστικά ερεθίσματα (οξύτητα, στυφάδα). Με λίγη εξοικείωση εδώ είναι το σημείο που θα παρατηρείτε τις σημαντικότερες διαφορές ανάμεσα σε κρασιά διαφορετικών ποιοτικών κατηγοριών.
6. Προσέξετε τη γευστική διάρκεια, την εναλλαγή δηλαδή των εντυπώσεων μέσα στο στόμα, μέχρι το κρασί να χαθεί. Θα παρατηρήσετε ότι κάποια κρασιά μπορεί να ξεκινούν «φουριόζικα», αλλά να χάνονται ενώ τα έχετε ακόμα μέσα στο στόμα σας, ενώ άλλα να μπαίνουν αδιάφορα και να κορυφώνονται στη συνέχεια, μένοντας καρφωμένα στο μυαλό για ώρα. Φυσικά αυτή η διάρκεια και η επίγευση είναι άμεσα συνυφασμένες με το flavor, όχι όμως και με δυσάρεστες αισθήσεις που αφήνουν στοιχεία όπως οι τανίνες. Γιατί μια στυφάδα που μας κάνει το στόμα τσαρούχι για ώρες (αν δεν το λιπάνουμε βέβαια με κανένα κρεατάκι) δεν υποδηλώνει μεγάλη διάρκεια αλλά μεγάλο μαρτύριο.
7. Για να εξοικειωθείτε χωρίς ιδιαίτερο κόπο με όλα τα παραπάνω δοκιμάστε δίπλα-δίπλα ένα ποτήρι με ένα ποιοτικό κόκκινο κρασί και ένα που θα περιέχει το ίδιο κρασί αραιωμένο κατά 10-15% με νερό. Ισως η μύτη του δεύτερου να σας φανεί πιο εκφραστική και η γεύση του πιο ευκολόπιοτη, ωστόσο θα καταλάβετε την υπεροχή του πρώτου τόσο στον τομέα της αρωματικής συμπύκνωσης όσο και στους τομείς του flavor και της γευστικής διάρκειας.
8. Είστε έτοιμοι! Τώρα το μόνο που μένει είναι να φέρετε στο ποτήρι σας όσο περισσότερα και διαφορετικότερα κρασιά -στιλιστικά και τιμολογιακά- μπορείτε. Μόνο έτσι θα αντιληφθείτε την ανεξάντλητη μαγεία του κρασιού και θα «χτίσετε» μια όσο το δυνατόν αντικειμενικότερη ιεραρχική κλίμακα. Τέλος προσπαθήστε να μην επηρεαστείτε ούτε από το κύρος ούτε από την τιμή μιας φιάλης, αλλά επικεντρωθείτε, με… ψυχρό αίμα, στο τρίπτυχο συμπύκνωση-flavor-διάρκεια.
Καλή επιτυχία!
Φωτογραφίες: Getty Images / Ideal Image